به گزارش قدس آنلاین؛ فاطمه بنت حِزام مشهور به اُمّ البَنین، همسر امام علی(ع)  از شخصیت‌های محترم نزد شیعیان است. او بخاطر احترام به مقام با عظمت حضرت فاطمه(س) اسمش را تغییر داد. حضرت عباس، عبدالله، جعفر و عثمان؛ پسران ام البنین اند که او به واسطه داشتن این چهار پسر به‌ ام البنین مشهور شد.

در تاریخ درباره او آمده: زنی بود با شرافت، از خانواده ای ریشه دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا نیز بسیار مهربان بود. ثمره ازدواج حضرت علی(ع) با او چهار پسر بود، به نام های: عباس، جعفر، عبد اللّه و عثمان بودکه هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سید الشهدا به شهادت رسیدند.

ام البنین خودش در واقعه کربلا حضور نداشت و هنگامی که کاروان اسیران کربلا وارد مدینه شد، شخصی خبر شهادت فرزندانش را به او داد؛ اما او از سرنوشت امام حسین(ع) پرسید. وقتی خبر شهادت چهار فرزندش و امام حسین(ع) را به او دادند در جملات بامعنایی فرمود:‌ «ای کاش فرزندانم و تمامی آنچه در زمین است فدای حسین می‌شد و او زنده می‌ماند.» این سخنان ام البنین در تاریخ به یادگار مانده و دلیل دلدادگی عمیق او به اهل بیت و امام حسین(ع) است.

پس از واقعه کربلا، ام البنین همه روزه به بقیع می رفت و به یاد امام حسین(ع) و فرزندان شهیدش مرثیه های بسیار سوزناکی می خواند و مردم مدینه نیز به ندبه و نوحه او گوش فرا می دادند تا جایی که مروان بن حکم – این دشمن اهل بیت- نیز همواره در نوحه خوانی های او حاضر شده و می گریست.

ازدواج حضرت ام البنین با امام علی (ع)

امام علی (ع) بعد از شهادت حضرت زهرا(س)، از برادرش عقیل درخواست می‌کند تا زنی از خاندانی شجاع پیدا کند تا با او ازدواج نماید. عقیل هم فاطمه کلابیه را به ایشان معرفی کرد و گفت: در بین اعراب خاندانی شجاع‌تر از خانواده او سراغ ندارم. ازدواج امام علی (ع) با ام البنین در بین سال‌های ۲۴ تا ۲۶ هجری بوده است. ام البنین وقتی با امیرالمومنین ازدواج کرد علاقه بسیار زیادی به فرزندان حضرت زهرا (س) داشت و آن‌ها را بر فرزندان خودش مقدم می‌دانست.

نسبت فامیلی حضرت ام البنین با شمر

در تاریخ مشهور است که شب عاشورا شمر نزد حضرت اباالفضل آمد و برایش امان نامه آورد. در آن شب، شمر همراه امان نامه‌ای به نزدیک خیمه حضرت اباالفضل العباس آمد و ایشان را با این عبارت صدا زد:«ای فرزند خواهر من! شما را امان دادم؛ خود را به کشتن ندهید و چنگ بر طاعت امیرمومنان یزید بزنید».

برخی شمر بن ذی الجوشن، را دایی عباس بن علی  برشمرده اند. در حالی که پدر أم البنین، حزام بن خالدربیعة و پدر شمر، جوشن بن شرحبیل بن الأعور بوده است.

درست است که شمر بن ذی الجوشن و أم البنین هر دو از قبیله بنی کﻠﺎب هستند، امّا هرگز برادر و خواهر نبودهﺍند. زمانی که شمر امان نامه را عنوان کردند به خاطر هم قبیله بودن گفت: خواهر زاده های من کجایند!!!

شمر بن ذی الجوشن و مادر حضرت عباس، هر دو از نسل «کلاب» می‌باشند و با چند واسطه به «کلاب» می‌رسند. «کلاب» یازده پسر دارد. نام یکی از آنان «کعب» و نام دیگری «ضباب» است. حضرت ام البنین از نسل «کعب» و شمر، از نسل «ضِباب» است.

شمر چون دید که ابن سعد مهیای قتال است به نزدیک لشکر امام علیه السلام آمد و بانگ زد که کجایند فرزندان خواهر من: عبدالله و جعفر و عثمان و عباس. زیرا مادر این چهار برادر «ام البنین» از قبیله بنی کلاب بود که شمر ملعون نیز از این قبیله بوده است.

امام حسین علیه السلام که صدای شمر را شنید برادران خود را امر فرمود که جواب او را دهید اگرچه فاسق است لکن با شما قرابت و خویشی دارد.

مقام ام البنین نزد شیعیان

سید محمود حسینی شاهرودی (متوفی ۱۳۹۴ق) از مراجع تقلید شیعه و از شاگردان میرزای نائینی و آقا ضیاء عراقی گفته است من در مشکلات، برای ام البنین صد مرتبه صلوات می‌فرستم و حاجت می‌گیرم. برخی گزارش‌ کرده‌اند که‌ ام البنین در میان زنان شیعه جایگاه ویژه‌ای دارد، زنان ایرانی برای برآورده شدن حاجات خود و همچنین برای بالا بردن نیروی شکیبایی و تحمل مصائب به او متوسل شده و سفره‌های نذری به نام او برگزار می‌کنند. همچنین در برخی از مناطق شیعی سفره‌هایی با نام «سفره مادر حضرت اباالفضل» یا «سفره‌ ام البنین» مرسوم است.

عالمان شیعه شجاعت، فصاحت و علاقه‌ ام‌البنین به  اهل بیت به‌ویژه امام حسین(ع) را ستوده و از او به نیکی و بزرگی یاد کرده‌اند. به گفته شهید ثانی و مقرم، ام‌البنین نسبت به خاندان پیامبر، محبت شدیدی داشت و خود را وقف خدمت به آنان کرده بود؛ به همین دلیل اهل بیت نیز برای او احترام ویژه قائل بودند و در روزهای عید، نزد او می‌رفتند. 

وفات مادر عباس(ع)

از سال و چگونگی وفات ام البنین، در منابع دسته اول روایی و تاریخی چیزی ذکر نشده است. اما برخی از  متأخران با استناد به منابعی  وفات ایشان را روز سیزدهم جمادی الثانی سال ۶۴ هجری قمری نوشته اند .