کارشناسان معتقدند صرف‌نظر از محاسن کلاس‌های مجازی، شاهد اُفت کیفیت آموزش و یادگیری به‌ویژه در سال‌های ابتدایی هستیم، به‌گونه‌ای که میانگین نمره‌ها تا حد قابل توجهی افزایش یافته و نمره‌ها دچار تورم شده اند.
حال پرسش اینجاست که به‌ویژه پس از بازگشت دانش‌آموزان به فضای مدرسه آیا برگزاری امتحانات می‌تواند ارزشیابی دقیقی از آموخته‌های آن‌ها را ارائه دهد؟
مشکل تورم نمره‌ها
بهنام بهراد؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش به ما می‌گوید: یکی از مشکلاتی که طی دو سال گذشته در خصوص دانش‌آموزان داشتیم، مسئله ارزشیابی غیردقیق از عملکرد تحصیلی و روند پیشرفت آموزشی دانش‌آموزان بوده که منجر به تورم نمره‌ها شده و به دلیل اینکه از ابزارهای آموزش، پلتفرم‌ها و روش‌های ارزشیابی و مجازی استفاده کرده‌ایم، شاهد اُفت یادگیری طی این دوسال هستیم. بنابراین ارزشیابی‌های حضوری کیفیت بهتری دارند، اما اینکه ارزشیابی حضوری در چه درجه‌ای از کیفیت است، بحث دیگری است و اینکه آیا ارزشیابی‌ها، درست و دقیق است یا خیر، باید منتظر نتایج پرلز که در حال اجراست و نتایج تیمز که دوسال آینده اجرا خواهد شد باشیم تا مشخص شود همین ارزشیابی‌های حضوری نیز تا چه اندازه از دقت و کیفیت لازم برخوردار است و در واقع آزمون‌های حضوری نیز باید به‌واسطه روش‌های استاندارد اندازه‌گیری شود تا کیفیت آن‌ها مشخص شود.
به اعتقاد بهراد کیفیت آزمون‌ها را باید با استفاده از آزمون‌های استاندارد هم‌عرض سنجید تا مشخص شود وضعیت علمی و آموزشی دانش‌آموزان پس از گذر از آموزش‌های مجازی چگونه است. ضمن آنکه سنجش‌های بین‌المللی تیمز و پرلز به ما کمک می‌کند ببینیم تا چه اندازه این سنجش‌ها درست است و اینکه آیا عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان همان چیزی است که باید باشد یا خیر.
نتایج امتحانات قابل استناد نیست
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش اضافه می‌کند: در اغلب مواقع، نتایج امتحانات، ارزشیابی دقیقی از مهارت‌های علمی دانش‌آموزان را مشخص نمی‌کند و قابل استناد نیست چرا که نتایج آزمون‌های بین‌المللی تیمز و پرلز طی سه دهه گذشته نشان می‌دهد کیفیت آموزش و ارزشیابی‌های کلاسی در مدارس کشور ما خوب نیست و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان از متوسط بین‌المللی پایین‌تر است، بنابراین هرچه ارزشیابی‌های کلاسی و مدرسه‌ای کیفیت پایینی داشته باشد، اُفت کیفیت در نظام آموزشی استمرار پیدا می‌کند.
به گفته وی ما اکنون سه دهه است که در آزمون‌های تیمز و پرلز شرکت می‌کنیم، اما متأسفانه هرگز نتوانسته‌ایم در مهارت‌های پایه به متوسط بین‌المللی برسیم اما طی سال‌های اخیر بین کشورهای ضعیف روند رو به رشدی داشته‌ایم و داریم به سمت متوسط حرکت می‌کنیم؛ این نیازمند آن است که نظام آموزشی و معلم با کیفیت داشته باشیم. داشتن معلم با کیفیت به پشتیبانی و سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش نیاز دارد تا بتوانیم بهترین افراد را جذب کنیم، علاوه بر این باید برنامه درسی خیلی خوب و مدیران ماهر در مدارس داشته باشیم و امکانات و منابعی به سیستم تزریق شود تا در کنار دیگر مسائل، شاهد ارزشیابی‌ها و سنجش‌های دقیقی از عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان باشیم. یعنی سنجش‌هایی که مسامحه و سهل انگاری در آن‌ها وجود نداشته باشد و برگزاری امتحانات بتواند در سطح کلاس، مدرسه، منطقه و کشور ارزیابی دقیقی از عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان ارائه دهد. در غیر این‌صورت هیچ تصویری از عملکرد نظام آموزشی نخواهیم داشت.
باید همه مهارت‌ها ارزشیابی شود
اما حسین خنیفر؛ رئیس پیشین دانشگاه فرهنگیان معتقد است آزمون‌ها باید در سه سطح مهارتی یا عملی، گروهی یا مشارکتی و بر اساس محتوای آموزش داده باشد تا مهارت‌های مختلف دانش‌آموزان مورد ارزشیابی قرار گیرد.
وی در گفت‌وگو با ما اضافه می‌کند: آزمون‌ها باید ناظر بر محتوای آموزش و عملی برگزار شود تا مشخص شود آموزش‌ها از حالت حافظه‌محوری خارج شده است و درواقع درک مطلب را مورد سنجش قرار دهد. متأسفانه بیشتر آزمون‌هایی که در نظام آموزشی کشور برگزار می‌شود ارزشیابی حافظه‌محور است و دانش‌آموزان به جای اینکه در اندیشه درک مطلب باشند دغدغه کسب مدرک را دارند.
این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه برخی از درس‌ها مثل روخوانی، املا و انشا در مدارس بسیار ضعیف است در حالی که در اغلب موارد نمره امتحانی دانش‌آموزان از این درس‌ها بالاتر از نمره سایر درس‌هایشان است می‌گوید: متأسفانه این موضوع نشان می‌دهد ارزشیابی‌هایی که در دروس روخوانی و انشا انجام می‌شود صحیح نیست و مهم‌تر از همه اینکه هیچ منطقی برای حذف مشق از مدارس وجود ندارد، چرا که ذهن دانش‌آموزان با نوشتن تقویت می‌شود، خط آن‌ها زیبا و خلاقیت آن‌ها پرورش می‌یابد. با حذف مشق فقط املای دانش‌آموزان را ضعیف و آن‌ها را به سوی حافظه‌محوری هدایت کردند تا بتوانند خوب حفظ کنند و در کنکور موفق شوند. یعنی نظام آموزشی به جای تدریس درست و ارزشیابی دقیق مهارت‌های دانش‌آموزان، آن‌ها را از همان کلاس اول برای موفقیت در کنکور پرورش می‌دهد و نتیجه آن می‌شود که مبنای ۹۰ درصد امتحانات حافظه‌محور است و اگر دانش‌آموز موفق به کسب نمره ۲۰ هم شود، درک درستی از آن درس نخواهد داشت و مهارتی کسب نمی‌کند.
انتهای پیام/
نظر شما