به گزارش قدس آنلاین، حالا این واشنگتن است که عملا مقابل توافق و مذاکره قرار گرفته و نمی‌خواهد پنجره مذاکرات بسته شود، در حالی که به تعبیر سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، نقاط اختلافی باقیمانده در مذاکرات وین از تعداد انگشتان یک دست هم کمتر است که همه آنها هم منتظر پاسخ آمریکاست.
این را علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی هم دیروز در توییت خود نوشته و تاکید کرده چشم‌انداز توافق در مذاکرات وین به دلیل تاخیر واشنگتن در اتخاذ تصمیم سیاسی همچنان مبهم است.
ماجرای فیک ضرب‌الاجل دادن ایالات متحده هم داستان تکراری دیگری است که تقریبا هر روز درباره آن خبرسازی می‌شود، خطیب‌زاده دیروز در نشست خبری خود درباره طرح ضرب‌الاجل‌ها هم گفته « چندین بار طی ۱۱ ماه گذشته از این زمان‌ها از سوی طرف‌های مقابل شنیدید و چند بار صادقانه گفته‌ایم و شما این صحبت را آزموده‌اید که ما هیچ زمانی را به عنوان ضرب الاجل نه می‌پذیریم و نه به آن نگاه می‌کنیم. ضمن این‌که توافق در دسترس است ملاک برای ما توافق خوب است، توافقی که حداقل منافع ملت در آن لحاظ شود، اگر امروز لحاظ شود، همین امروز آمادگی داریم در وین توافق را انجام دهیم.»
بنابراین موضع تهران صریح، واضح و روشن است و کم کاری واشنگتن این بار پررنگ‌تر از قبل خود را نشان داده است. حالا امضای توافق فقط بستگی به اقدام نهایی دولت آمریکا دارد؛ اما ظاهرا تکلیف دولت بایدن با خودش هم مشخص نیست و آنها دقیقا نمی‌دانند چه می‌خواهند که اگر می‌دانستند تصمیم‌گیری تا این حد برایشان سخت نبود. در این گزارش می‌خواهیم بررسی کنیم مهم‌ترین دلایل کندی و تعلل طرف آمریکایی چیست و حالا که توپ مذاکرات در زمین آمریکاست آنها برای ست آخر بازی چه برنامه‌ای دارند؟
یک سردرگمی استثنایی!
تا اینجای کار، ما از زاویه خودمان به ماجرا نگاه کرده‌ایم که ایران چه می‌خواهد؛ اما حالا باید بررسی کنیم اوضاع داخلی آمریکا برای این توافق چیست؟ از زمانی که بایدن آمده و مذاکرات احیای برجام را شروع کرده به‌شدت تحت فشار جمهوری‌خواهان بوده است با این محور که آنها می‌گویند اساسا با ایران مذاکره نکند و هیچ امتیازی ندهد و گفته‌اند اگر برجام را احیا کنید ما تصویب نمی‌کنیم.
البته عملکرد ضعیف دولت بایدن هم جمهوری‌خواهان را مصرتر از قبل کرده چون این پیرمرد پرحاشیه آمریکایی تقریبا از روزی که آمده همه چیز را کم و بیش باخته است؛ پرونده افغانستان را باخته، هم اکنون پرونده اوکراین را تا حدود زیادی باخته و حتی نمی‌تواند تصمیم بگیرد تضمینی به ایران بدهد یا خیر و از آن گذشته اصلا نمی‌تواند تصمیم بگیرد احیای برجام الان خوب است یا خیر. یک سردرگمی کامل و استثنایی.
این وضعیت در حالی است که اتفاقا کار مبهم و پیچیده نیست، چون متن نهایی که مشخص است، توافق هم که در دسترس است؛ اما همه اینها موکول به تصمیم سیاسی آمریکا شده؛ اما فعلا دولت بایدن این اراده را به نسبت اختلافات داخلی خود و ترس این‌که انتخابات بعدی را نبازد، ندارد.
تکنیک تنگ شدن حلقه مذاکره
از سوی دیگر آمریکا هنوز و حتی در همین روزهای آخر هم جنگ رسانه‌ای را به موازات مذاکره دنبال می‌کند. القای این مساله که مذاکرات به بن‌بست رسیده و ادعای تعیین ضرب‌الاجل با این رویکرد که دیگر فرصتی برای ادامه مذاکرات وجود ندارد، تکنیک طرف آمریکایی برای تضعیف طرف مقابل یعنی ایران است.
بنابراین وقتی حلقه مذاکره با چنین تاکتیک‌های مذاکراتی تنگ می‌شود قطعا تیم مذاکره‌کننده ایرانی هم باید بر ضد آن عمل کند و مسیر اصلی خود را که لغو تمام تحریم‌ها،گرفتن تضمین و انجام راستی‌آزمایی است، از دست ندهد. چون همیشه در مذاکرات بین‌المللی طرفی برنده قطعی است که مقاومت و سرسختی بیشتری روی مواضع خود داشته باشد.
