بخش زیادی از آگهی های مهاجرتی مربوط به مهاجرت پرستاران است و برنامه های مختلف مهاجرتی در کشورهای مختلف نشان از برنامه ریزی جدی برای جذب پرستاران کشور دارد؛ آفتی که مدتی است به جان سیستم بهداشت و درمان افتاده و در حال رشد است. رشد علمی و تخصص حوزه های مختلف درمان در کشورمان و شرایط نامناسب برخی از آن ها نیز عاملی شده که حالا در خواب سنگین مسئولان در کشور، همچنان نارضایتی این قشر ادامه دار و زمینه های مهاجرت آنان فراهم شود. به گزارش «خراسان رضوی»، مهاجرت پرستاران از ایران موضوعی است که هیچ وقت آمارهای رسمی از آن در کشور اعلام نمی شود اما انتشار آمار مهاجرت پرستاران با اعداد و ارقامی بین هزار تا شش هزار نفر ما را بر آن داشت تا بررسی کنیم وضعیت مهاجرت پرستاران در مشهد چگونه است؟ مثل وضعیت کشور، این جا هم آمار رسمی وجود نداشت اما با تلاش های فراوان آماری غیررسمی را از مهاجرت پرستاران از طریق یک منبع مطلع در دانشگاه علوم پزشکی به دست آوردیم.
این منبع با تاکید بر این که این آمار فقط مربوط به افرادی است که با اطلاع محل خدمت یا از آن جا که در محل کارشان حاضر نشده اند به دست آمده و احتمالا درصدی با واقعیت وضع موجود فاصله دارد گفت: برخی از پرستاران به صورت رسمی و با ارائه گواهی نامه کاری و سوابق پرونده کاری خود به کشورهای مختلف مهاجرت کرده اند که حدود ۲۰ نفر و اغلب در بیمارستان های دولتی شاغل بودند. از مجموع پرستاران شاغل بیمارستان های خصوصی هم حدود ۲۰۰ نفر مهاجرت کرده اند و تقریبا ۵۰ نفر از پرستاران غیرشاغل که در مراکز مختلف به صورت آزاد فعالیت داشتند هم از کشور رفته اند و در مجموع در سال ۱۴۰۰، حداقل ۲۷۰ پرستار مشهدی مهاجرت کرده اند. این منبع مطلع همچنین تاکید کرد: با توجه به سهمیه ۱۲ هزار نفری گرین کارت طی امسال حداقل هزار نفر از کادر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی را از دست خواهیم داد.
خسته از اعتراض
این آمار نگران کننده از آفت مهاجرت که بر جان سیستم پرستاری افتاده، باعث شد به سراغ نماینده پرستاران برویم تا از شرایط و وضعیت فعلی آن ها در مشهد و همچنین دلایل این مهاجرت جویا شویم. فاطمه بحرینی، رئیس خانه پرستار مشهد با انتقاد از شرایط موجود گفت: در کشورمان تناسب حقوق و کار پرستار وجود ندارد و متاسفانه رویه های قبلی همچنان ادامه دارد، ما همیشه باید در حال اعتراض باشیم، واقعا از این شرایط خسته شده ایم، یکی ازمطالبات ما این بود که همه مسئولان علوم پزشکی پزشک هستند و درد ما پرستاران را درک نمی کنند، امسال باز هم به همین شکل همه مدیران جدید پزشک هستند. وی افزود: امروز افراد و پست ها تغییر کرده اند اما رویه ها هیچ تفاوتی نداشته، مثلا تعرفه گذاری خدمات پرستاری پس از دو بار تاکید رهبری هنوز اجرا نمی شود. ما چند سال است که می گوییم فعالیت های ما به اسم پزشکان ثبت می شود اما هیچ اتفاقی نمی افتد، ۱۴ سال است که می گویند می خواهیم زیرساخت ها را آماده کنیم.
معوقات چندین ماهه
اما ایوب توکلیان، قائم مقام معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی نیز با تایید مهاجرت محسوس پرستاران در مشهد به «خراسان رضوی» گفت: ما عدد و رقم دقیق و رسمی از مهاجرت پرستاران نداریم اما آن چه کاملا مشخص است این است که مهاجرت پزشکان و پرستاران در سال های اخیر به ویژه دو سال گذشته افزایش محسوسی داشته است. وی افزود: معوقات و مطالبات کادر درمان مثل اضافه کار و کارانه شامل کل کادر بهداشت و درمان است و مختص پرستاران نیست و این به مهاجرت پرستاران و حتی پزشکان هم دامن زده و برای ما هم جای نگرانی دارد. توکلیان توضیح داد: علت اصلی این موضوع هم اجرای بد طرح تحول نظام سلامت در سال های گذشته بوده که آسیب های جدی به نظام پرداخت کادر درمان وارد کرده، هرچند در دو سال اخیر به دلیل کرونا و افزایش منابع بخشی از معوقات پرداخت و فاصله ها کمتر شد و الان حدود هفت ماه در برخی آیتم ها فاصله وجود دارد اما در گذشته به ۱۸ ماه و ۲۰ ماه هم می رسید و متاسفانه ریشه اصلی مسائل و چالش هایی که داریم از همین طرح است و این موضوع کاملا درست است که کادر درمان در پرداخت ها مشکلات بسیاری دارند و این مشکلات در بخش دولتی بیشتر است در حالی که در بخش دولتی باید تشویق بیشتری به کار بشوند.
تایید اجرا نشدن تعرفه گذاری
وی ادامه داد: در موضوع تعرفه گذاری خدمات پرستاری برای این که حق و حقوق پرستاران تضییع نشود، این تعرفه گذاری بسیار لازم بود و بعد از دستور مقام معظم رهبری در دی ماه سال گذشته دستورالعمل آن به دانشگاه ها ابلاغ شد. با این حال شیوه نامه اجرایی آن هنوز به دست ما نرسیده و به مرحله پرداخت نرسیده اما از بهمن سال ۱۴۰۰ لازم الاجراست، در این زمینه نکته ای که وجود دارد این است که هنوز ما در مراحل پرداخت به بهمن ماه ۱۴۰۰ نرسیدیم و زمان پرداخت آن هم هنوز نرسیده به همین دلیل این تاخیر در ابلاغ دستورالعمل خیلی تاثیرگذار نیست. وی افزود: این که مسئولیت های پزشکان به پرستاران محول شود خیلی شمولیت ندارد و طبیعی هم هست، اگر مثلا در اتاق عمل کادر پزشکی حضور دارند پزشک به دلیل مسئولیت های بیشتر کارانه بیشتری دریافت کند اما به طور کلی خیلی موضوع پررنگی نیست.
مهاجرت در شرایط کمبود
وی همچنین اظهار کرد: در سال گذشته حدود ۳۰۰ پرستار در دانشگاه علوم پزشکی مشهد استخدام شده اند اما این پرستاران به نوعی از شرکتی و طرحی به نیروی رسمی تبدیل وضعیت شده اند و نیروی جدید به کار اضافه نشده است. وی در باره کمبود پرستاران در شرایط فعلی نیز گفت: استاندارد ظرفیت پرستار با توجه به تخت به صورت میانگین ۸/۱ بوده که در کشورمان این رقم به طور میانگین ۳/۱ پرستار است اما در مشهد این رقم به ۲/۱ کاهش یافته و ما از میانگین کشور عقب هستیم.
نظر شما