به گزارش قدس آنلاین، ظهر امروز نشست تخصصی "دوشنبه‌های سوهانک" با محوریت "تبیین توصیه‌های رسانه‌ای مقام معظم رهبری در مراسم سالگرد ارتحال امام (ره)" برگزار شد. در این نشست اساتید مختلف در ارتباط با مسئله تحریف اندیشه امام و آرمان‌های انقلاب به اظهار نظر پرداختند.
هویت زدایی از انقلاب یعنی جداسازی انقلاب از ویژگی‌های آن
در ابتدا حجت الاسلام والمسلمین مرتضی جلیلی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی، پیرو بحث هویت انقلاب اسلامی گفت : از موضوعات مهمی که مقام معظم رهبری در سالگرد ارتحال امام (ره) فرمودند، توجه به هویت زدایی از انقلاب و مراقبت از نتایج آن بود. انقلاب یک شخصیت و هویت واقعی دارد و هویت زدایی از انقلاب یک مسئله راهبردی است که باید به آن توجه داشت.
وی افزود: بی توجهی به این مسئله، قطعا از انقلاب اسلامی جز یک پوسته ظاهری و بی خاصیت چیزی باقی نخواهد گذاشت و اینگونه اصول و ارزش‌های انقلاب مورد تحریف واقع می شود. این امر تدریجی و مستمر است و راهکار مقابله با آن استفاده از ابزار جهاد تبیین است.
جلیلی در ادامه تعاریف مختلفی از "هویت" را عنوان کرد: یک تعریف هویت، تعریف براساس فرهنگ جامعه است. درواقع هویت ردپایی است که فرهنگ در طول تاریخ از خود به جا می گذارد. در فرهنگ معین نیز هویت اینطور تعریف شده است: آنچه موجب شناسایی فرد می شود. بر این اساس شناسایی هویت انقلاب از طریق شناخت ویژگی‌ها و وجه تمایز انقلاب ما با دیگر انقلاب‌ها و نتایج آن صورت می گیرد.
وی در ادامه با تکیه بر سخنان رهبری به تبیین ویژگی‌های انقلاب پرداخت: اولین ویژگی و مهمترین ویژگی انقلاب ما دینی ، مذهبی و اسلامی بودن آن است. مسئله‌ای که رهبری نیز در دیدار با مردم قم در تاریخ ۸۹/۸/۲۷ به آن تاکید ویژه داشتند. لذا در عرصه‌های مختلف، شاخصه‌های انقلاب از منابع دینی برگرفته شده است. یا به تعبیر دیگر ، رهبر دین را ستون فقرات انقلاب می دانند و درواقع دین عنصر اصلی انقلاب است. هویت زدایی در این زمینه موجب فاصه افتادن بین مبانی دین و انقلاب میشود. بقیه شاخصه‌های انقلاب نیز در این ویژگی ریشه دارند.
وی ادامه داد: ویژگی دوم حمایت از ملت‌های مظلوم و مستضعفان جهان است. حمایت از فلسطین، افغانستان، یمن، لبنان و... وجه تمایز انقلاب ما است. امام در سخنرانی‌های سال ۴۲ نیز با وجود سخت‌گیری‌های پهلوی صراحتا به حمایت از فلسطین پرداختند .
ویژگی سوم عقلانیت انقلاب است؛ انقلاب بر مبنای عقلانیت و به دور از احساسات و هیجانات پایه گذاری شده است. بحث انقلاب باید حتما بر مدار عقلانیت باشد و هرجا بر مدار تعصب چرخید در واقع با اصل انقلاب ما در تضاد است.
ویژگی چهارم ، پرچمدار بودن انقلاب در زمینه عدالت است. ایجاد عدالت در بسترهای مختلف، از فرهنگی و اجتماعی گرفته تا سایر موارد، از اهداف انقلاب است. همچنین استقلال، عزت، کرامت مردم و استکبار ستیزی نیز از دیگر شاخصه‌های مهم انقلاب اسلامی به شمار می‌روند.
