قبل از شروع این گزارش می‌دانیم که قرار است با انتقاداتی مواجه شویم: «آنها ورزشکارند، بازیگرند، مجری‌اند و نویسنده و کارشناس ادبیات نیستند!» حق دارند. آنها نویسنده نیستند اما تا به کی قرار است شاهد حواشی ایجاد شده توسط آنها در فضای مجازی که مشخصا ناشی از مطالعه کم آنهاست، باشیم؟ پس به من هم اجازه بدهید به عنوان یک روزنامه نگار، نام این اشتباهات را "حاشیه" بگذارم! چیزی که افراد مشهور و به خصوص سلبریتی‌ها باید تا حد ممکن از آن دوری کند! آن هم از ابتدایی ترین حاشیه‌ها. ماجرایی که حالا تبدیل به یک بحران در شبکه‌های اجتماعی شده است. بحران کم سوادی و مطالعه کم که باعث اشتباهاتی خنده‌دار می‌شود. شما در این گزارش قرار است با نوشتاری روبه‌رو شوید که از روی بی دقتی نیست، بلکه مشخصا از روی کم سوادی است.

بحران ه کسره

چند ماه قبل گزارش دیگری در این باره نوشتم. گزارشی که بازتاب‌های بسیاری داشت و البته سوژه‌های بیشتری هم دریافت کردم. در ابتدا بسیاری از نویسندگان و کارشناسان درصدد بودند و هستند که این بحران را حل کنند. حل کردنی که در ابتدا به نظر نمی‌رسید کار سختی باشد اما وقتی نمونه‌هایی از آن در فضای مجازی دیده شد خیلی از آنها دست خود را به علامت تسلیم بالا بردند. احسان علیخانی، مجری محبوب و مشهور برنامه ماه عسل و عصر جدید چند وقت پیش استوری برای تسلیت گفتن به آریا عظیمی نژاد در صفحه مجازی خود منتشر کرد. او نوشت: «انقدر این غم سنگینِ از کلمات کاری برنمیاد عزیز دل. خدا به دلت آرامش و صبر هدیه کنه» او البته چند روز بعد از آن استوری دیگری برای مهرداد میناوند منتشر کرد: « ۱ سال شد ولی هنوز داغِ این وداع!»  او البته یکبار دیگر هم نوشته بود: «شوخی اسمش روشِ!» منظور احسان علیخانی، مشخصا سنگینه و داغه بوده است اما بارها و بارها شاهد چنین اشتباهاتی از سوی او بوده‌ایم.  

این اشتباه در میان ورزشکاران آنقدر زیاد است که ذکر فقط چند نمونه از آن هم برای متلاشی شدن اعصاب و روان‌مان هم زیاد است! سیامک نعمتی، بازیکن تیم پرسپولیس بعد از برد دربی با انتشار پستی در حساب توئیتری خود، باعث شد که کاربرانی او را دستمایه طنز قرار دهند. او نوشته بود: «چه برده خوبی بود مبارک همتون» در واقع او به جای آنکه بنویسد «برد» نوشته بود «برده». همین غلط فاحش املایی کافی بود تا کاربران شبکه‌های اجتماعی با او شوخی کنند.

یکی از کاربران نوشت: «دوران برده داری خیلی وقته تموم شده! محسن مسلمان، فوتبالیست دیگری است که به سادگی می‌نویسد: «دوست دارم عشقه داداش!» نازنین بیاتی، بازیگر دیگری که نوشت: «الان شرایط برای همه سختِ»، دوستان عزیز، سلربتی‌های عزیز در فارسی محاوره، وقتی «است» و «هست» را حذف می‌کنیم، باید به‌جایش چیزی که نشان‌دهنده فعل باشد، اضافه کنیم. آن چیز، «ه» است یعنی می‌نویسیم «شرایط برای همه سخته! پانته‌آ بهرام می‌نویسد: «عکس مال چند وقت پیشِ!» ساره بیات از «حاله من بی توست» می‌گوید و پوستر آهنگ گروه موسیقی هوروش نیز که اعضای این گروه نام آهنگ خود را «مثله من باش» گذاشته بودند.

ما سخت می‌گیریم؟

شاید خیلی‌ها بتوانند اشتباه نوشتن ه کسره را سخت گرفتن ما بدانند و یا مشکلی ساده بپندارند. با فرض محال درست بودن احتمال این دوستان، اما دیگر اشتباهات را نمی‌توان توجیه کرد. بهاره رهنما، حقوق قضایی را حقوق غذایی می‌نویسد، سام درخشانی می‌نویسد: «میخوان سر به سر من بزارن!»، یحیی گل محمدی سرمربی تیم پرسپولیس دغدغه را دقدقه می‌نویسد و هاون در آب می‌کوبد.   علی سامره، پیشکسوت فوتبال باخت جزعی و ایراد مخطلف را خاطر نشان می‌کند. رامین رضاییان از «عمو یهیا» تشکر می‌کند.  

دروازبان درخشان تیم ملی ایران در اینستاگرام می‌نویسد: «یک تمرین بانشاد» و هزاران لایک می‌گیرد! آقای گل چند فصل قبل، برای «مسدومیت» سینا عشوری آرزوی سلامتی می‌کند و دیگری می‌نویسد: «یا رب نذر تو برنگردد»! دروازبان تیم فوتبال پرسپولیس از «اصل و نصب» حرف می‌زند و با وقتی با موج انتقاد مردم مواجه می‌شود، درست کلمه را در اینترنت جستجو می‌کند و می‌نویسد! معاون ورزشی یکی از باشگاه‌های معروف، که از قضا دکترا دارند، از هواداران درخواست «صحه صدر» می‌کنند و عضو هیات مدیره همان باشگاه در پیامی که به بازیکن سابقشان می‌دهد، فوتبال را مجالی برای عشق بازی می‌خواند و «رغبا» را این گونه می‌نویسد! از سوی دیگر در پخش قسمت سی و دوم سریال گاندو دو، در زیرنویس فارسی بین دو نفر که انگلیسی حرف می‌زدند، دیدیم که فعل «بذاریم، به معنای قرار دادن» به شکل «بزاریم» نوشته شده است.

این ادبیات مظلوم

این گزارش یک زنگ خطر است. یک هشدار برای بحرانی که هرروز بزرگتر و فاجعه‌بارتر می‌شود. برای تمامی افراد و نه فقط سلبریتی‌ها. برای خود ما، اطرافیان، دوستان و نوجوانان و جوانانی که بی توجه به این بحران، از کنار آن می‌گذرند و غلط نویسی برایشان اهمیتی ندارد. نوجوانی که این‌ها را می‌بیند، لایک می‌کند و از کنارش می‌گذرد، جوانی که دست روزگار او را به یکی از بزرگترین تیم‌های پایتخت رسانده اما املای صربستان را بلد نیست و آن را «صروستان» می‌نویسد. لطفا کمی کتاب بخوانید، لطفا فقط برای گرفتن لایک و کامنت به اینستاگرام نیایید،   لطفا به ساحت ادبیات مظلوم و کسانی که روی آن حساسیت دارند، توهین نکنید.   لطفا کمی کتاب بخوانید!