پس از کش و قوسهای فراوان در روزهای پایانی اسفند، ۷ فیلم در حالی روانه اکران نوروزی شدند که اختلاف نظرها بر سر نمایش یا عدم نمایش برخی از آثار سینمایی همچون «لامینور» و «علفزار» حواشی بسیاری ایجاد کرد و لیست منتخب با تغییرات قابل توجهی بسته شد و طبق پیشبینیها دو فیلم رزرو یعنی «گل به خودی» و «سگ بند» جایگزین دو فیلم خط خورده شدند و در نهایت فیلمهای «مرد بازنده» به کارگردانی محمدحسین مهدویان، «روز صفر» به کارگردانی سعید ملکان، «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازیفر، «شادروان» به کارگردانی حسین نمازی، «قدغن» به کارگردانی مجید مافی، «سگ بند» به کارگردانی مهران احمدی و «گل به خودی» به کارگردانی احمد تجری ترکیب اکران نوروزی را شکل دادند.
سبد متنوع اکران نوروزی چقدر فروخت؟
اما سهم سینماها از اکران نوروزی سال ۱۴۰۱ چقدر بود؟ بر طبق آمارهای ارائه شده در سمفا (سامانه مدیریت فروش و اکران سینما) فیلمهای نوروزی در ایام عید نزدیک به ۳۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان فروش کردهاند. این در حالی است که مجموع مخاطبانی که در این ایام سینما رفتهاند حدود ۸۷۴ هزار و ۷۳ نفر بوده است و این یعنی رقمی کمتر از یک میلیون نفر در نوروز به سینما رفتهاند و میتوان گفت اکران نوروزی امسال از کماقبال ترینها در طول سالهای گذشته بوده است.
اما در ادامه نگاهی به جدول فروش فیلمهای نوروزی می اندازیم و سهم هریک از این آثار را در گیشه بررسی خواهیم کرد.
بد نیست بدانید مجموع فروش ۳۳ میلیاردی اکران نوروزی تا حد زیادی مدیون فیلم کمدی «سگ بند» است. این فیلم که جزو آثار رزرو بود و از ۲۵ اسفندماه در ۳۲۸ سالن روی پرده رفت، با فروش ۳۴۵ هزار و ۵۳۸ عدد بلیت، توانست تا پایان تعطیلات فروش ۱۳ میلیارد و ۵۴۴ میلیون تومانی را ثبت کند و در صدر جدول قرار گیرد.
اما فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازی فر که در جشنواره چهلم فجر نیز با استقبال بسیار خوبی روبرو شده بود دومین فیلم پرفروش نوروزی بود که از ۱۸ اسفندماه اکرانش را آغاز کرد و طبق اعلام سمفا، ۱۹۳ هزار و ۶۹۷ بلیت فروخت و با اکران در ۳۹۷ سالن به فروشی معادل ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دست پیدا کرده است.
اما «شادروان» که فیلمی اجتماعی با رگههایی کمدی است در سومین خانه این جدول قرار گرفت و توانست ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به سبد فروش نوروزی اضافه کند. این فیلم از ۲۵ اسفندماه روی پرده رفت و با در اختیار داشتن ۳۴۲ سالن، ۱۴۲ هزار و ۵۴۲ بلیت فروخت.
دو فیلم «روز صفر» و «مرد بازنده» که هردو در ژانر پلیسی و معمایی هستند در رقابتی تنگاتنگ رقمی نسبتاً نزدیک به یکدیگر را ثبت کردند و «روز صفر» با اختلاف ۳۱۰ میلیونی در جایگاه چهارم قرار گرفت. بر طبق آمار اعلام شده، این فیلم با فروش ۹۴هزار و ۳۲۲ قطعه بلیت و با در اختیار داشتن ۳۰۳ سالن توانست ۳ میلیارد و ۶۹۰ میلیون تومان را ثبت کند و فیلم سینمایی «مرد بازنده» به کارگردانی محمدحسین مهدویان نیز با در اختیار داشتن ۲۸۱ سالن و فروش ۸۱هزار و ۷۹۹ قطعه بلیت، رقمی معادل ۳ میلیارد و ۳۷۳ میلیون تومان فروش داشت.
