به گزارش قدس آنلاین، ماجرای بعثت رسول خدا صلی الله علیه و آله  فرآیندی بود که خداوند برای تحقق آن، مقدماتی را به وسعت تاریخ پیامبران الهی اختصاص داد؛ رسولی که بنا بود با بعثتش، دین را به وسیلۀ ولایت امیر مؤمنان و ائمه علیهم‌السلام به کمال رسانده و نعمت را برای بشریت به صورت تامّ و بی هیچ عیب و نقصی قرار دهد؛ از این جهت تمام رسولان الهی بشارت ظهور آخرین نبی را به قوم خود دادند تا حجت بر تمام بشریت تمام شود؛ از جملۀ این رسولان و بلکه فوق تمام آنها، (و مادون پیامبر) حضرت عیسی علیه‌السلام بود که بشارت به ظهور رسول خدا را داد و خداوند این حقیقت را در قرآن ثبت کرد، آنجا که از زبان عیسای نبی فرمود « ... وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتی‏ مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ»؛ و شما را به آمدن رسولی پس از خودم که اسمش احمد است، بشارتگرم.

علاوه بر این، دربارۀ فلسفۀ بعثت رسول خدا صلی الله علیه و آله احادیثی از ائمه علیهم‌السلام وجود دارد که در واقع مکمل بشارت‌های انبیاء به ظهور حضرتش است. امیرالمؤمنین طی خطبه‌ای وقتی به ماجرای بعثت رسول خدا می‌رسند، می‌فرمایند «... إلی أن بَعَثَ اللَّهُ سُبحانَهُ مُحَمَّداً رَسولَ اللَّهِ لإِنجازِ عِدَتِهِ و إتمامِ نُبُوَّتِهِ مَأْخُوذاً عَلَی النَّبِیِّینَ مِیثَاقُهُ مَشْهُورَةً سِمَاتُه؛ تا اینکه خداوند سبحان محمد رسول‌الله را مبعوث کرد تا وعده خویش را به انجام رساند و سلسله نبوتش را کامل کند، در حالی که از پیامبران عهد و پیمان گرفته شده بود (تا ایشان نیز به رسالت او اقرار کنند و مبعوث شدن و خاتمیّتش را به امّتهای خود خبر دهند، پس پیش همه جهانیان) علامت و نشانه‌‏های او شهرت یافت‏. 

دو گزاره‌ای که دربارۀ فلسفۀ بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله در این حدیث وجود دارد، شامل: «لإِنجازِ عِدَتِهِ» و «و إتمامِ نُبُوَّتِهِ» است؛ یعنی به ثمر رساندن وعده‌اش و به کمال رساندن نبوتش. 

دربارۀ گزارۀ اول یعنی بعثت پیامبر با هدف «تحقق وعدۀ خدا»، می‌توان از دو منظر نگاه کرد: اول، وعده‌ای که خداوند به انبیاء و رسولان مبنی بر ظهور رسول خدا صلی الله علیه و آله داد که ناظر بر گذشته عالم است. دوم، وعده‌ای که خداوند به دنبال بعثت رسول خدا بناست محقق کند که ناظر بر آینده عالم است. آیۀ ۳۳ سوره توبه یا آیه۹ سوره صف از جمله آیاتی‌اند که درباره وعده غلبه دین حق بر تمام ادیان به تبَع رسالت رسول خدا صلی الله علیه و آله سخن می‌گوید؛ به عنوان نمونه در آیه «هُوَ الَّذی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی‏ وَ دینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُون‏؛ او کسی است که پیامبرش را با هدایت و دین درست، فرستاد تا آن را بر هرچه دین است پیروز کند، هرچند مشرکان خوش نداشته باشند.» طبق احادیث عترت، تنزیل این آیه در زمان نزول قرآن و تحقق آن در آینده و با ظهور امام عصر عجل الله تعالی فرجه خواهد بود؛ به عنوان نمونه امام صادق علیه‌السلام فرمود این رویداد هنگام خروج قائم محقق می‌شود: «إِذَا خَرَجَ الْقَائِم» (تفسیر فرات الکوفی، ص۴۸۱) یا امام کاظم علیه‌السلام در روایتی دیگر فرمود «یُظْهِرُهُ عَلَی جَمِیعِ الْأَدْیَانِ عِنْدَ قِیَامِ الْقَائِم‏.» یعنی هنگام قیام قائم،‌ دین حق بر تمام ادیان غلبه می‌یابد. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏۱، ص ۴۳۲) بنابراین تحقق دین حق در پهنه عالم در گروی ظهور امام عصر عجل الله تعالی فرجه است که کلید این امر با بعثت رسول خدا صلی الله علیه و آله و به دنبال آن، نزول قرآن و اعلان رسمی ولایت عترت در روز عید غدیر  آغاز شد.

