معرفی بلاک چین، بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال بزرگ مانند اتریوم، نیاز مردم را به پلتفرم‌هایی برای خرید و فروش ارز و استفاده از فناوری پررنگ می‌کرد؛ این احساس نیاز منجر به راه‌اندازی صرافی‌هایی شد که با دانش برنامه‌نویسی،IT  و دید مالی صحیح فعالیت خود را آغاز کردند. در این مطلی قصد داریم درباره صرافی های غیرمتمرکز صحبت کنیم.

صرافی های غیرمتمرکز چطور کار می‌کنند؟
صرافی های غیرمتمرکز برای حذف الزام نظارت و مجوز دادن به معاملات ایجاد شده و امکان تجارت همتا به همتا (P2P) ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کنند. همتا به همتا به بازاری اطلاق می‌شود که خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال بدون واسطه و دخالت شخص ثالثی به تبادل دارایی می‌پردازند.

بعلاوه، در یک دکس رمز ارزی، کاربران نیازی به اشتراک گذاری اطلاعات شخصی مانند نام و آدرس ندارند و این موضوع برای افرادی که حریم خصوصی خود را مهم می‌دانند، بسیار ارزشمند است. همچنین انجام معالات در صرافی‌ غیرمتمرکز بسیار امن است و کاربران کنترل کلیدهای خصوصی کیف پول خود را حفظ می‌کنند و آن‌ها را در اختیار یک موجودیت دیگر (مثل آنچه در یک صرافی متمرکز اتفاق می‌افتد) قرار نمی‌دهند. صرافی های غیر متمرکز برای مقابله با این مشکلات و سایر چالش‌هایی که بر سر راه صرافی‌های متمرکز قرار دارد، ایجاد شده‌اند. از میان اولین صرافی‌های DEX، می‌توان به اومیس گو (OmiseGO) و بیت شرز (BitShares) اشاره کرد که توسعه آن‌ها از سال 2013 آغاز شد. 

تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز چیست؟
صرافی‌های متمرکز (CEX) بیشتر حجم معاملات در بازار ارزهای دیجیتال را تشکیل می‌دهند، زیرا نهادهای نظارت شده‌ای هستند که از دارایی کاربران نگهبانی می‌کنند و پلتفرم‌هایی با رابط کاربری آسان برای تازه‌واردان ارائه می‌دهند. صرافی‌های متمرکز توسط یک سازمان متمرکز مدیریت می‌شوند و کنترل کلیدهای خصوصی کاربران را در اختیار دارند. خدمات ارائه ‌شده توسط یک صرافی متمرکز را می‌توان با خدمات یک بانک مقایسه کرد؛ بانک وجوه مشتریان خود را ایمن نگه می‌دارد و در ازای خدمات امنیتی و واسطه‌گری در انجام تراکنش‌ها، به کسب سود می‌پردازند. برخی صرافی‌های متمرکز حتی دارایی‌های سپرده‌شده را بیمه هم می‌کنند.

از سویی صرافی‌های غیرمتمرکز بر قراردادهای هوشمند تکیه می‌کنند تا به معامله‌گران اجازه دهند بدون واسطه، تراکنش‌ انجام دهند و به تبادل دارایی با یکدیگر بپردازند. به بیان دیگر، دکس‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا در تعامل با قراردادهای هوشمند مورد استفاده در آن پلتفرم، مستقیماً از کیف پول خود ترید کنند. تریدرها از دارایی خود محافظت می‌کنند و در صورت ارتکاب اشتباهاتی مانند گم کردن کلید خصوصی یا ارسال وجوه به آدرس‌های اشتباه، مسئول از دست دادن دارایی خودشان هستند.

در واقع، به لطف قراردادهای هوشمند، لزوم حضور یک واسطه در انجام تبادلات ارزهای دیجیتال حذف شده و دکس‌ها دنیای کریپتو را به غایت آمال خود نزدیک کرده‌اند؛ رمز ارزها را دارایی‌های غیر متمرکز خطاب می‌کنند که جابه‌جا کردن آن‌ها در یک بستر متمرکز دور از آن هدف اصلی است.

بهترین کیف پول ها برای استفاده در صرافی های غیر متمرکز کدامند؟

اکنون کیف پول های متعددی را می‌توان به دکس‌ها متصل کرد، اما از آن جایی که بخش قابل توجهی از صرافی های غیر متمرکز روی شبکه اتریوم ایجاد شده‌اند، بهترین گزینه‌ها تراست ولت و متامسک محسوب می‌شوند.