سرریز فشار جنگ اوکراین
آمریکایی‌ها مدت‌هاست مترصد خرید زمان هستند. آنها خودشان هم اذعان داشتند موارد اختلافی کم است؛ اما می‌خواستند تا قبل از اوکراین توافق را تمام کنند و به دنبال آن بودند که بتوانند به حساب خود کمترین امتیاز را بدهند؛ اما در حال حاضر توپ در زمین آمریکا قرار دارد و آنها باید تصمیم بگیرند و به مطالبات تهران که مورد اذعان و تایید ۱+۴ و روسیه و چین هم قرار دارد، پاسخ بدهند، چون هیچ تعلیقی تا ابد ادامه ندارد.
البته تا قبل از جنگ اوکراین، آمریکا به دنبال این بود که شکافی در تیم مذاکره‌کننده ایرانی ایجاد یا حداقل تیم ایرانی را منفعل کند. در واقع داشتند زمان می‌خریدند که ببینند آیا شرایط داخل ایران فشار اقتصادی ایجاد می‌کند یا خیر، چون تحریم‌ها کماکان ادامه دارد و آنها می‌خواهند ببینند آیا می‌توانند دولت را وادار کنند که از موضع خود کوتاه بیاید؛ اما حالا شرایط برای آمریکا خیلی سخت‌تر شده، اگر آنها نتوانند اوکراین را در حالی که ۱۰ دوز از شروع جنگ گذشته به نقطه مثبتی برسانند، سرریز فشار آن روی اتحادیه اروپا و کشورهای همجوار با اوکراین خواهد بود و پدیده مهاجران هم فشار مضاعف دیگری است، بنابراین آمریکا دیگر ناگزیر است سریع‌تر به توافق برسد و بعد از آن بر مشکلات بین‌المللی و داخلی خود متمرکز شود.
یک نکته دیگر هم این است که قطعا در خود آمریکا هم این چالش وجود دارد که اقتصاد این کشور متاثر از اقتصاد جهانی به اندازه کافی از کرونا آسیب دیده و در حال حاضر هم به خاطر جنگ اوکراین در حال آسیب دیدن است. پس تعلل آمریکا قبل از هر کشوری به ضرر خود آنهاست.
بازگشت آمریکا یک‌شبه نمی‌شود
اما گذشته از تعلل و بن‌بست‌نمایی توسط آمریکا در مذاکرات، سفر اخیر گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی به تهران هم تاثیرات مهمی روی مذاکرات وین داشته که سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی روز گذشته به آنها واکنش نشان داده و نکات مهمی را گفته است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی و سفر اخیر گروسی به تهران و تاثیر آن بر مذاکرات وین گفته است: سفر گروسی در چارچوب توافقاتی بود که در حوزه فنی بین ایران و آژانس طی چند ماه گذشته انجام شده بود. در سفر گروسی به تهران که مقدمه آن گفت‌وگوهایی در وین بین هیأت مذاکراتی ایران و هیأت اعزامی سازمان انرژی اتمی صورت گرفته بود، همکاری‌های جامع فنی بین ایران و آژانس توافق شد که یک توافق چند مرحله‌ای خواهیم داشت.
خطیب‌زاده همچنین تاکید کرده است: سوالاتی که از سوی آژانس در خصوص برخی اماکن ایران مطرح شد که جمهوری اسلامی ایران جواب آنها را داد؛ اما لازم بود در یک بستر زمانی تعیین و توافق شده، شکل روشن پیدا کند که در چه زمانی اینها بسته خواهد شد و این همکاری جامع فنی است که بر اساس آن طی زمان کوتاهی تمام سوالات با همکاری فنی که بین ایران و آژانس پاسخ داده شود، طبیعی است رابطه مستقیمی بین بسته شدن این سؤالات و توافق در وین وجود دارد و این توافق باید به صورت همزمان و جزئی از آن توافق حاصل شود.
موضع وزارت خارجه از روز اول یک چیز بوده و هست و آن این که مسیر بازگشت آمریکا به برجام یک‌شبه نخواهد بود، سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران گفته است: توافقی که در وین انجام می‌شود، توافقی است که مسیر بازگشت آمریکا را در ازای پایبندی کامل و انجام تعهدات آمریکا در ذیل برجام تعریف می‌کند و این مسیر یک‌شبه برای آمریکا نخواهد بود و چند ماهی طول خواهد کشید و بستر زمانی در وین برای آن تعریف شده است.
آنچه در تهران بین ایران و آژانس از لحاظ فنی تعریف شده با آن نگاه تعریف شده که همکاری جامع فنی صورت بگیرد و روزهایی که در توافق دیده شده، با هم همخوانی داشته باشد. این دیپلمات ارشد کشورمان این نکته را هم یادآور شده است که آنچه بین ایران و آژانس توافق شده یک حداکثر زمانی دارد و اگر آژانس آماده باشد که در ازای پاسخ‌های ایران زودتر سؤالات باقیمانده را حل و فصل کند، قطعا مانعی نخواهد داشت.
منبع: جام جم
نظر شما