به گزارش قدس آنلاین به نقل از سازمان پزشکی قانونی کشور، همه ساله در کشور تعدادی از افراد به دلیل مسمومیت جان خود را از دست می دهند، مسمومیت هایی که گاه از سربی اطلاعی و یا بی توجهی به هشدارهای ارائه شده در خصوص مصرف برخی داروها و مواد و یا استفاده نادرست از وسایل گرمایشی اتفاق می افتد و تعدادی از هموطنان را به کام مرگ می کشاند.

 تلفات مسمومیت که شامل مواردی همچون مسمومیت با گاز منوکسیدکربن، مسمومیت دارویی و یا مسمومیت با سم (قرص برنج، سیانور، سرب و ...) است، در پنج ماهه نخست سال جاری منجر به مرگ ۹۷۲ نفر شده که بیشترین آن با ۵۶۹ فوتی مربوط به مسمومیت با سم بوده است.

در این گزارش با ارائه آمارهای سازمان پزشکی قانونی کشور از موارد مسمومیت در پنج ماهه امسال و سال گذشته، نگاهی نیز به برخی پرونده های ارجاعی به آزمایشگاه سم شناسی قانونی خواهیم داشت که نشان می دهد چگونه در برخی موارد کوچک ترین سهل انگاری و غفلت موجب مرگ افراد بر اثر مسمومیت شده است.

مطابق آمارهای گردآوری شده در پنج ماهه نخست سال جاری، ۹۷۲ نفر (شامل ۶۱۶ مرد و ۳۵۶ زن) بر اثر مسمومیت در کشور جان خود را از دست دادند، این تعداد در مدت مشابه سال قبل برابر با ۹۲۷ نفر بود که نشانگر افزایش ۴.۹ درصدی در پنج ماهه ابتدایی امسال است.

کاهش ۳۰.۲ درصدی مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در پنج ماهه امسال
پزشکی قانونی در این گزارش تاکید کرده است : یکی از موارد مسمومیت که همواره و به ویژه در نیمه دوم سال و شروع فصول سرد تلفات بیشتری را به خود اختصاص می دهد، مسمومیت با گاز منوکسیدکربن است. در پنج ماهه امسال از کل تلفات مسمومیت، ۱۶۴ نفر شامل ۱۱۸ مرد و ۴۶ زن در اثر مسمومیت با گاز جان باختند در حالی که این رقم در مدت مشابه سال قبل ۲۳۵ مورد بوده است؛ در این مدت آمار تلفات مسمومیت با گاز منوکسید کربن ۳۰.۲ درصد کمتر شده است.

در همین رابطه دکتر مریم اخگری رییس گروه کنترل و تضمین کیفیت دفتر امور آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور، با تاکید بر اینکه بخاری های فاقد دودکش در فضای دربسته و یا استفاده از بخاری های غیر استاندارد از عمده دلایل مرگ با گاز منوکسیدکربن است، گفت: در یکی از پرونده ها که مربوط به مسمومیت با گاز بود و به پزشکی قانونی ارجاع شد اعضای یک خانواده ۱۱ نفره بر اثر گاز گرفتگی جان خود را از دست دادند.

وی ادامه داد: در این حادثه اعضای خانواده در خانه پدربزرگ خوابیده بودند که متاسفانه به دلیل نامناسب بودن دودکش بخاری موجود در خانه و عدم خروج گاز، همه ۱۱ نفر از پیرمرد ۹۰ ساله تا کودک نه ماهه جان خود را از دست داده بودند.

وی افزود: یا در پرونده ای دیگر زن و شوهری بر اثر گازگرفتگی جان باخته بودند، در این حادثه نیز پس از تأیید مرگ بر اثر مسمومیت با گاز مشخص شد که در خروجی دودکش شومینه منزل، پرنده ای لانه ساخته بود و همین موضوع خروجی گاز را مسدود و موجب مرگ این زوج شده بود. یا در پرونده ای دیگر فردی لوله دودکش را در تشت آب قرار داده بود به تصور اینکه این کار گاز منوکسید کربن را از بین می برد در حالی که این تصور نیز نادرست است و این فرد نیز  دچار مسمومیت با گاز و مرگ شد.

این کارشناس آزمایشگاه با اشاره به این پرونده ها به هموطنان توصیه کرد که حتما پیش از استفاده از سیستم های گرمایشی ضمن استفاده از وسایل استاندارد، خروجی بخاری را چک کنند و از سلامت آن مطمئن شوند همچنین برای منازل و سایر محیط ها تهویه مناسب در نظر گرفته شود تا شاهد تجمع گاز منوکسید کربن در محیط نباشیم.