جلیلی افزود: هویت زدایی یعنی جداسازی انقلاب از این ویژگی‌ها و حذف هر یک از این شاخصه‌ها از ارزش‌های انقلاب؛ اگر گفته میشود مواظب هویت زدایی باشیم، یعنی با ابزارهای مختلف برای حفظ و معرفی این ویژگی‌ها تلاش کنیم.
افراد فعال در جریان انقلاب نسبت به موضوعات عمیق نیستند
در ادامه نشست محمد سعید احدیان، مدیرمسئول روزنامه خراسان، به مجموعه‌ای از آسیب‌ها و الزامات مسئله تبین گری پرداختند: مشکل جدی در تبیین و افشاگری نقشه دشمن، عدم توجه به اصول مهم توسط فعالان رسانه و جبهه انقلاب است، به همین خاطر ما زیرساخت‌ها و ملاحظات نگرشی رفتاری و عملکردی لازم را نداریم تا توفیق خدمت در این موضوع را پیدا کنیم.
یکی از این نکات و اصول، مسئله عمق است. در همین سخنرانی، مقام معظم رهبری مکتب و اندیشه امام را تبیین کردند، ما چه کار کردیم؟ صرفا تکرار کردیم چون خودمان اشراف کافی به آنچه که رهبر عنوان کردند نداریم. یعنی شاید نتوانیم حتی دستاوردهای انقلاب را لیست کنیم. چراکه فعالیت ما عموما سطحی است و تحلیلی و عمیق نگاه نمیکنیم. با گذشت زمان، جنس رسانه ما را سطحی‌تر کرده است. متاسفانه جریان انقلاب نسبت به موضوعات عمیق نیست و ما افراد عمیق کم داریم و صرفا میخواهیم فعالیت کنیم.
وی ادامه داد: نکته دوم این است که باید خوب بدانیم نقشه دشمن چیست، کجا را هدف قرار داده و همانجا را رصد کنیم. گاهی دشمنان یک زمین بازی را تعریف میکنند و ما در همان زمین مشغول میشویم، درحالی که دشمن ما را به موضوعات فرعی دارد مشغول میکند. برای مثال مقام معظم رهبری نسبت به اعتراضات مردمی نقشه دشمن را افشا کردند و گفتند اینها امید به اعتراضات اجتماعی مردم بسته اند. در اینجور مسائل گاهی اوقات فکر میکنیم وظیفه انقلابی ما دمیدن در آتش اعتراضات است درحالی که نقشه دشمن چیز دیگری است...
احدیان افزود: نکته بعد تشخیص اصل و فرع است. گاهی اوقات اینها را جا به جا میکنیم. ممکن است موضوعی درست و مهم باشد اما مسئله اصلی انقلاب و تبیین گری چیز دیگری است. این موضوع بسیار مهم است و رهبری در جلسات خصوصی و عمومی به آن تاکید کردند.
وی تصریح کرد: نکته بعدی نترسیدن و حر بودن است. اگر آزاده نباشیم نمیتوانیم در تبیین موفق شویم. این یعنی مسائل انقلاب و رهبری تنها خط قرمز و محدودیت ما است. در دیگر مسائل اگر ضعف و اشکالی می‌بینیم باید مبتنی بر واقعیت تحلیل کنیم نه ملاحظات. گاهی اوقات مسئولیت موجب محدودیت در ازادگی و حر بودن می شود.
احدیان افزود: نکته بعدی تاکید بر طیفی دیدن و برایندی دیدن اشخاص و مسائل است. ما عادت کردیم مسائل را صفر و یکی ببینیم. نمیتوانیم در یک مسئله نگاه برایندی داشته باشیم، از این رو یا مخالفیم یا موافق.
وی افزود: درمورد اشخاص هم همین است، فرد یا انقلابی است یا نه. نمیتوانیم برایند بگیریم و با وجود برخی نکات او را همچنان انقلابی بدانیم. باید فرهنگ رسانه را در این زمینه تغییر بدهیم.
