نشست نقد و بررسی رمان «مرا با خودت ببر» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مظفر سالاری نویسنده اثر، دکتر سعید طاووسی مسرور پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه، بهمن براتی کارشناس‌ارشد تاریخ به عنوان دبیر نشست و جمعی از علاقه‌مندان در فروشگاه مرکزی کتاب و محصولات فرهنگی به‌نشر شامگاه ۱۲ تیرماه در مشهد برگزار شد.
روایتی از اصول کافی، دستمایه رمان «مرا با خودت ببر»
دکتر سعید طاووسی مسرور، پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه در این نشست گفت: کتاب «مرا با خودت ببر» روایت نابی است از اثر مرحوم شیخ کلینی به نام کافی که به صورت داستان گسترش یافته است و همین موضوع را می‌توان یکی از نکات مثبت این کتاب به‌شمار آورد.
وی اظهار کرد: نوشتن رمان دینی در حوزه اهل بیت(ع) کار دشواری است، زیرا نخست اینکه ضوابط شرعی وجود دارد و دوم ائمه(ع) متعلق به همه هستند و به همین دلیل همه افراد حساسیت خاصی به این بزرگواران دارند و همین کار نوشتن در این حوزه را سخت می‌کند؛ این در حالی است که ما می‌توانیم به موضوعات دیگری بپردازیم که هیچ‌کس درباره آن حساسیت نداشته باشد.
طاووسی مسرور عنوان کرد: ما با خواندن تاریخ این موضوع به ذهنمان نمی‌رسد که درباره ائمه بنویسیم و افرادی هستند که شاید گاهی ما را از این کار منع می‌کنند، چه بسا چون احساس می‌کنند تبعاتی به همراه خواهد داشت و برخی ترجیح می‌دهند موضوعات دیگری را برای نوشتن انتخاب کنند.
این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: رمان دینی نباید این‌گونه باشد که کتابی از زبان معصومین(ع) نوشته شود و از طرفی هم نباید چیزی در این حوزه نوشته نشود. باید به نویسندگان اجازه داده شود در این حوزه بنویسند و آثارشان مورد نقد و بررسی قرار گیرد و با این کار اجازه دهند این مسیر رشد کند.
وی اظهار کرد: چرا فکر می‌کنید مطلب جذاب و داستان قابل تبدیل به رمان در منابع ما وجود ندارد؟ معمولاً کتاب‌های چاپی که در دسترس همه ماست مطالب زیادی درباره پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) دارند که کمتر شنیده شده و می‌توانند موضوعات جذابی برای نوشتن یک کتاب باشند و نویسندگان می‌توانند این مطالب را تبدیل به رمان و مجموعه داستان کنند. جناب سالاری دقیقاً همین کار را انجام داده است، در حقیقت این روایتی که ایشان در کتاب «مرا با خودت ببر» به آن اشاره کرده، روایتی نیست که از خودش نوشته باشد بلکه روایتی است که از کتاب کافی مرحوم شیخ کلینی پیدا و آن را به رمانی فاخر تبدیل کرده است.
مؤلف مطالعه دقیق تاریخی داشته است
وی خاطرنشان کرد: در واقع مطالب بسیار زیادی برای امام هادی(ع)، امام جواد(ع) و امام سجاد(ع) وجود دارد که نویسندگان ما می‌توانند آن‌ها را پیدا و داستان‌های فاخری را خلق کنند؛ این همان کاری است که آقای سالاری برای این کتاب خود انجام داده و در واقع باید گفت کتابی است بسیار خواندنی.
این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: رمان به فهرست منابع و پاورقی نیازی ندارد و این کتاب نیز این قاعده را رعایت کرده است اما طرح پشت جلد آن مناسب این کتاب نیست و خواننده را ترغیب به خواندن این کتاب نمی‌کند؛ این موضوع مربوط به ناشری است که این کتاب را چاپ کرده است و نویسنده هیچ‌گونه دخل و تصرفی در آن ندارد.
طاووسی مسرور اظهار کرد: در مورد اسامی که در این کتاب آورده شده و همچنین دیگر نویسندگان نیز در کتب خود می‌آورند باید بگویم برخی از نویسندگان اسامی را می‌آورند که در داستان جذاب هستند اما در آن دوره‌های تاریخی وجود نداشته است.
وی خاطرنشان کرد: یک نکته خوب درباره «مرا با خودت ببر» این است که فضای آن دوره به خوبی نشان داده شده و این امر حاکی از آن است که مؤلف مطالعه دقیق تاریخی داشته است، اما از طرفی یک‌سری صحبت‌هایی در این کتاب آورده شده که از زبان شخصیت‌ها بیان شده؛ در حقیقت این صحبت‌ها می‌تواند کذب باشد اما خواننده گمان می‌کند این گفتارها واقعیت دارد و به همین دلیل شبهاتی را در ذهن خواننده ایجاد می‌کند.
این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: از نکات خوب دیگر کتاب می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در دوره عباسی برچسب‌هایی به افراد زده می‌شد و آقای سالاری نیز در کتاب خود به این برچسب‌ها به خوبی اشاره کرده که به نوعی می‌توان از نکات برجسته این کتاب به‌شمار آورد.
