هر چند برخی تحلیلگران ولادیمیر پوتین را به دلیل فشردن دکمه آغاز جنگ با اوکراین متهم کرده و مورد سرزنش قرار می‌دهند با وجود این در همین فضا هم تحلیلگرانی هستند که معتقدند آنچه «مرد یخی» را وادار به آغاز این حمله کرد رویکرد تهاجمی زیر پوستی غرب در قبال روسیه و گسترش پیمان نظامی ناتو تا بیخ گوش این کشور بود.

این حقیقتی است که رئیس جمهور روسیه نیز بر آن تأکید دارد. ولادیمیر پوتین بارها گفته عدم توقف گسترش ناتو او را مجبور کرد به اوکراین حمله کند. وی یک ماه پیش طی یک سخنرانی با بیان اینکه قرار نبود ناتو پس از فروپاشی شوروی تا این حد به روسیه نزدیک شود، افزود: شما در دهه ۱۹۹۰ به ما وعده دادید ناتو حتی یک سانتیمتر هم به شرق گسترش پیدا نخواهد کرد اما نه تنها این موضوع تحقق نیافت بلکه در این سال‌ها ۱۴ کشور اروپای شرقی به‌تدریج به ناتو ملحق شدند؛ این برای ما غیرقابل قبول است.
با وجود این، کشورهای غربی که به چشم‌پوشی از برخی حقایق در راستای منافع خود عادت دارند همچنان تلاش می‌کنند با بزرگ جلوه دادن خطر روسیه و چین، گسترش نظامی‌گری خود در سطح جهان را توجیه کنند. همین موضوع در آخرین نشست سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) که روز گذشته در میان تدابیر شدید امنیتی در مادرید پایتخت اسپانیا آغاز شد نیز بازتاب داشت. بلومبرگ به نقل از منابع آگاه گزارش داد: ناتو در این نشست مفهوم راهبردی جدیدی را تعریف و در آن بر موضوع تقویت همکاری برای مقابله با پکن و مسکو تمرکز می‌کند. «ژائو لیجیان» سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به این رویکرد خصمانه، ضمن توصیه به ناتو برای دست برداشتن از اظهارات تحریک‌آمیز برضد پکن، از غرب خواست ذهنیت جنگ سرد، بازی حاصل جمع صفر و جست‌وجوی «دشمنان خیالی» را کنار بگذارد.
با این حال این روزها ظاهراً تقابل‌جویی غرب در برابر بلوک شرق حتی از مرزهای جغرافیای دوره جنگ سرد هم عبور کرده است. در همین راستاست که چند روزی می‌شود از مفهوم جدیدی با عنوان «ناتو خاورمیانه‌ای» پرده‌برداری شده است. یکی دو ماه پیش و در آستانه جنگ اوکراین نیز اخباری از احتمال شکل‌گیری ائتلافی میان متحدان آمریکا در شرق آسیا (ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و هند) زیر سایه ناتو به گوش رسید. همه این تحولات از تلاش ایالات متحده برای گسترده دامنه نظامی‌گری در سطح جهان حکایت دارد؛ موضوعی که می‌تواند جهان ما را بیش از پیش در خطر جنگ و نابودی قرار دهد. این موضوع یعنی جنگ‌طلبی غرب واقعیتی است که بسیاری از تحلیلگران غربی نیز به آن اعتقاد دارند. پیرو همین نکته روز گذشته یک عضو کمیته فرعی امنیت و دفاع پارلمان اروپا (SEDE) ناتو را بزرگ‌ترین تهدید برای صلح جهانی خواند. «هروه جووین» در این باره گفت: ناتو خطری بزرگ است، زیرا اتحادیه اروپا را به سمت رویارویی با روسیه و چین سوق می‌دهد و به دنبال تخریب «منطقه حائل» با مجبور کردن کشورهای بی‌طرف به جهت‌گیری در این رویارویی است.

خبرنگار: مهدی خالدی