«این شکل از مهریه کلاهبرداری است و باید میزان سکه از ۱۱۰ سکه به پنج و در نهایت ۱۴ سکه کاهش پیدا کند».
این‌ها بخشی از سخنان جمعی از مردان و زنان مخالف مهریه است که چندی پیش در برابر ساختمان مجلس شورای اسلامی پلاکارد به دست پیشنهاد می‌کردند میزان مهریه بر اساس قیمت سکه در زمان انعقاد عقد به‌علاوه نرخ تورم سالیانه بانک مرکزی محاسبه شود؛ آن‌ها معتقد بودند در این صورت عدالت برقرار شده و میزان مهریه‌ها و قسط‌های پرداختی آن‌ها منطقی می‌شوند.
با این حال قانون‌گذاران و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی می‌گویند به جای تغییر قانون فعلی باید نگاه و نگرش فرهنگی جامعه را در این خصوص تغییر داد.
با تجمع و اعتراض قانون تغییر نمی‌کند
سید موسی احمدی نماینده مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ما اظهار می‌کند: مهریه دِین مرد به زن است و باید ادا شود، اما در برخی مواقع به‌ویژه زمانی که مهریه‌های بالا تعیین می‌شود مهریه فقط ثبت می‌شود، به طوری که از یک سو خانم‌ها به حقشان نمی‌رسند و از سوی دیگر آقایان به دلیل ناتوانی در پرداخت آن راهی زندان می‌شوند، به همین دلیل مجلس به دنبال راهکاری است تا موجودیت مهریه به عنوان پشتوانه واقعی خانم‌ها مشخص شود و این‌گونه نباشد که فقط مهریه بالایی برای آن‌ها تعیین شود و در عمل به حقوق خود دست پیدا نکنند.
وی که سابقه ریاست دادگستری شهرستان‌های فیروزآباد و مرودشت را دارد، ادامه می‌دهد: اینکه آیا مهریه در عقدنامه‌ها عندالمطالبه نوشته شود یا عندالاستطاعه نیازمند اظهار نظر شرعی است که مراجع نیز نگاه‌های متفاوتی به این مهم دارند و موضوعی نیست که عده ای با تجمع و اعتراض بخواهند آن را تغییر دهیم و این به معنای فمنیستی بودن قانون نیست.
احمدی در پاسخ به این پرسش که آیا طرح اصلاح قانون مهریه در مجلس امکانپذیر است یا خیر می‌گوید: امکان طرحِ اصلاح هر قانونی در مجلس امکانپذیر است؛ چرا که مجلس محل قانون‌گذاری است، اما طرح اصلاح قانون مهریه باید با تلفیقی از مباحث کارشناسانه، فقهی و حقوقی، شرعی و حمایتی مورد بررسی قرار گیرد تا ضمن دست یافتن به مبنایی منطقی، هیچ یک از دو طرف متضرر نشوند و هر یک از زوجین بتوانند منافع خود را در قالب قانون تأمین کنند.
مردها باید از قوانین مهریه آگاه باشند
محمدعلی سهرابی مهر، وکیل پایه یک دادگستری نیز به ما می‌گوید: تنها جایی که حکمرانی قانون نمی‌تواند به صورت کامل باشد، خانواده است. ما باید بدانیم در جامعه قوای
سه گانه چه وظایفی دارند و وظیفه مردم چیست. قانون این وظیفه را ندارد در توافقات شخصی مردم دخالت کند. در ماده ۱۰ قانون مدنی نیز آمده است؛ اگر توافقاتی بین مردم انجام شود که خلاف شرع و قانون نباشد این توافق محترم و برای طرفین لازم الاجراست. بنابراین با توجه به اینکه در فقه و اسلام برای مهریه سقفی تعیین نشده است، طبق ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی هر چیزی را که مالکیت داشته باشد می‌توان مهر قرار داد. حتی فقهای متقدم مثل مرحوم شیخ انصاری و شیخ طوسی نیز عنوان کرده‌اند به لحاظ شرعی تعیین سقف برای مهریه مجاز نیست. بنابراین مهریه حق زن و حتی پس از مرگ زن هم، مرد مکلف به پرداخت آن به وارث زن است و مردها هنگام امضای سند ازدواج باید از همه این موارد آگاه باشند.
تمام مهریه مشخص باید پرداخت شود
سهرابی مهر در پاسخ به این پیشنهاد تجمع کنندگان معترض به قانون مهریه در مقابل مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه «میزان مهریه بر اساس قیمت سکه در زمان انعقاد عقد به علاوه نرخ تورم سالیانه بانک مرکزی محاسبه شود تا عدالت برقرار شود و میزان مهریه‌ها و قسط‌های پرداختی آن‌ها منطقی شوند» نیز می‌گوید: حدود ۵۰ سال قبل مهریه بیشتر خانم‌ها پول بوده است، اما یکی از دلایل تعیین سکه و یا هر جایگزین دیگر به جای پول به عنوان مهریه، کاهش ارزش پول بوده است و عین مشخص مهریه باید پرداخت شود و مردها زمان تعیین مهریه باید به این مسئله توجه داشته باشند.
وی در خصوص تفاوت عندالمطالبه و عندالاستطاعه اظهار می‌کند: در عمل در دادگاه خانواده تفاوتی ندارد در عندالمطالبه زوجه مهریه را ثبت و پس از استعلام از اداره ثبت و بررسی دادگاه خانواده اموال زوج توقیف می‌شود، در عندالاستطاعه نیز روال به همین صورت است. اما به لحاظ حقوقی در عندالمطالبه زوج باید ثابت کند که توان پرداخت مهریه را ندارد، اما در عندالاستطاعه زوجه باید ثابت کند که مرد توان پرداخت مهریه را دارد.
باید مهریه به لحاظ فرهنگی اصلاح شود
این وکیل پایه یک دادگستری ادامه می‌دهد: با توجه به میزان بالای مطالبه مهریه در مقایسه با چند دهه گذشته، بهتر است هنگام عقد نکاح، مهریه با توجه به توان مالی زوج تعیین شود تا از این مسئله به عنوان اهرم فشار برای طلاق و یا پشتوانه مالی زوجه در صورت طلاق استفاده نشود. البته قوه‌قضائیه راهکارهایی برای کمک به زوجین پیش‌بینی کرده است. به عنوان نمونه به دفاتر ازدواج و طلاق اعلام شده قبل از امضای عقدنامه حتماً مفاهیم مهریه، عندالمطالبه و دینی را که مرد زیر بار آن قرار می‌گیرد، برای زوجین تشریح و تفهیم کنند. اما این اتفاق نمی‌افتد. برخی از دفترخانه‌ها این شروط را روی کاغذهایی پرینت می‌گیرند و به دست عروس و داماد می‌دهند تا بخوانند. زوجی که از مفاهیم حقوقی مطلع نیست و دسترسی به حقوقدان هم ندارد، از بسیاری از شروط سردر نمی‌آورد.
به اعتقاد سهرابی مهر، قانون مهریه، جامع و کامل است و نیازی به اصلاح ندارد، آنچه باید تغییر کند اصلاح نگاه فرهنگی به موضوع مهریه است.
نظر شما