اما شاید ناامید کننده ترین فیلمهای این لیست، «قدغن» و «گل به خودی» باشند که با فروش بسیار پایین خود که البته قابل پیش بینی هم بود فرصت بالقوهای را از دو فیلم با شرایط بهتر و امکان دیده شدن بیشتر گرفتند.
«گل به خودی» که از ۱۸ اسفندماه اکران شده در مدت زمانی نزدیک به یک ماه، ۱۰ هزار و ۱۳۹ بلیت فروخته و رقم ۳۷۳ میلیون تومان را ثبت کرده است و فیلم سینمایی «قدغن» با فروش تنها ۵هزار و ۶۳۷ قطعه بلیت توانست یک میلیون و ۹۸۸ هزار تومان فروش را ثبت کند که این رقم برای نمایش یک فیلم در بهترین زمان اکران یعنی نوروز بیسابقه است. ناگفته نماند که صاحبان این فیلم با در نظر گرفتن شکست «قدغن» در گیشه، نمایش آن را در پلتفرمهای آنلاین ادامه خواهند داد.
علیرغم اینکه بسیاری از اعضای شورای صنفی نمایش و سینماداران از یک ترکیب قابل توجه و پرظرفیت در نوروز یاد میکردند، اما آمارها نشان میدهد فروش فیلمها نه تنها چنگی به دل نمیزند که حتی میتوان گفت در ایام نوروز، سینما رفتن تفریح جدی و در الویتی برای مردم نبوده است. در حالی که پاییز سال گذشته موج امیدوارکنندهای از اقبال مردم به سینما شکل گرفت و همچنین فروش ۵۸ میلیاردی کمدی «دینامیت» در سال ۱۴۰۰ برخی معادلات و نگاههای مایوس کننده به سینما را برهم زد و طبیعتاً انتظار میرفت با بهبود نسبی شرایط در جامعه و بازگشت مردم به سینما، فیلمها خواهان بیشتری داشته باشند.
آسیب شناسی دقیق برای پیشگیری از فرصت سوزی
طبق آنچه پیشتر ذکر شد، مجموع فروش فیلمهای نوروزی ۳۳ میلیارد تومان بوده است که البته باید این رقم را با احتساب افزایش قیمت بلیت در نظر گرفت، اما سوال اینجاست که چرا علیرغم فروکش کردن کرونا و عادی سازی نسبی و اکران فیلمهای جدید اما همچنان کمتر از یک میلیون نفر سینما رفتهاند. این در حالی است که ظاهراً کنسرتهای موسیقی وضعیت بهتری داشتهاند و برپایی تورهای نوروزی برخی خوانندگان در شهرهای مختلف و اجراهایشان در تهران با استقبال خوبی مواجه شده است.
آیا برخلاف نظر بسیاری از دست اندکاران سینما که ترکیب اکران نوروزی امسال را یکی از بهترین انتخابها میدانستند و از آن به مهندسی دقیق ژانرها یاد میکردند، اما این لیست چنگی به دل مخاطبان نزده است، آیا افزایش قیمت بلیت سینما توانسته تاثیر جدی در کاهش حضور مخاطبان در سینما داشته باشد یا اینکه اطلاعرسانی و سازوکار تبلیغاتی مناسبی برای فیلمها صورت نگرفته است؟ اینها سوالات مهمی است که پاسخشان میتواند وضعیت اکرانهای پیش رو را روشن کند. با آغاز ماه مبارک رمضان باید دید چه تمهیداتی برای نمایش آثار و قیمت بلیت در نظر گرفته خواهد شد و در ادامه با اکران عید فطر و پس از آن اکران تابستان فرصتهای مغتنم و مهمی روبروی سینما قرار دارد که اگر آسیبشناسی دقیقی برای آن صورت نگیرد از بین خواهد رفت.
نظر شما