پرونده چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر هم بسته شد اما این دغدغه جدی همچنان وجود دارد که چرا بیشتر فیلم‌های این دوره، نمره قابل قبولی از سوی مخاطبان و منتقدان نگرفتند؟ ۲۲ فیلمی که تعداد قابل توجهی فیلم‌اولی در میانشان بود، فهرستی جمع و جور از اکران را پیش روی مخاطبان قرار دادند اما با توجه به گزینشی بودن آثار، توقع تماشاگران از دیدن فیلم‌هایی خوب برآورده نشد. برخی فیلم‌ها، حضورشان در میان آثار راه یافته به این دوره، جای ابهام داشت، آثاری که ضعف‌های آشکاری داشتند و با واکنش منفی مخاطبان روبه‌رو شدند، برخی فیلم‌ها هم در حد یک تله‌فیلم تلویزیونی بودند که هیچ ایده جدیدی از نظر فرم و محتوا نداشتند اما آنچه به عنوان یک ضعف کلی و مشترک در میان بیشتر فیلم‌ها دیده می‌شد، نداشتن فیلم‌نامه خوب بود. فیلم‌نامه به مثابه اسکلت یک بنا در فیلم می‌ماند و هر چقدر هم سروشکل فیلم در طراحی صحنه و لباس و فیلم‌برداری و اجرای کارگردان خوب باشد یا بازی‌ها دیدنی باشند باز هم بنا، سست است چون اسکلت آن، استوار نیست. فیلم‌نامه خوب، دست کارگردان را در اجرایی بی‌نقص باز می‌گذارد، بازیگر را در درک شخصیت و همذات‌پنداری با آن یاری می‌کند و تمام اجزا را به هم متصل می‌کند تا اثری چفت و بست‌دار ساخته شود. اغلب فیلم‌های این دوره، با وجود اینکه شروعی خوب و امیدوارکننده داشتند اما به دلیل ضعف در فیلم‌نامه، دیوارشان درست بالا نرفت و یک جایی مسیرشان کج شد.
رقابت میان فیلم‌های متوسط و بد
اگر قائل به این فرضیه باشیم که جشنواره فیلم فجر، کارنامه سینمای ایران را در سال پیش رو نشان می‌دهد باید گفت این کارنامه در سال جدید، نمره قابل قبولی نمی‌گیرد. آثاری که در این دوره نمایش داده شدند پایین‌تر از سطح انتظار بودند و شاهد رقابت جدی در میان فیلم‌های خوب نبودیم بلکه رقابت میان فیلم‌های متوسط و نسبتاً بد بود. البته پذیرفته نشدن برخی فیلم‌ها در این دوره یا به سرانجام نرسیدن تولید آن‌ها برای حضور در جشنواره فیلم فجر می‌تواند یکی از دلایل این ماجرا باشد. همچنین وقفه‌ای که کرونا در تولید آثار سینمایی ایجاد کرد یا مشکلات مالی که تهیه‌کنندگان برای تولید آثار سینمایی با آن مواجه شدند، برخی از کارگردان‌های خوب را به سمت تولید برای شبکه نمایش خانگی کشاند تا خیالشان از نظر معیشت در سال‌های سخت کرونایی، کمی راحت شود یا فیلم دیگری را به صف طویل اکران‌های سال آینده اضافه نکنند.
نگرانی که هنوز باقیست
جشنواره فیلم فجر پس از ۴۰ دوره برگزاری، دیگر جایی برای آزمون و خطا نیست بلکه باید به بلوغ و رشد در شکل برگزاری برسد و تا حد امکان از مرز سلیقه‌ای بودن انتخاب‌ها عبور کند، چه در پذیرش آثار راه یافته به اکران‌های جشنواره و چه در اهدای جوایز. جشنواره‌ای که بناست آینه سینمای ایران در یک سال گذشته و چراغ سینماگران در سال پیش رو باشد بایستی با کمترین خطا و ابهام برگزار شود زیرا آنچه برای سینمای ایران اهمیت دارد، سرمایه‌های انسانی آن است از سازنده گرفته تا بیننده. سینما با همین‌ها معنا پیدا می‌کند، با فیلمساز و تماشاگر. پرونده این دوره بسته شد اما این نگرانی را باقی گذاشت که اگر بساط کرونا جمع شود، مانند دوران پیش از این همه‌گیری، شاهد صف‌های طولانی برای تماشای فیلم‌های جشنواره فجر خواهیم بود؟
نظر شما