به گزارش قدس آنلاین، شبکه خبری «ان‌بی‌سی» در ادامه تلاش‌های کشورهای غربی برای اثرگذاری بر فضای مذاکرات وین مدعی شده به نقل از چند منبع گمنام ادعا کرده که روسیه در هفته‌های اخیر پیشنهاد یک توافق موقت را داده که شامل کاهش تحریم‌ها در ازای توقف برخی از پیشرفت‌های هسته‌ای ایران است.

ساعاتی بعد از انتشار این خبر یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده ایران در گفت‌وگو با  تصریح کرد که طرح توافق موقت هرگز در دستور کار ایران نبوده و تیم ایرانی همچنان به دنبال دستیابی به توافقی پایدار و قابل اتکاست. البته خود ان‌بی‌سی هم گزارش داده بود تهران این پیشنهاد برای توافق موقت را نپذیرفته است.

از زمان آغاز گفت‌وگوها در وین این چندمین باری است که کشورهای غربی به جای برداشتن گام‌های عملیاتی برای باز کردن قفل مذاکرات از کلیدواژه «توافق موقت» در کنار کلیدواژه‌های دیگری مانند «محدودیت زمانی»، «زمان گریز»، «اضطرار در مذاکرات» و «بازگشت همزمان به برجام» برای فضاسازی روانی پیرامون مذاکرات استفاده می‌کنند. 

درباره «توافق موقت» دو مسئله قابل بررسی است. نخست اینکه، چرا طرف‌های غربی و به خصوص آمریکایی‌ها مرتباً روی پیشنهاد «توافق موقت» مانور می‌دهند و دوم اینکه، چرا چنین ایده‌ای هیچ سنخیتی با اهداف ایران از مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین ندارد و به همین دلیل مورد قبول قرار نگرفته و قرار نخواهد گرفت.

درباره سوال نخست، بایستی این نکته را مد نظر داشت که طرف‌های غربی در شرایطی اکنون در مذاکرات حضور دارند که عملاً اهرم‌های فشار خود بر تیم مذاکره‌کننده ایران را از دست داده‌اند. دولت سیزدهم جمهوری اسلامی با اولویت دادن به خنثی‌سازی تحریم‌ها (به جای رفع تحریم‌ها)، تعریف پیوست اقتصادی برای مسائل سیاست خارجی و شکل‌دهی به پیوندها و پیمان‌های دوجانبه، «فشار حداکثری» را تا حد زیادی از کار انداخته و امکان مانور بر روی آن را از طرف مقابل سلب کرده است.

مثلاً خبرگزاری رویترز، روز جمعه گزارش داد چین طی چند هفته گذشته نزدیک به چهار میلیون بشکه نفت خام ایران را در مخازن ذخیره دولتی در شهر بندری ژان جیانگ در جنوب این کشور تخلیه کرده. علاوه بر این، «محمد حسینی»، معاون رئیس‌جمهور ایران چند هفته پیش گفت که از اسفندماه ۱۴۰۰ یعنی حدود یک ماه دیگر فروش نفت ایران به میزان قبل از تحریم‌های دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ می‌رسد. او گفته است «فروش نفت و منابع ارزی اینک بهتر شده و کارها در حال رونق گرفتن است».

بدیهی است طرف‌های غربی برای اینکه بتوانند از مسئولیت رفع واقعی و موثر تحریم‌ها شانه خالی کنند دنبال آن هستند که اهرم‌های فشار ایران را از بین ببرند و یا آن را کُند کنند. از نگاه غربی‌ها «توافق موقت»، همان ساز و کاری است که می‌تواند این هدف را محقق کند. این مسئله حتی در خبر ان‌بی‌سی هم مورد تصریح قرار گرفته است: «کارشناسان و مقام‌های سابق می‌گویند برای ایران، توافق موقتی که باعث ایجاد برخی محدودیت‌ها بر فعالیت‌های هسته‌ای این کشور شود اهرم فشار تهران را در مذاکرات گسترده‌تر از بین خواهد برد.»

مضاف بر این، شواهد مختلف در حال حاضر حاکی از آن هستند که مانورهای رسانه‌ای آمریکایی‌ها در موضوعات مختلف از جمله در مسئله «توافق موقت» انعکاسی از عدم اراده آنها برای انجام اقدامات واقعی در جهت رفع موثر تحریم‌ها، در سایه مشکلات جدی پیش روی واشنگتن برای بازگشت به برجام است. 

اختلافات داخلی میان حزب جمهوری‌خواه و دموکرات بر سر برجام، ضرورت هماهنگی دیدگاه‌ها با رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای غربی و پیچیده کردن رفع تحریم‌ها از طریق تقسیم آنها به بخش‌های «ناسازگار» و «سازگار با برجام» بخشی از مهم‌ترین موانعی هستند که باعث تعلل طرف آمریکایی در گفت‌وگوها شده‌اند.

در چنین شرایطی بایدن با نزدیک شدن به انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به یک دستاورد نمایشی مانند «توافق موقت» نیاز دارد تا از طریق آن بتواند بدون مواجه شدن با فشارهای جمهوری‌خواهان در این خصوص که با رفع تحریم‌ها به ایران امتیاز داده به اهداف انتخاباتی‌اش دست پیدا کند.

درباره سئوال دوم، مشخص است که هر اقدامی که باعث شود روند رفع تحریم‌های ظالمانه دشوارتر شود یا به تعویق بیفتد مصداق خودزنی است و سنخیتی با اهداف ایران در وین ندارد. در شرایطی که اقتصاد ایران راه‌های تنفس و بازگشت به حیات عادی خودش را پیدا کرده ایده توافق موقت مثل خالی کردن سلاح خودی از خشاب و تقدیم آن به دشمن است. 

علاوه بر این، جمهوری اسلامی با پذیرش «توافق موقت» عملاً این پیام را به طرف مقابل ارسال خواهد کرد که فشار تحریم‌ها به اندازه‌ای بوده که ایران حاضر به عقب‌نشینی از خواسته به حق و منطقی‌اش مبنی بر لغو تمامی تحریم‌ها شده است، آن هم در زمانی که بدترین آثار تحریم‌ها پشت سر گذاشته شده است.

منبع: تسنیم