وی بخاری های فاقد دودکش را از دیگر عوامل خطرزا در بروز گازگرفتگی عنوان و تصریح کرد: بخاری های بدون دودکش تنها برای مغازه و کارگاه ها که تردد به آن ها زیاد است و تهویه هوا انجام می شود مناسب است و نباید در خانه از آن استفاده کنیم مگرآنکه پنجره ای را همیشه باز نگه داریم تا هوا تهویه شود در غیر اینصورت اگر سنسور تعبیه شده در بخاری های بدون دودکش عمل نکند گاز منوکسیدکربن در فضا پراکنده و مرگ افراد را به دنبال خواهد داشت.

اخگری با تأکید بر اینکه منوکسیدکربن گازی بی رنگ و بی بو است و هیچ علامت خاصی هم ندارد، گفت:  بسیاری از موارد مرگ بر اثر این گاز در ساعاتی اتفاق می افتد که افراد در خواب هستند و هیچ ترددی هم به منظور تهویه هوا صورت نمی گیرد؛ همچنین از آنجا که این نوع مسمومیت تنها در فرد حالت خواب آلودگی و رخوت ایجاد می کند و هیچ مشخصه دیگری ندارد، فرد متوجه نشت گاز در خانه نخواهد شد.

وی با تأکید دوباره بر لزوم کنترل وسایل گرمایشی و اطمینان از سلامت آن ها، خاطرنشان کرد: اگر غلظت گاز منوکسید کربن در محیط زیاد باشد در مدت زمان خیلی کوتاهی موجب مسمومیت و مرگ افراد خواهد شد بنابراین از هموطنان درخواست می کنیم که به توصیه ها توجه کافی داشته باشند.

مرگ ۲۳۹ نفر بر اثر مسمومیت دارویی در پنج ماه
بر اساس گزارش پزشکی قانونی، یکی دیگر از موارد مسمومیت ها مربوط به مسمومیت دارویی است. در پنج ماه امسال ۲۳۹ نفر بر اثر مسمومیت دارویی در کشور جان باخته اند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش هشت دهم درصدی نشان می دهد.

اخگری در خصوص موارد مسمومیت دارویی و پرونده های ارجاعی به سازمان، اظهار داشت: داروهایی که در کشور ما توزیع شده و در چرخه درمان مورد استفاده بیماران قرار می گیرد، به هیچ عنوان نباید در دسترس کودکان باشد و این یک هشدار جدی به خانواده‌ها است که داروها را از دسترس کودکان دور نگه دارند.

وی افزود: کودکان به دلیل سن پایین و عملکرد ناقص سیستم کبدیشان نمی‌توانند بسیاری از داروها را آنالیز کنند به همین دلیل در صورت استفاده دچار مسمومیت و مرگ می شوند.

رییس گروه کنترل و تضمین کیفیت دفتر امور آزمایشگاهی پزشکی قانونی با اشاره به برخی پرونده های ارجاعی به آزمایشگاه های قانونی با همین موضوع، گفت: در یکی از پرونده ها که مدتی پیش به آزمایشگاه ارجاع شده بود، گزارش مرگ کودکی ۵ ساله بود که برای مشخص شدن علت مرگ به ‌آزمایشگاه ارجاع شد. بررسی ها نشان داد که این کودک به دلیل مسمومیت دارویی جان خود را از دست داده و علت آن هم این بوده که از سر کنجکاوی و در پی غفلت مادربزرگ، تعدادی از داروهای او را بلعیده و به دنبال آن دچار مسمومیت و مرگ شده است.

وی با بیان اینکه بسیاری از داروها ظاهری جذاب با رنگ و شکلی شبیه به" اسمارتیز" دارند، تصریح کرد: گذشته از آنکه هر گونه دارو(قرص، شربت و یا کپسول و ...) باید دور از دسترس کودکان باشد، در عین حال باید آن ها را در حد فهمشان از خطرات و عوارض مصرف خودسرانه این داروها نیز آگاه کرد تا شاهد بروز چنین حوادثی نباشیم.

این کارشناس آزمایشگاه تداخلات دارویی را نیز از دیگر دلایل مسمومیت دارویی عنوان کرد و گفت: گاهی ممکن است دارویی که برای درمان بیماری در اختیار فرد قرار می گیرد با دارویی دیگر تداخل ایجاد کند و همین تداخل موجب مسمومیت و مرگ شود، بنابراین افراد باید برای مصرف چند داروی همزمان و نیز اضافه کردن دارویی جدید با داروساز و پزشک معالج خود مشورت کنند و از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنند.

به گفته وی خود درمانی و مصرف خودسرانه دارو بدون توجه به تداخلات دارویی و نظر پزشک می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته برای فرد ایجاد کند که گاهی این عوارض منجر به مرگ فرد می شود.