تولید مستند ۷۲ ساعت حدود دو سال طول کشیده که در آن برای نخستین بار در گفت‌وگو با نزدیک‌ترین افراد ایرانی و عراقی به شهید سلیمانی، روایتی از سه روز پایانی زندگی حاج‌قاسم به نمایش گذاشته می‌شود.
با توجه به اینکه سردار سلیمانی در سه روز پایان زندگیشان به کشورهای سوریه، لبنان و عراق سفر کرده بودند، این مستند نیز در این کشورها و ایران تولید شده است. نسخه سینمایی این مستند ۷۵دقیقه‌ای در چند شهر کشورمان اکران خواهد شد. در اکران فیلم ۷۲ ساعت که جمعه‌شب گذشته در پردیس سینمایی هویزه مشهد برگزار شد، کارگردان و تهیه‌کننده این اثر در کنار مخاطبان به تماشای آن نشستند.
مهدی مطهر، تهیه‌کننده این فیلم مستند معتقد است در این فیلم به بهانه ۷۲ساعت آخر زندگی حاج‌قاسم، نقش ایشان در منطقه روایت می‌شود و به نوعی این مستند پرده‌برداری از تجربه ۴۰سال گذشته حاج‌قاسم است. مطهر به خبرنگار ما می‌گوید: در گپ و گفت با کسانی که روزهای پایانی زندگی حاج‌قاسم در کنار ایشان بودند به روایتی رسیدیم که عیناً سناریوی یک مستند بود.
او در توضیح اینکه چرا روایت این سه روز جذاب است، خاطرنشان می‌کند: چون روایت آن ۷۲ساعت، کنجکاوی مخاطب را برمی‌انگیزد ضمن اینکه این مستند، پازلی از زندگی حاج‌قاسم است و عیناً این پازل در تمام عمر ایشان تکرار شده، یعنی پرتلاش بودن، سفرهای متعدد ایشان به کشورهای منطقه، برگزاری جلسات مختلف و عمل‌گرا بودن ایشان از شاخصه‌های بارز زندگیشان است که اگر مخاطب بتواند جزئیات و لایه‌های مختلفی که در این سه روز درباره حاج‌قاسم طراحی کردیم را درک کند می‌تواند به هندسه عمل‌گرایی و جنس فعالیت‌های حاج‌قاسم نزدیک شود.
وی با اشاره به تأثیری که سردار سلیمانی در منطقه به ویژه شکست داعش داشت، می‌گوید: در بسیاری از مواقع برای مخاطبانی که شناخت کمتری از شخصیت‌های بزرگ و تأثیرگذار دارند، فتوحات این افراد در عملیات‌های بزرگ جذابیت دارد ولی برای مخاطبی که دنبال یک ابرقهرمان و انسان تراز است، بسیاری از جزئیات زندگی آن شخصیت اهمیت پیدا می‌کند. آنچه حاج‌قاسم را از بقیه نام‌آوران جهان متمایز می‌کند الزاماً شجاعت ایشان نیست بلکه ظرافت‌های رفتاری و گفتاری او حتی در میادین جنگ، او را خاص کرده است.
ظرافت‌های شخصیتی زندگی حاج‌قاسم
مدیر تولید فیلم سینمایی «منصور» توضیح می‌دهد: برخی مخاطبان پس از تماشای فیلم منصور می‌گفتند نقطه اوج فیلم زمانی بود که شهید ستاری حکمی را پاره کرد یا پلمبی را شکست ولی من می‌گویم جذابیت فیلم زمانی بود که یک مهندس ایرانی را به اشتباه دستگیر کرده بودند و آبروی آن آدم در محله‌شان رفته بود و شهید منصور ستاری با ماشین و لباس نظامی به محله او آمد، دست این مهندس ایرانی را گرفت تا به همه بگوید ما اشتباه کردیم یعنی از آبرویش برای آن مهندس خرج کرد. زندگی حاج‌قاسم سلیمانی هم جزئیات و ظرافت‌های جذابی دارد چون تک‌تک انسان‌ها برایش اهمیت داشت. ضمن اینکه حاج‌قاسم نگاه به جنگ و نگاه به آدم‌های منطقه را عوض کرد اینکه با تقویت خودباوری و عمل‌گرایی می‌توان به اهداف عالی انسانی رسید.