در این زمینه ما یک نگاه بازداشتن به اشخاص و گروه‌های مختلف داریم. در همین مسئله‌ی مرحوم دعایی خیلی‌ها فکر نمیکردند رهبر همچین واکنشی نشان بدهند. میتوانیم نگاه رهبر را در حکمشان و جانشینی که انتخاب کردند ببینیم. نگاه ما یک نگاه باز نیست. ایشان خودشان تاکید دارند انقلابی بودن را محدود نکنید(نقل به مضمون) . وقتی ما خط کشی‌هایمان زیاد باشد نمیتوانیم همه را در بر بگیریم و اینگونه، محور کار ما محدود میشود.
احدیان اظهار کرد: نکته بعد مردمی بودن است. اشکال دیگری که ما داریم این است که ما انقلابی‌ها جزیره‌ای درست کردیم برای خودمان و مابقی جامعه انگار در اقیانوسی در اطراف ما زندگی می کنند. انگار ما فقط برای خودمان حرف میزنیم اما درواقع عدم تعامل ما با عموم جامعه مشکل جدی است. ما چقد در گروه‌های عام جامعه فعال هستی؟ چقدر گفتگو و ارتباط در محیط‌های اجتماعی مختلف برقرار می کنیم ؟ ما یا بی ارتباطیم یا بد ارتباطیم. در این صورت نمیتوانیم تبیین گری کنیم.
احدیان ادامه داد: به عنوان نکته اخر بدانیم که در حال حاضر همه میتوانند موثر باشند؛ اگر در گذشته صرفا رسانه‌های معتبر اینطور بودند در حال حاضر هر فرد در رسانه‌های اجتماعی خودش مثل توییتر میتواند تاثیرگذار باشد.
امروزه جریاناتی دارند سعی می کنند که بین نسل مومن به انقلاب و امام فاصله ایجاد کنند
در ادامه نشست نیز عباس سلیمی نمین، مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران، بیان کرد: درمورد تحریف اندیشه امام (ره) دشمنی جدی از قبل از انقلاب وجود داشته و هرچه از انقلاب بیشتر می گذرد این دشمنی‌ها بیشتر می شود. چراکه ارزیابی همه مخالفین این است که امام مثل سدی در برابر هجمه‌های ان‌ها عمل کرده و فعالیت ان‌ها را خنثی می کند. این دشمنی بزرگی است که عظمتش بسته به میزان تاثیرگذاری انقلاب اسلامی بر ملت‌ها است. اما در کنار این دشمنی‌ها برای تحریف اندیشه امام، مسائلی را از ابتدای انقلاب داشتیم که به نظر می رسد تشدید شده‌اند.
سلیمی نمین ادامه داد: جمهوری اسلامی دو رکن دارد؛ جمهوریت و اسلامیت . بعضی صرفا با جمهوریت آن ارتباط گرفته اند و برخی با اسلامیت ان. امام به هر دو طیف نهیب‌های زیادی زدند اما این مشکل همچنان وجود دارد. یعنی افرادی که بیشتر با امور سیاسی درگیرند با جمهوریت ارتباط برقرار می کنند و برخی هم که دین را اولویت می دانند با اسلامیت ارتباط می گیرند. درحالی که اگر بخشی را فدای بخش دیگر کنیم هیچکدام به‌درستی اجرا نمیشوند. جمهوریت بدون اسلامیت و اسلامیت بدون جمهوریت تحقق پیدا نخواهد کرد. برخی فکر می کنند اگر به جمهوریت توجه کنند میتوانند اسلامیت را تقویت کنند، خیر! این تصور باطلی است.
سلیمی نمین افزود: الان هم به ویژه با نسلی مواجهیم که دوران رهبری و مبارزه امام را درک نکردند. طبیعتا مسائل روز این نسل را رهبر حل و فصل می کنند. از این رو آن‌ها فکر میکنند که نیازی به شناخت امام نیست، این تصور غلط است. مقام معظم رهبری مدام در سالگردهای امام تاکید داشتند که جمهوری اسلامی بدون امام معنا ندارد و تحقق آن امکان پذیر نیست. امام یک سرمایه کلان برای ما است و باید آن را پاس بداریم . عدم توجه به این سرمایه ما را دچار مشکلات جدی می کند.