اما درباره فرازی که فرمود «مَأْخُوذاً عَلَی النَّبِیِّینَ مِیثَاقُهُ»، استنادات قرآنی و رواییِ متعددی درباره عهد و میثاق انبیاء و رسولان با رسول گرامی اسلام وجود دارد؛‌ از جمله آیاتی که حاکی از اخذ عهد و میثاق خداوند از انسان‎ها و مخصوصاً پیامبران نسبت به نبوت پیامبر و ولایت اهل‎بیت است، آیه۱۷۲ سوره اعراف است. خداوند در این آیه می‌فرماید «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنی‏ آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلی‏ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلی‏ شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلین‏؛ و هنگامی را که پروردگارت از پشت فرزندان آدم‏، ذریه آنان را برگرفت و ایشان را بر خودشان گواه گرفت که آیا پروردگار شما نیستم‏؟ گفتند: «چرا، گواهی دادیم‏» تا مبادا روز قیامت بگویید ما از این [امر] غافل بودیم.» امام صادق ذیل این آیه فرمود: «... سپس خداوند از پیامبران میثاق گرفت و گفت «أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ؛آیا پروردگار شما نیستم؟» سپس [خداوند] فرمود و این محمد، رسول خدا و این، علی، امیرالمؤمنین(ع) نیست؟ [پیامبران] گفتند بله؛ پس از آن نبوتشان تثبیت شد.» (بصائر الدرجات، ج۱، ص۷۰)

این عهد و میثاق علاوه بر مصداقش در عالم ذر، مصداقی دنیایی هم دارد که در ماجرای معراج پیامبر رخ داد. ابوحمزه ثمالی از ابی ربیع و ایشان از امام باقر علیه‌السلام روایتی جالب توجه از مواجهه تمام انبیاء با پیامبر اسلام در ابتدای سفر معراج‌شان و در بیت‌المقدس خبر داد. امام باقر ذیل آیه اول سوره اسراء: «سُبْحانَ الَّذِی أَسْری‏ بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا؛ پاک است آن که بنده خود را شبی از مسجد الحرام به مسجد الاقصی که پیرامون آن را برکت داده‌‏ایم برد، تا برخی از نشانه‌‏های خویش را به او بنماییم»، فرمود: از جمله نشانه‏‌هایی که به محمد نمایاند، آنجا که به بیت‌المقدس برد، این بود که خداوند همه انبیاء و مرسلین را از ابتدا تا انتها جمع کرد و به جبرئیل فرمود دو تا دو تا اذان و اقامه بگو و او در اذان خود گفت: «حَیَّ عَلَی خَیْرِ الْعَمَلِ»، سپس محمد صلّی اللَّه علیه و آله جلو آمد و بر آن قوم نماز خواند و هنگامی که بازگشت، خداوند به ایشان فرمود: «وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا أَ جَعَلْنا مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ آلِهَةً یُعْبَدُون؛ و از رسولان ما که پیش از تو گسیل داشتیم جویا شو؛ آیا در برابرِ [خدای‏] رحمان، خدایانی که مورد پرستش قرار گیرند مقرّر داشته‌‏ایم؟» (۴۵ زخرف) پس رسول خدا فرمود: بر چه گواهی می‏‌دهید و چه چیز را عبادت می‏‌کنید؟ گفتند: شهادت می‌‏دهیم بر یکتایی و بی‏‌شریکی الله و اینکه تو رسول خدایی، بر این مطلب عهد و میثاق ما را گرفتی؛ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ عَلَی مَنْ تَشْهَدُونَ وَ مَا کُنْتُمْ تَعْبُدُونَ قَالُوا نَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ- وَ أَنَّکَ رَسُولُ اللَّهِ أُخِذَتْ عَلَی ذَلِکَ عُهُودُنَا وَ مَوَاثِیقُنا». نافع گفت: راست گفتی ای ابو جعفر. (الإحتجاج علی أهل اللجاج (للطبرسی)، ج‏۲، ص۳۲۵).

منبع: تسنیم