به گزارش قدس آنلاین، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در گزارشی تحلیلی نوشت: روسیه در سال۲۰۲۱ بزرگ‌ترین تامین‌کننده گندم ایران بوده، سهم این کشور از کل گندم وارداتی به ایران بیش از ۳۰درصد برآورد شده در نتیجه جنگ در اوکراین می‌تواند واردات گندم از روسیه را به‌شدت تحث تأثیر قرار دهد. افزون بر این، با توجه به تامین ۲۱درصد روغن آفتابگردان مورد نیاز ایران از روسیه و اوکراین، نگرانی‌ها درباره تامین این کالا افزایش یافته است.
بیم و امیدها
طبق این گزارش نقش روسیه در تامین جوی مورد نیاز ایران فقط ۷درصد است. روسیه در تامین ذرت ایران نیز سهمی در حدود ۳.۳درصد را به‌خود اختصاص داده، از این‌رو بازوی تحقیقاتی وزارت صمت می‌گوید: از آنجا که بخش زیادی از جو و ذرت از کشورهای دیگر نظیر امارات و ترکیه وارد می‌شود، نگرانی جدی کشور را تهدید نمی‌کند. در واردات روغن سویای مورد نیاز هم، به‌دلیل وابسته‌نبودن کشور به روسیه و اوکراین، چالش مستقیمی از این محل متوجه ایران نیست.
توصیه سیاستی
این گزارش می‌افزاید: هرچند ممکن است ایران در واردات برخی از اقلام اساسی به‌صورت مستقیم به اوکراین و روسیه وابسته نباشد، اما سیاست ذخیره‌سازی مواد غذایی در دیگر کشورها، به‌دلیل نگرانی از امنیت غذایی ناشی از جنگ اوکراین، می‌تواند واردات کالاهای اساسی برای ایران را دچار مشکل سازد. بر همین مبنا این نهاد پژوهشی هشدار می‌دهد؛ شرایط فعلی را باید به‌عنوان یک زنگ خطر جدی درنظر گرفت. ضرورت دارد دولت به سبد مصرفی اقشار آسیب‌پذیر جامعه و بهبود معیشت آنها توجه ویژه داشته باشد و با بسیج تمام توان خود نسبت به تامین معیشت خانوارها و امنیت غذایی مردم به‌ویژه اقشار آسیب‌پذیر گام بردارد.
گزارش جهانی
سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد(فائو) گزارش داده، روسیه بزرگ‌ترین صادرکننده گندم جهان و اوکراین پنجمین صادرکننده این محصول به شمار می‌رود و این دو کشور در مجموع ۱۹درصد عرضه جو، ۱۴درصد عرضه گندم و ۴درصد عرضه ذرت جهان را به‌خود اختصاص داده و در مجموع بیش از یک‌سوم صادرات جهانی غلات را تشکیل می‌دهند و ۵۲درصد از بازار صادرات روغن آفتابگردان دنیا در اختیار این دو کشور است. افزون بر اینکه اصلی‌ترین تولیدکننده کود دنیا هم روسیه است.
وضعیت زرد گندم
مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی با استناد به داده‌های وزارت کشاورزی آمریکا می‌گوید: میزان واردات گندم ایران از سال۲۰۱۸ به بعد روندی صعودی داشته و در سال۲۰۲۰ میلادی به ۷میلیون تن رسیده که ۱۸درصد بیشتر از سال۲۰۲۰ بوده است. این جهش واردات گندم به‌دلیل کاهش تولید در نتیجه کاهش بارندگی‌ها و وقوع خشکسالی بوده زیرا میزان تولید گندم ایران از ۱۵میلیون تن در سال۲۰۲۰ با کاهشی ۳۰درصدی مواجه شده و به ۱۲میلیون تن در سال۲۰۲۱ رسیده است.
افزایش آمار واردات گندم ایران، با ثبت رکوردهای بالای قیمت گندم در بازارهای جهانی مصادف شده و هزینه مالی تامین اقلام اساسی را افزایش داده، تا جایی که قیمت گندم در جهان به بالاترین حد خود از سال۲۰۱۳ به این‌سو صعود کرده که نشان‌دهنده تشدید نگرانی جهانی از امنیت غذایی پس از بحران کرونا و البته جنگ در اوکراین است.