متامسک کیف پول محبوبی برای وصل شدن به شبکه اتریوم است و قابلیت‌های متعددی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. علاوه بر اتریوم، شبکه بایننس اسمارت چین (BSC) و پالیگان (Polygon) نیز با متامسک سازگارند. متامسک یک کیف پول عادی شبیه تعداد زیادی اپلیکیشن والت کریپتوکارنسی نیست. این برنامه علاوه بر فراهم کردن امکان ذخیره‌سازی اتر و صدها هزار توکن ERC20، مجموعه ابزاری به منظور تعامل با بلاک چین اتریوم نظیر اجرای اپلیکیشن‌ غیر متمرکز در اختیارتان قرار می‌دهد.

کارمزد معاملات در صرافی های غیر متمرکز چگونه تعیین می‌شود؟

صرافی‌های غیرمتمرکز بر روی بلاک چین‌های پیشروی ساخته‌شده‌اند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند. آن‌ها بر روی پروتکل‌های لایه یک قرار دارند، به این معنی که مستقیماً بر روی خود بلاک چین ساخته ‌شده‌اند. برای انجام تراکنش بر بستر هر بلاک چین (بستر بسیاری از دکس‌ها معمولا اتریوم است)، باید کارمزد تراکنش آن شبکه را پرداخت. همچنین مقداری از کارمزد تراکنش‌هایی که در یک دکس انجام می‌شود، به تامین کنندگان استخرهای نقدینگی آن پرداخت می‌شود.

مفهموم استخر نقدینگی در صرافی‌ های غیر متمرکز چیست؟

صرافی‌های غیرمتمرکز نوین به‌جای تطبیق سفارش‌های خرید و فروش (در دفتر سفارشات یا order book)، از مجموعه‌های دارایی‌های از پیش تأمین‌شده در استخر نقدینگی استفاده می‌کنند. استخرهای نقدینگی یا لیکوییدیتی پول‌ها هم توسط خود کاربران (با واریز یک جفت رمز ارز و قفل کردن آن‌ها) تغذیه می‌شوند و کاربران در ازای این کار سود دریافت می‌کنند (به استخراج نقدینگی می‌پردازند).

قیمت دارایی‌ها در استخرهای نقدینگی توسط یک بازارساز خودکار تعیین می‌شود. سیستم بازار ساز خودکار (AMM) که بر قراردادهای هوشمند متکی است، برای حل مشکل نقدینگی و تعیین ارزش جفت ارزهای موجود در استخر ایجاد شده است. ماهیت صرافی‌هایی که مبتنی بر AMM هستند، تا حدی از مقاله ویتالیک بوترین، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، در مورد صرافی‌های غیرمتمرکز الهام گرفته است؛ مقاله‌ای که نحوه انجام معاملات بر روی بلاک چین و با استفاده از قراردادهای هوشمند را شرح می‌دهد. AMMها اطلاعاتی را از سایر صرافی‌ها یا دیگر پلتفرم‌ها برای تعیین قیمت دارایی‌ها در اختیار دکس‌ها قرار می‌دهند.

شبکه اتریوم برخلاف بیت کوین، محدود به یک رمز ارز نیست؛ Ethereum بستری عظیم به منظور تولید اپلیکیشن‌ها، صرافی‌ها، شبکه‌های اجتماعی، پلتفرم‌ها و حتی سازمان‌های غیر متمرکز است. برخی از موفق‌ترین پروژه‌های بلاک چینی دنیا بر اتریوم سوار شده و از بستر آن استفاده می‌کنند. برای خرید این رمز ارز محبوب می‌توانید از لینک زیر اقدام کنید:

https://bit24.cash/coins/eth

مزایا و معایب صرافی غیر متمرکز چیست؟

استفاده از استخرهای نقدینگی معامله‌گران را قادر می‌سازد تا بدون واسطه تراکنش انجام دهند و از سویی به مشارکت کنندگان نیز اجازه می‌دهد تا با استفاده از روشی بدون مجوز (permissionless) و بدون نیاز به اعتماد سازی (trustless) سود کسب کنند.

اما از معایب بزرگ این روش این است که زمانی که در استخرها نقدینگی کافی وجود نداشته باشد، تراکنش‌ها با تاخیر روبرو می‌شوند. همچین کمبود نقدینگی می‌تواند معامله‌گران ثروتمند را از استفاده از این پلتفرم‌ها منصرف کند، زیرا سفارش‌های بزرگ احتمالاً بدون وجود نقدینگی بالا در استخرها تاخیر بسیاری خواهند داشت.

از سویی نسبت جفت دارایی‌هایی که توسط تامین کنندگان نقدینگی در استخر واریز شده، ممکن است دچار نوسان شود و از این رو ارائه‌دهندگان نقدینگی با زیان دائمی روبرو شوند؛ زمانی که قیمت یکی از این دارایی‌ها نوسان بیشتری نسبت به دیگری دارد، نسبت آن‌ها نامتعادل می‌شود و موجب کاهش سود و یا حتی متضرر شدن مشارکت کنندگان می‌شود.