نخستین ملاقات و مذاکرات رسمی میان مقامات عالیرتبه آمریکا و طالبان پس از خروج نیروهای آمریکایی، در دوحه خاتمه پیدا کرد.
گویا علاوه بر موارد اعلام شده، این مذاکرات یک محور مهم دیگر نیز داشته که اگر چه آمریکاییها در انکار آن مصر هستند، اما به وضوح محور اصلی و در عین حال پنهان مذاکرات را تشکیل داده است؛ شناسایی رسمی از سوی جامعه جهانی همان محور و در واقع همان معضلی است که طالبان باوجود گذشت یک ماه از سلطه کاملشان بر افغانستان هنوز نتوانستهاند بر آن فائق آمده و یا حتی به پیشرفتی در این مورد دست پیدا کنند.
در این شرایط گویا طالبان به دلایل متعددی قانع شدهاند کسب مشروعیت و شناسایی رسمی بینالمللی تنها از مسیر جلبنظر و رضایت واشنگتن میگذرد.
در میان این دلایل، تعلل و سکوت چینیها نقش مهمی را ایفا کرده است چرا که برخلاف برخی تصورات اولیه، پکن نه تنها تاکنون در این زمینه پیشگام نشده بلکه برخوردی بیش از حد منفعلانه را در پیش گرفته است.
تلاش مقامات پاکستانی برای حفظ سطوح مؤثری از روابط با ایالات متحده و قرار نگرفتن در منگنه رقابت جهانی جدید میان آمریکا و چین، از دلایل دیگری بوده که با اعمال فشار بر طالبان آنها را به پای میز گفتوگو با آمریکا کشانده است.
در کنار اینها ظرفیت ایالات متحده در ناامنسازی افغانستان بهویژه از طریق تقویت مخالفان طالبان نیز رهبران این گروه را وادار ساخته با وجود درک برخی پیامدهای منفی این همکاری، ناچار به چانهزنی با مقامات کاخ سفید بر سر شناسایی بینالمللی شوند.
اما در طرف مقابل، آمریکاییها نیز با معضلاتی تقریباً مشابه روبهرو هستند. از یک سو نشستن بر سر میز مذاکره با طالبان و دادن هر گونه امتیاز به این گروه ممکن است نارضایتی شدید افکار عمومی داخلی آمریکا و تخریب هر چه بیشتر وجهه جهانی این کشور را به دنبال داشته باشد؛ اما از سوی دیگر کنار نیامدن با طالبان و اتخاذ رویکرد بسیار سختگیرانه در قبال آنها هم نمیتواند گام مثبتی در راستای حفظ منافع این کشور در افغانستان و منطقه تلقی شود، چرا که برای ایالات متحده جز افتادن طالبان به دامن چین و روسیه و قطع ارتباط با منطقه نتیجهای نخواهد داشت.
در این شرایط به نظر می رسد که دو طرف برای رهایی از این موقعیت دشوار باید اقدام به معامله ای بزرگ و احتمالا پر خطر کنند ؛ معامله ای که در آن دستاورد طالبان روشن است، اما این که طالبان در برابر این دستاورد چه چیزی برای عرضه به واشنگتن دارد مسئلهای تعیین کننده خواهد بود.در عین حال تجربه تاریخی حکایت از آن دارد که هر دو طرف اهل معامله هستند ، بهویژه طالبان.
نظر شما