وی بیان کرد: برخی عناصر کج اندیش در مقام تحریف فکر امام برمی‌آیند. امام یک شخصیت چندوجهی داشتند و در عرفان، سیاست و فقه سرامد زمانه خود بودند. همچین شخصیتی در ذهن خیلی‌ها نمی‌گنجد. برخی با ذهن خودشان میخواهند امام را تبیین کنند. اینجا ما امام ناقصی را شاهد خواهیم بود که برای همه جاذبه ندارد.
سلیمی نمین ادامه داد: امروزه جریاناتی دارند سعی می کنند که بین نسل مومن به انقلاب و امام فاصله ایجاد کنند. مثلا موضوع اشرافی بودن مرقد امام(ره) را مطرح می کنند ؛ این افراد نگاه ناذلی دارند و میخواهند ارتباط نسل‌های جدید را با امام منقطع کنند. این افراد در اولین سالگرد ساخت مرقد، حتی به رهبر هم توصیه کردند که حضور پیدا نکرده و سخنرانی نکنند که رهبری عملا نشان دادند این برداشت‌ها به شدت ناذل است و نباید به این بهانه ارتباط با امام را قطع کنیم. اما در هر صورت این مسئله بر جوانان اثر گذاشته و خیلی‌ها به همین دلیل در مرقد حاضر نمیشوند.
اخیرا هم برخی افراد مطرح کردند که جمله ملت در راس امور هستند، از سمت امام نبوده است. این مسئله عموما از سمت جریانی مطرح میشود که حتی در مجلس هم نماینده دارند. این نگاه نشان میدهد که این طور افراد درک درستی از امام ندارند و دارند ارتباط جامعه را با امام قطع می کنند.
بنابراین تحریف صرفا از جانب قدرت دشمن نیست، برخی کج اندیشی‌ها و فاصله گرفتن‌ها از دیانت نیز موجب تحریف می شود. باید توجه داشت که منحصر به دشمنان خارجی نباشیم، برخی با منافع شخصی دارند امام را تحریف میکنند ، برخی با نگاه کج اندیشانه و برخی به خاطر عدم مطالعه و شناخت.
سلیمی نمین ادامه داد: نسل امروز باید از طریق مطالعه به شناخت برسد. برای مثال امام در اوایل انقلاب باید قدرت ملی را شکل میداد درحالی که رهبران گذشته هیچکدام نتوانستند به این هدف برسند. نسلی که امام را درک نکرده نمیتواند این ابتکار عمل امام را بفهمد.
وی در پاسخ به این سوال که یک سری افراد و جریان‌ها مدعی خط امام بودند و هستند، رفتار و اعمال آن‌ها چطور بوده و ایا حساسیتی نسبت به تعریف امام داشتند یا خودشان هم اشتباهاتی داشتند؟ پاسخ داد: البته من اشاره کردم که افرادی تلاش می کنند امام را از ذهن خودشان تعریف کنند. اینها عموما همین افراد هستند که به دلیلی وادادگی در مسائل اعتقادی و برای بقای خودشان به مسئله جمهوریت تاکید می کنند. این چیزی که اشاره کردید به کسانی برمی گردد که تحت پوشش توجه ویژه به جمهوریت دارند به اسلامیت نظام بی‌توجهی میکنند.
وی ادامه داد: هردو طیف این مسئله به انقلاب ضربه می زنند. یعنی صرفا اصلاح طلب‌ها اینطور نیستند که با بی‌توجهی به دیانت، به انقلاب ضربه بزنند، بلکه کسانی که به جمهوریت بی‌توجهند نیز میتوانند ضربه بزنند. وقتی فردی در این جبهه میگوید جمله ملت در راس امورند سند درستی در سخنان امام ندارد، دارد تحربف میکند. درحالی که امام تاکید داشتند بر همسو بودن جمهوریت و اسلامیت. بنابراین ما دو خطر داریم نسبت به تفکر امام در نیروهای انقلابی که بیان کردم...