مطهر می‌افزاید: بلافاصله پس از شهادت حاج‌قاسم، کار تولید این مستند آغاز شد و نمی‌توانم بگویم هنوز هم تمام شده است چون دقیقاً یک روز پیش از اکران فیلم در سینما، یک پلان بسیار خوب به فیلممان اضافه کردیم.
وی با بیان اینکه هر چه بیشتر به منابع و اطلاعات دسترسی داشته باشیم، فیلم ما کامل‌تر می‌شود، می‌گوید: البته مجوز پخش بخشی از اطلاعات هم به دلیل ملاحظات امنیتی همچنان صادر نشده است. شاید در آینده از داده‌های زیادی که در این باره در اختیار داریم یک مینی‌سریال با همین موضوع بسازیم.
تهیه‌کننده «۷۲ساعت» می‌گوید: قصد داریم مستند ۷۲ ساعت را در قالب کتاب مصور همراه با نقشه‌ها و جزئیات راه این سه روز منتشر کنیم چون این سه روز، روزهای مهمی از زندگی حاج‌قاسم است که اگر مخاطب به درک درستی از این سه روز برسد به درک جامعی از زندگی پربار ایشان می‌رسد.
وی یادآور می‌شود: حجم وسیعی از هماهنگی‌ها برای ساخت این مستند انجام و موجب شد فیلم به دستاورد خوبی برسد. اصلاً این سطح و حجم از هماهنگی‌ها از یک گروه فیلمساز برنمی‌آمد چون بخش زیادی از این کار در سوریه و عراق ساخته شد، دوستانی که نامشان را بنا بر ملاحظاتی نمی‌شد در تیتراژ پایانی فیلم آورد همراهی بسیار خوبی با ما داشتند و سبب شدند این فیلم ساخته شود.
ناگفته‌های زندگی سردار
مصطفی شوقی، کارگردان مستند ۷۲ ساعت نیز درباره ساخت این فیلم می‌گوید: ما قصه‌ای را شنیدیم که این قصه درباره حرکت حاج‌قاسم در سه روز پایانی عمرشان بود و با توجه به روایت‌هایی که از این فضا داشتیم فکر کردیم باید آن را به یک فیلم مستند تبدیل کنیم.
او خاطرنشان می‌کند: فیلم حال خوبی دارد و با حدود ۷۵ نفر مصاحبه کردیم اما صحبت‌های ۲۳ نفر در فیلم آمده و به نوعی تاریخ شفاهی از زندگی حاج‌قاسم را روایت می‌کند.
وی با بیان اینکه بقیه مصاحبه‌ها را در قالب مکتوب منتشر خواهیم کرد، می‌افزاید: اطلاعات ما آن قدر زیاد و مهم است که قابلیت تبدیل شدن به یک مجموعه مستند یا مینی‌سریال سه چهار قسمتی را هم دارد.
شوقی می‌گوید: تا یک جاهایی از مستند، پژوهش است ولی مستندساز در عین کار با ماجراهای جدیدی روبه‌رو می‌شود که ما در این کار با چند ماجرای جدید مواجه شدیم از جمله حضور حاج‌قاسم در عراق و فضایی که عراق در روزهای منتهی به شهادت ایشان داشت. در این مستند به طور جدی درباره این موضوع صحبت کردیم.
این کارگردان با بیان اینکه بنا به ملاحظات امنیتی در این مستند، بسیاری از ناگفته‌ها گفته نشده است، عنوان می‌کند: من سعی کردم در این مستند، آنچه می‌توانم بگویم را روایت کنم حتماً ناگفته‌های زیادی وجود دارد و این طور هم نیست که یک مستند همه حرف‌ها را بزند و هیچ ناگفته‌ای را باقی نگذارد.
نظر شما