آمریکا در نخستین واکنش حرکت ایران را خلاف قطعنامه۲۲۳۱ سازمان ملل تعبیر و محکوم کرد اما برعکس آمریکا، چین این پرتاب را پرتابی تاریخی نامید. فارغ از این نگاه‌ها مقامات کشورمان این حرکت را گامی دیگر برای دستیابی به لایه‌های مختلف فضا خوانده و بر ادامه این مسیر تأکید کردند.

حالا با آزمایش موتور جدید پیشران که سردار حاجی‌زاده خبر آن را اعلام کرده است به سراغ دکتر محمدحسن پاچناری، مدرس دانشگاه و دکترای هوافضا رفته‌ایم تا کمی بیشتر درباره ابعاد اهمیت اقدام‌های فضایی ایران جویا شویم.

سیمرغ برد فضایی ایران را بالا برد

این مدرس دانشگاه با اشاره به بی‌اثر شدن تحریم‌ها در برابر همت دانشمندان ایرانی، حضور ایران در صدر صنعت فضایی جهان اسلام را نقطه امیدی در آینده درخشان صنعت فضایی کشور دانست.

محمدحسن پاچناری با تأکید بر اهمیت اجرای کامل نقشه جامع علمی و سند راهبردی ‌توسعه هوافضای کشور افزود: بر اساس این اسناد مقرر شده تا سال۱۴۰۴ دانش فنی و صنعتی برای پیاده کردن ماهواره در مدار ژئو (۳۶هزار کیلومتری) را بدست آوریم. ماهواره‌هایی که در این مدار قرار می‌گیرند به دلیل مخابره دقیق و مطابقت با چرخش کره زمین «زمین آهنگ» نامیده می‌شوند.

پاچناری البته بی‌توجهی دولت یازدهم و دوازدهم به ‌صنعت فضایی کشور را هم ضربه‌ای مهلک به این حوزه دانست و از جلسه ۵آذر ماه۱۴۰۰ شورای عالی فضایی کشور با دکتر سیدابراهیم رئیسی به‌عنوان نقطه عطفی برای بازگشت به‌ مدار رشد و بالندگی یاد کرد.

وی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره سردار شهید حسن طهرانی مقدم، نبود ارتباط مؤثر بین دانشگاه و صنعت را حلقه مفقوده صنعت هوافضای کشور دانست و افزود: دانشمندان ارزشی و متعهد صنعت فضایی دانشگاه‌های کشور پای آرمان‌هایشان ایستاده‌اند و تا پای جان در میدان جهاد علمی خواهند بود.

پاچناری با بیان اینکه ماهواره‌بر سیمرغ یکی از متفاوت‌ترین دستاوردهای صنعت هوافضای کشور است، تصریح کرد: این ماهواره‌بر توانست محوله‌ای به ‌وزن ۲۲۰کیلوگرم را با سرعت ۷هزار و ۳۵۰ متر بر ثانیه به ارتفاع ۴۷۰کیلومتری یا همان مدار مئو (مدار میانی) در ۱۶۰ تا ۲هزار کیلومتری زمین برساند و این یک رکورد مهم محسوب می‌شود. با تکمیل این فرایند و قرار گرفتن ماهواره در مدار مئو در مراحل بعدی، زمان چرخش ماهواره‌های ایرانی به‌ دور زمین بسیار کوتاه‌تر خواهد شد، یعنی در هر ۱۲۰دقیقه شاهد یک دور گردش به ‌دور زمین خواهیم بود. این ماهواره‌ها می‌توانند کاربردهای دورسنجی، هواشناسی، مخابراتی، دفاعی و نظامی نیز داشته باشند. 

صنعت هوافضا حق‌الناس است

وی افزود: با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب و عزم دولت برای توسعه دستاوردهای ملی به‌ زودی شاهد دستاوردهای ماهواره‌ای کشور تا مدار ژئو خواهیم بود.

پاچناری ادامه داد: عمر صنعت نوپای فضایی ایران ۱۵سال است. ما از روسیه که عمر صنعت هوافضای آن ۶۵سال است و به‌عنوان کشور پیشرو شناخته می‌شود فاصله‌ای ۵۰ساله داریم. این فاصله را می‌توان با سرمایه‌گذاری و تلاش شبانه‌روزی و بهره‌گیری از بخش خصوصی با شتاب بیشتری سپری کرد.

محمدحسن پاچناری با تأکید بر تأثیر قدرت جمهوری اسلامی در حوزه هوافضا بر روند مذاکرات گفت: هر گاه سخن از دستاوردهای ملی است دشمنان اقدام‌ به شایعه‌سازی و دروغ‌پردازی می‌کنند. علم هوافضا در کنار مذاکرات جلو خواهد رفت و هرگز نباید حوزه‌های علمی کشور از اولویت راهبردی کشور خارج شوند زیرا این علوم بعدها به ‌دست نسل‌های آینده خواهد رسید و آن‌ها باید کشور را مدیریت کنند. صنعت هوافضا متعلق به ‌تمام ملت ایران است. اگر جامعه را به واسطه سوءمدیریت‌ها و مسئولیت‌هایمان از امکانات راهبردی محروم کنیم دچار خطا شده‌ایم و اینجا متهم ‌به تضییع حق‌الناس هستیم. به‌ همین خاطر افرادی که در این سال‌ها در مسیر صنعت فضایی کشور قصور کردند و آن را به‌ هر چیزی جز مردم گره زدند باید در پیشگاه خداوند و قانون کشور پاسخگو باشند.

نگاهی به گذشته

برنامه فضایی جمهوری اسلامی ایران و تلاش کشورمان برای دستیابی و بهره‌برداری از فضا موضوعی است که از سال‌های میانی دهه ۷۰ و با ساخت ماهواره مصباح با همکاری ایتالیا و همچنین ماهواره سینا با همکاری روسیه آغاز شد.

هرچند این دو تجربه به دلایل مختلف برای ایران ناموفق به حساب می‌آیمد، اما نقطه آغازی برای بومی‌سازی چرخه این دانش و صنعت مهم و راهبردی به شمار می‌آیند، چراکه در بهمن‌ ۱۳۸۷ جمهوری اسلامی ایران توانست با ماهواره‌بر بومی خود (سفیر امید) ماهواره بومی (امید) را در مدار لئو قرار دهد و به این ترتیب به تمامی ارکان چرخه فناوری فضایی دست پیدا کند.

 از سوی دیگر علاوه بر توانمندی طراحی و ساخت ماهواره که طی سال‌های اخیر در مراکز دانشگاهی مرتبط با سازمان فضایی دنبال شده، متولی پرتاب ماهواره‌ها در کشور نیز سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مشخص شده که از جمله اقدامات مهم این سازمان را می‌توان توسعه ماهواره‌بر سیمرغ به منظور قرار دادن ماهواره در مدارهای بالاتر (تا ۵۰۰ کیلومتر) و همچنین توسعه نخستین پایگاه پرتاب‌های فضایی ایران با نام پایگاه فضایی امام خمینی(ره) برشمرد.