جمهوریت ما در متن اسلامیت است
در ادامه جلیلی در تکمیل صحبت‌های سلیمی نمین عنوان کرد: جمهوریت ما در متن اسلامیت است. جمهوری‌ترین و مردمی‌ترین حکومت درواقع اسلامی‌ترین حکومت است. یکی از ویژگی‌های آن این است که مسئولان از بطن جامعه هستند، برخلاف حکومت‌های غربی که اینطور نیست. جمهوریت انقلاب از متن آموزه‌های دینی ما می‌آید و اصلا نمیشود حکومتی را اسلامی در نظر گرفت که در آن جمهوریت نباشد. بین مردم و مسئولان در این جمهوری فاصله نیست. نگاه قران به نبی، نگاه به حاکم جامعه اسلامی است. در قران داریم که ما رسولی را نفرستادیم مگر اینکه اطاعت بشود. همچنین حضرت محمد (ص) اینطور معرفی می شود که پیامبری از متن مردم است.
وی ادامه داد: در جمهوری اسلامی مردم در تعیین مسئولان خودشان تاثیر گذارند. البته نقدی که در این رابطه وارد است این است که نقش مردم صرفا به پای صندوق‌های رای محدود شده و دیگر نتوانستیم مردم را وارد جریان سازی کنیم. برای مثال تصویب طرح شفافیت در مجلس که کمک میکند مردم در فرایند اجرایی شدن و تصمیم گیری‌ها قرار بگیرند. ما هنوز همه وجوه جمهوریت اسلامی را نتوانستیم عملی کنیم. رهبری عنوان کردند که مردم از ریزترین کارها مطلع باشند. بنابراین مردم در امور ورود کنند، اگاه باشند، نقد کنند و تاثیر گذار باشند...
وی ادامه داد: یکی از نکات مهمی که در جلوگیری از تحریف انقلاب باید به آن توجه کنیم، همین بحث جدایی جمهوریت از اسلامیت است. این اصلا قابل جداسازی نیست. ما در تاریخ اسلام هم داریم که اگر مردم ولایت را نپذیرند، اهل بیت نقش اصلی خودشان را ایفا نمیکنند.
شاه بیت تمام حرف‌ها مکتب امام است
احدیان نیز به عنوان جمع بندی دو نکته کلی را عنوان کرد: نکته اول این که شاه بیت تمام این حرف‌ها مکتب امام است. هویت انقلاب مکتب امام است. اگر تمرکز کنیم بر مکتب امام، هم امام را درست معرفی کردیم و هم مبنای درستی به جامعه دادیم. رهبر در صحبت جدیدشان هم عنوان کردند که روح انقلاب، امام است. حالا ما چقدر به امام رجوع داریم، چقدر او را میشناسیم؟ در سخنرانی رهبر معظم انقلاب نیز صفر تا صد مطالب بر محور امام میچرخد.
نکته دوم این که برای افرادی که وقت و عمق لازم برای بازخوانی امام را ندارند، دقیق‌ترین مفسر مقام معظم رهبری است . صحبت‌های ایشان راجع به امام به خصوص در سالگردها یک منظومه جامع از مکتب امام است. برای مثال تاکید بر سه گانه عدالت، معنویت و عقلانیت که از مکتب امام عنوان کردند و تاکید ایشان بر وجود این سه گانه که نبود هرکدام میتواند مکتب امام را تحریف کند.
مهمترین مسئله در پیشبرد اصول، توجه به واقعیت‌ها است
سلیمی نمین در پایان افزود: در ارتباط با این که ما چگونه میتوانیم الگوی امام از نظام اسلامی را پیش ببریم،مهمترین مسئله توجه به واقعیت‌ها است. امام اصولی را مطرح کردند و ما باید با توجه به واقعیت ان‌ها را پیش ببریم. هیچکدام از این اصول بدون درک واقعیت‌های صحنه امکان پذیر نیست.