گمرک ایران می‌گوید؛ از کل گندم وارد شده به کشور در سال گذشته، ۳۰درصد از روسیه، ۱۵.۶درصد از عراق، ۱۴درصد از امارات، ۸.۶درصد از انگلیس، ۷.۵درصد از هلند و ۵.۸درصد از هنگ‌کنگ بوده و سهم دیگر کشورها فقط ۱۵درصد بوده است. بازوی تحقیقاتی وزارت صمت هشدار داده، به‌دلیل وابستگی بالای واردات گندم ایران به روسیه، ادامه جنگ با اوکراین می‌تواند مسیر واردات گندم ایران را با دست‌اندازهای متعدد مواجه سازد.
وضع جو و ذرت
طبق این گزارش، واردات جو از سوی ایران با یک روند کاهشی از سال۲۰۱۸ به بعد به بیش از ۲.۶میلیون تن در سال۲۰۲۱ رسیده و تا پایان بهمن سال گذشته ۳میلیون تن جو وارد شده که ۲۸.۸درصد از امارات، ۱۴.۹درصد از انگلیس، ۱۳.۵درصد از ترکیه، ۱۰.۱درصد از عراق، ۸.۸درصد از هلند و ۷.۱درصد از روسیه بوده و عمان، آلمان، قزاقستان، ایتالیا و سوئیس از دیگر کشورهای تامین‌کننده جو به ایران بوده‌اند در نتیجه در این حوزه خطری متوجه ایران نخواهد بود.
براساس این گزارش، واردات ذرت هم در سال‌های اخیر همواره روند رشد داشته و میزان واردات در سال۲۰۲۱ به ۷.۷میلیون تن رسیده است. در ۱۱ماه پارسال هم ۸.۶میلیون تن ذرت انسانی و دامی وارد شده که بیشترین سهم به امارات با ۵۸.۵درصد، عراق با ۷.۸درصد، ترکیه با ۶.۳درصد، انگلیس با ۶.۲درصد، عمان با ۴.۳درصد و برزیل با ۳.۹درصد اختصاص داشته و روسیه فقط ۳.۳درصد سهم داشته است.
مؤسسه تحقیقات و مطالعات بازرگانی می‌گوید: از آنجا که عمده واردات ذرت از امارات، عراق و ترکیه صورت می‌گیرد، تشدید بحران بین روسیه و اوکراین چالش جدی برای ایران به همراه ندارد. البته مشروط بر اینکه نگرانی امنیت غذایی در جهان باعث نشود تا کشورهای صادرکننده این کالا به‌سمت ذخیره‌سازی یا کاهش صادرات حرکت کنند.
چشم‌انداز بازار روغن
بازوی تحقیقاتی وزارت صمت می‌گوید: روند واردات روغن آفتابگردان در سال‌های اخیر افزایشی بوده و در سال۲۰۲۱ ایران ۷۰۰هزار تن واردات داشته که نسبت به سال قبل آن اندکی کاهش را نشان می‌دهد. گمرک ایران هم گزارش داده؛ روسیه و اوکراین ۲۱درصد، ترکیه ۲۷درصد و امارات ۲۲درصد روغن آفتابگردان کشور را در سال گذشته تامین کرده‌اند که تشدید بحران بین مسکو و کی‌یف، می‌تواند بازار این محصول را در ایران با چالش مواجه سازد.
افزون بر این میزان واردات روغن سویا در سال۲۰۲۱ نسبت به سال قبل آن با کاهش شدید مواجه شده و از ۵۵۹هزار تن به ۳۰۰هزار تن رسیده که البته نیمی از این واردات سهم آرژانتین، ۲۲درصد سهم سوئیس، ۱۱درصد سهم ترکیه و ۱۰درصد سهم برزیل بوده و ایران از این حیث به کشورهای روسیه و اوکراین وابستگی مستقیم ندارد.
منبع: همشهری
نظر شما