معاون انتظامی و رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور در گفت گو با ما به برخی از این تخلفات و نحوه مواجهه با آن‌ها اشاره کرده است.
شناسایی ۵ هزار سایت غیرمجاز
محمد باقر حبی با بیان اینکه تاکنون بیش از ۵ هزار سایت و کانال غیرمجاز و غیرقانونی ارائه‌دهنده خدمات روان‌شناسی و مشاوره در کشور شناسایی شده، می‌گوید: تلاش می‌کنیم از طریق دستگاه‌های نظارتی این سایت‌ها و کانال‌های غیرتخصصی را مورد رصد قرار دهیم و با معرفی آن‌ها به مراجع رسیدگی به این تخلفات، از فعالیت آن‌ها جلوگیری کنیم.
حبی با بیان اینکه برخی از این افراد علاوه بر سایت و کانال اقدام به تأسیس کلینیک و مطب روان‌شناسی نیز کرده‌اند، می‌افزاید: در بسیاری از موارد درخواست پلمب مراکز صادر و دفاتر مسدود و حکم محکومیت برای این افراد در شعب مختلف صادر شده، اما چون این افراد بی‌هویت‌اند هر روز در قالب اسمی جدید خود را معرفی می‌کنند و مکان ارائه خدمات خود را دائم تغییر می‌دهند. بسیاری از این افراد با مدرک دیپلم حتی کارگاه‌های تخصصی روان‌شناسی در حوزه‌های روان‌شناسی کودک، خانواده، شخصیت، سکس‌تراپی و غیره برگزار می‌کنند و با گرفتن مبالغ بالا هزینه‌های بسیاری را به مردم تحمیل و اسرار آن‌ها را فاش می‌کنند و آن‌ها را مورد سوءاستفاده و اخاذی قرار می‌دهند.
منافات با اصول اخلاق حرفه‌ای
حبی می‌گوید: یکی از مواردی که در اخلاق حرفه‌ای روان‌شناسان مورد توجه قرار می‌گیرد و در حیطه‌های غیرمجاز پایبندی به آن وجود ندارد حفظ حریم خصوصی و محرمانه بودن اطلاعات مراجعه‌کنندگان است. روان‌شناسان حرفه‌ای دربرابر این اطلاعات مسئولیت دارند؛ اما افراد غیرمتخصص از این اطلاعات سوء استفاده کرده و ممکن است به نفع خود، از افراد اخاذی کنند چنان‌که تا کنون موارد متعددی از این تخلفات به سازمان گزارش شده است.
این عضو هیئت علمی و روان‌شناس بالینی ادامه می‌دهد: سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور مسئولیت صنفی و حرفه‌ای روان‌شناسان و مشاوران و وظیفه حفظ و ارتقای سلامت روانی جامعه را بر عهده دارد و افرادی که وارد این حرفه می‌شوند باید صلاحیت حرفه‌ای و مدارک دانشگاهی معتبر در حوزه روان‌شناسی را از مؤسسات مورد تأیید وزارت علوم یا وزارت بهداشت داشته و دوره کارورزی تخصصی را طی کرده باشند و صلاحیت‌های حرفه‌ای آن‌ها احراز شده باشد.
تخلفات حوزه روان‌شناسی
حبی ادامه می‌دهد: تخلفات حوزه روان‌شناسی به دو گروه تقسیم می‌شود؛ یک گروه مربوط به افراد روان‌شناس و مشاورانی است که مجوز دارند و گروه دیگر مربوط به فعالیت افراد بدون پروانه اشتغال است. فعالیت افرادی که دارای مجوز و پروانه اشتغال از سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره هستند و مرتکب تخلفاتی شده‌اند مورد ارزیابی دوره‌ای قرار می‌گیرد و براساس قوانین و دستورالعمل‌ها و نظام‌نامه اخلاق حرفه‌ای با آن‌ها برخورد می‌شود که در این راستا احکام متعددی نظیر تذکر تا تعلیق چند ماهه و چندساله و در برخی موارد ابطال کامل پروانه اشتغال توسط هیئت‌های رسیدگی به این تخلفات صادر می‌شود. البته تعداد پرونده‌هایی که از افراد دارای پروانه فعالیت در حوزه روان‌شناسی شکایت می‌شود کمتر است؛ به دلیل آنکه صلاحیت حرفه‌ای افراد دارای مجوز توسط کمیته‌های تخصصی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره بررسی شده و علاوه بر بازرسی‌های معاونت انتظامی سازمان، شکایت‌های مراجعه‌کنندگان نیز طی فرایند دقیق و علمی بررسی و رسیدگی شده و احکام لازم صادر و ابلاغ می‌شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح می‌کند: با شیوع کرونا تعداد شکایت‌ها از افراد غیرروان‌شناس و روان‌شناسان و مشاوران بدون پروانه به معاونت انتظامی و رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره افزایش یافته و پرونده‌های آن‌ها به شعب قضایی مختلف ارسال شده که بسیاری از آن‌ها در دست بررسی و احکام بسیاری دیگر نیز صادر شده است.
حبی در پاسخ به این پرسش که آیا احکام صادره در مورد تمامی افراد خاطی اجرا می‌شود یا خیر می‌گوید: برمبنای قانون سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره، روان‌شناسان متخلف از سه ماه تا پنج سال تعلیق می‌شوند و حق فعالیت حرفه‌ای و کار نخواهند داشت و حتی ممکن است در مواردی پروانه آن‌ها باطل شود، اما افرادی که بدون داشتن پروانه اشتغال فعالیت کرده و خدماتی را به صورت غیرقانونی ارائه داده‌اند مرتکب جرم شده و هر فردی که جرمی مرتکب شود به مراجع قضایی ارجاع و احکام سنگینی نظیر دو تا سه سال حبس تعزیری و گاه ۶ سال حبس برایشان صادر می‌شود که بخش عمده این پرونده‌ها در بخش جرایم رایانه‌ای و دادسرای رسیدگی به جرایم پزشکی در دست بررسی است. شرایط قضایی رسیدگی به این تخلفات هم مسیر خود را دارد، اما در برخی موارد مسیرهای قضایی و نظارتی در دستورالعمل‌های خود دچار محدودیت‌ها و موانعی هستند و افراد متخلف و مجرم از خلأهای موجود سوءاستفاده می‌کنند.
حبی با اشاره به اینکه بخشی از تخلفات حوزه روان‌شناسی مربوط به دریافت تعرفه‌ها می‌شود، اظهار می‌کند: تعرفه‌های خدمات روان‌شناختی هر ساله از سوی سازمان نظام روان‌شناسی کشور تعیین می‌شود و امسال برای نخستین بار توسط دولت تصویب و ابلاغ شده و روی سایت سازمان روان‌شناسی و مشاوره کشور قرار گرفته است؛ عدول از هزینه‌های مصوب تخلف است و از سوی سازمان پیگیری می‌شود.
نظر شما