ما مواجهیم با کسانی که بر آرمان‌ها تاکید میکنند اما به هیچ عنوان درکی از مسائل واقعی ندارند، پس اینها نمیتوانند آرمانگرایی را دنبال کنند و صرفا در تخیلات خودشان سیر میکنند. در همان ابتدای انقلاب نیز به امام مراجعه میکردند و میگفتند میخواهیم براساس رساله حکومت را اداره کنیم. امام مخالفت کردند و صراحتا گفتند رساله مال وقتی بود که حاکمیت اسلامی نداشتیم. بسیاری از حوزویان نیز فکر میکنند که صرفا رساله مراجع گرانقدر میتواند مشکل گشا باشد، درحالی که امام این مسئله را رد کردند و بر درک واقعیت‌ها برای ارائه راه حل منطقی تاکید داشتند.
من تاکید میکنم که متاسفانه داریم نسبت به نسلی که امام را درک نکرده است ظلم میکنیم . حجم حملاتی که نسبت به ملت ایران صورت گرفته با تدبیر و توکل امام به مردم و اسلام برطرف شده است، یعنی اتکا به دین و ملت در عملکرد امام محسوس است. این بحث برای جوانان قابل درک نیست چون با این اتفاقات مواجه نبودند، پس نمیتوانند ارتباط برقرار کنند. ما امروز وظیفه داریم مثل رهبر که در مسئله تبیین وقت میگذارند و سرمایه گذاری میکنند ، برای دفاع از این سد مستحکم وقت بگذاریم .
امروزه معنی دروغ و تحریف عوض شده است
رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی نیز در پایان با تاکید بر کلیدواژه‌های سخنان رهبر بیان کرد: ایشان نگران وارونه نمایی و دروغ های دشمن بودند و صراحتا اعلام کردند که افشاگری کنید. حجم اخبار منفی راجع به کشور زیاد است و تصور میکنم آستانه تحمل مردم و کشور محدود است. ما باید هشیار باشیم.
اکبر نصرالهی افزود: وقتی مسئولان در اهمیت رسانه شک داشته باشند و از رسانه پشتیبانی نکنند و وقتی خود رسانه به دلایل مختلف روایت اول و پیوست رسانه‌ای نداشته باشد و جهاد تببین و گفتن واقعیت‌ها را پیش نبرد، وارون سازی و دروغ‌های دشمن میتواند تاثیرگذار باشد. من خودم به عنوان یک فعال رسانه وحشت میکنم از حجم اخبار منفی و بدی که رسانه‌های معاند منتشر میکنند. بنابراین خروج از محاصره تبلیغاتی و مقابله با جریان تحریف، بدون جهاد تبیین امکان پذیر نیست و این مهم هم بدون شناخت ظرفیت خود ، دشمن و استفاده از تمام ظرفیت‌های رسانه امکان پذیر نخواهد بود.
وی تصریح کرد: برخی میگویند که دشمن به معنای واقعی کلمه دروغ نمیگوید! باید گفت که امروزه معنی دروغ و تحریف عوض شده است. دشمن بخشی از جامعه را برجسته میکند تا ابعاد دیگر آن دیده نشود. دشمنان درواقع با برجسته کردن مشکلات کشور و انکار دستاوردها دارند دروغ میگویند. رسانه‌های ما باید مشکلات جامعه رو بگویند اما حتما راهکارها را هم ارائه بدهند و در مقابل، دستاوردها و پیشرفت‌ها را هم انتشار دهند.
نصر اللهی افزود: هم مسئولان وظیفه دارند بر موضوع رسانه سرمایه گذاری کنند و هم رسانه باید در عملکرد خود نقد داشته و پیوست بیشتری داشته باشد. ما در هیچ کدام از موضوعات راهبردی کشور روایت اول نداشتیم، بلکه اجازه دادیم دشمن اول روایت کند و بعد از آن ما واکنش نشون دادیم.
خبرنگار : محدثه مودی
نظر شما