بر این اساس اگرچه رسانهها پیشتر از مسائلی همچون «چتر امنیتی» به عنوان یکی از مطالبات کشورهای عربی از جو بایدن یاد میکردند، حال شاه اردن در آستانه سفر رئیسجمهور آمریکا، در راستای خوشخدمتی به واشنگتن و اشغالگران قدس خواستار تشکیل آنچه «ناتو خاورمیانهای» خواند، شد. «عبدالله دوم» در گفتوگو با شبکه انبیسی نیوز آمریکا البته در ادامه مدعی شد: چشمانداز و نقش چنین ائتلاف نظامی باید کاملاً واضح باشد؛ موضوعی که از عدم تمایل شاه اردن برای تقابل با ایران حکایت دارد. اما این اظهارات در حالی مطرح میشود که تحلیلگران یکی از اهداف احتمالی بایدن در ریاض را اعلام تشکیل ائتلافی علیه جمهوری اسلامی عنوان میکنند. با وجود این نباید از یاد برد پیشتر و در دوره زمامداری دونالد ترامپ هم ایده بهاصطلاح «ناتو عربی» مطرح شده بود که راه به جایی نبرد.
پروپاگاندای تبلیغاتی در آستانه سفر بایدن
همزمان روزنامه الکترونیکی «رأی الیوم» روز گذشته با اشاره به اظهارات ملک عبدالله نوشت: وزارت دفاع آمریکا تلاش میکند با تشکیل اتاق عملیات ویژه و نیز یکی کردن سامانههای راداری و پدافند هوایی، یک حالت هماهنگی مشترک میان متحدانش در غرب آسیا ایجاد کند. با وجود این «تسفی بارئیل»، تحلیلگر نظامی ارشد روزنامه عبری «هاآرتص» مدعی شد مقصود از تشکیل «ناتو منطقهای» این است که نوعی ائتلاف بین کشورهای عربی به صورت متوازن با اسرائیل ایجاد شود تا دیواری دفاعی و حمایتی مقابل «تهدید مشترک؛ یعنی ایران» ایجاد شود.
باوجود این تحلیلها اما اینکه پشت پرده واقعی ایده مطرح شده از زبان شاه اردن چیست نکتهای مهم است. مدیرمسئول پیشین روزنامه الوفاق در گفتوگو با قدس هر چند معتقد است برای روشنتر شدن ابعاد ناتو خاورمیانهای باید کمی صبر کرد با این وجود اقدام اخیر را پروپاگاندایی در آستانه سفر بایدن میداند. مصیب نعیمی در این باره میگوید: رابطه امنیتی کشورهای عربی با ایالات متحده موضوعی آشکار است و آنها از مدتها پیش زیر چتر حمایتی واشنگتن قرار داشتهاند پس مطرح شدن موضوع اخیر نکته جدیدی نیست. تلاش بر این است همانگونه که در سفر دونالد ترامپ به ریاض در چند سال پیش اتفاق افتاد از سفر بایدن به عربستان هم با به راه انداختن مانوری تبلیغاتی اهداف مدنظر خود را پیش ببرند و چیزی فراتر از آن نیست. این تحلیلگر سیاست خارجی با بیان اینکه این روزها معادلات جهانی شرایط جدیدی را به غرب تحمیل کرده، افزود: تحولات اوکراین اکنون به ضرر غرب و آمریکا در حال رقم خوردن است. پس توجهات امنیتی در کاخ سفید معطوف به این بحران و پیش بردن تخاصم به ضرر روسیه است. شرایط بغرنجی که در اوکراین برای ایالات متحده ایجاد شده، به این معنا که با وجود سرازیر شدن سیل تسلیحات، هر روز روسها موفقیتهای بیشتری کسب میکنند، سبب شده آمریکا و متحدانش در فراری رو به جلو چنین مباحثی را مطرح کنند. این در حالی است که خود کشورهای عربی هم به دلیل گرفتاری در مشکلات اقتصادی ترجیح میدهند روابط با مسکو و واشنگتن را به صورت موازی پیش ببرند.
آیا هدف، ایران است؟
مصیب نعیمی در پاسخ به این پرسش که جایگاه رژیم صهیونیستی در قالب چنین پازلی چیست هم تصریح کرد: تلآویو اگرچه در چند سال اخیر توانسته از جریان عادیسازی نمایشی روابط با برخی کشورهای عربی در راستای اهداف خود استفاده کند با وجود این آنها اکنون در بدترین شرایط خود به سر میبرند. وی افزود: اختلافات سیاسی داخلی در سرزمینهای اشغالی به حدی رسیده که قرار است به زودی پنجمین انتخابات پارلمانی آن هم تنها طی چهار سال را برگزار کنند. همچنین افزایش عملیات میدانی و سایبری مقاومت و تقابل جدی روسیه با صهیونیستها این روزها شرایط سختی را برای اشغالگران رقم زده است. پس بحث حمایت از رژیم صهیونیستی اگرچه میتواند یکی از سرفصلهای سفر بایدن به ریاض باشد اما در ادامه همان اقدامات صوری گذشته بوده و تلآویو اعتباری ندارد که بتواند در آن نقشآفرینی کند. ضمن اینکه ائتلاف سعودی که خود در جنگ تحمیلی علیه پابرهنگان یمنی شکست خورده و ناتوان مانده حال در جایگاهی نیست که بتواند به صهیونیستها کمک کند.
مدیرمسئول سابق روزنامه الوفاق در مورد اینکه مأموریت چنین ائتلافی چه خواهد بود نیز گفت: برخلاف بسیاری که معتقدند هدف اصلی ناتو خاورمیانهای، جمهوری اسلامی است ولی من معتقدم اینگونه نیست. البته که در جریان حضور بایدن در منطقه شعارهای ضد ایرانی سر داده خواهد شد اما نباید از یاد برد بسیاری از کشورهای عربی هم اکنون هم روابط حسنهای با تهران داشته و دوست ندارند این روند تغییر یابد. نعیمی در انتها تصریح کرد: همانگونه که گفته شد اولویت فعلی برای کاخ سفید خاورمیانه نیست، بلکه نگرانی فعلی تصمیمسازان کاخ سفید متوقف ساختن ماشین جنگی پوتین و سپس مقابله با قدرتیابی چین است. در این شرایط آنها بیشتر ترجیح میدهند کشورهای عربی را علیه مسکو و پکن بسیج کنند. پس نتیجه سفر بایدن صرفاً در حد یک بیانیه بوده و جو ایجاد شده هم یک هفته پس از بازگشت او فروکش خواهد کرد.
خبرنگار: مهدی خالدی
نظر شما