طاووسی مسرور تصریح کرد: در پایان باید بگویم به‌نشر با وجود اینکه کارهای مختلفی انجام می‌دهد اما باید در حوزه کتب دینی ورود جدی‌تری داشته باشد و در همین راستا نیز باید از ظرفیت گروه تاریخ دانشگاه فردوسی در این حوزه استفاده شود.
«مرا با خودت ببر»
روایت زندگی دردانه امام رضاست
حجت‌الاسلام والمسلمین مظفر سالاری، نویسنده کتاب «مرا با خودت ببر» نیز در این نشست گفت: این کتاب، داستانی از زندگی جوادالائمه(ع) است؛ درونمایه این کار این است که امام آگاهی داشته و به تمام کارهای افرادی که اطراف ایشان هستند اشراف کامل دارد.
وی عنوان کرد: در حقیقت داستان نوشتن کار بسیار سختی است به‌ویژه اگر مضمون دینی داشته باشد و ویژه‌تر اینکه درباره ائمه(ع) باشد و بخواهیم افراد را جذب این نوع داستان‌ها کنیم که جز با توسل و ساحت خودشان نمی‌توان این کار را انجام داد.
نویسنده «مرا با خودت ببر» بیان کرد: انسان نمی‌تواند سعادتی بالاتر از این پیدا کند که به قرآن و اهل بیت(ع) خدمت نماید. امیدواریم این‌ها را با غرور خود، نابود نکنیم و ان‌شاءالله خودشان هم به ما کمک کنند و بتوانیم آثار زیادی را در این حوزه تولید کنیم و جزو بهترین تولیدات ملی ما به‌شمار آید.
وی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که با آن مواجه هستیم ترجمه کارهای مبتذل و نامناسب است؛ آثاری که گسست فرهنگی را در بین جامعه ما ایجاد می‌کند.
سالاری خاطرنشان کرد: در واقع باید آثاری را به رشته تحریر درآوریم که متناسب با سبک زندگی و باورهایمان باشد و همواره باید به سمت نوشتن کتاب با این مضامین پیش رویم. موجب افتخار من است که دو کتابم در انتشارات به‌نشر به چاپ رسیده است.
وی با اشاره به عامل مهمی که او را به نوشتن چنین کتابی واداشت، اظهار کرد: یکی از مواردی که سبب شد این کتاب را بنویسم این بود که در نمایشگاه کتاب، دوست عزیزی به من پیشنهاد داد کتابی در مورد دردانه امام رضا(ع) بنویسم، این در حالی بود که من سوژه‌ای را در این راستا داشتم و تشویق شدم این سوژه را گسترش دهم و در نهایت نیز این کتاب را بنویسم. امیدوارم خداوند توفیق خدمت به قرآن و ساحت اهل بیت(ع) را به ما عنایت بفرماید.
شخصیت‌شناسی شیعیان
مهم‌ترین خلأ ادبیات داستانی
امید حسینی‌نژاد، روزنامه‌نگار و پژوهشگر نیز در پایان این نشست اظهار کرد: کتاب «مرا با خودت ببر» تاریخ به روایت رمان است. کار ساده‌ای نیست که مستندات تاریخی را با بیانی زیبا و جذاب بنویسیم تا مخاطب را تا پایان کتاب همراه کنیم و مخاطب مشتاق باشد تا پایان کتاب را بخواند. در واقع باید بگویم از فضاسازی بسیار خوبی برخوردار است و توانسته این کار سخت را به خوبی برای مخاطب ترسیم کند و به نوعی در این کتاب می‌توان رد پایی از اعتقادات نویسنده را هم مشاهده کرد.
وی عنوان کرد: مهم‌ترین خلأیی که در عرصه ادبیات داستانی با آن مواجه هستیم شخصیت‌شناسی شیعیان و به نوعی بزرگان شیعه است. اما در این کتاب این شخصیت‌شناسی وجود دارد و این در حالی است که اگر این موضوع را در ادبیات داستانی خود بگنجانیم می‌تواند کار بسیار ارزشمندی باشد.
روایت تاریخ با جزئیات دقیق در قالب داستان
بهمن براتی، دبیر این نشست نیز در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از ویژگی‌های «مرا با خودت ببر» دیدگاهی است که نویسنده به بحث تاریخ دارد و این دیدگاه به نظر من بسیار ارزنده است، زیرا اکثراً تنها تاریخ را روایت می‌کنند اما نویسنده این کتاب، تاریخ را به صورت داستان‌های شیرین روایت می‌کند و جزئیات دقیقی را هم در کتاب خود رعایت کرده است.
وی عنوان کرد: نباید از حق گذشت که روایت کردن تاریخ به صورت داستان‌های دلنشین کار سختی است، زیرا بیشتر تاریخ را به صورت کتب درسی روایت می‌کنند اما جناب سالاری تاریخ را به صورت داستان‌های عاشقانه و... روایت می‌کند. به نوعی ایشان از عناصری چون سیاست، اقتصاد و روابط اجتماعی بین افراد مختلف استفاده نموده و این عناصر را در بحث حاکمیت عباسی به زیبایی آورده‌اند. براتی اظهار کرد: در کتاب «دعبل و زلفا» به بحث تاریخی، روابط میان افراد و عناصر داستانی به‌شدت دقت شده بود و امروز هم «مرا با خودت ببر» از این قاعده مستثنا نیست و از تمام این ویژگی‌ها برخوردار است. در پایان خاطرنشان می‌شود کتاب «مرا با خودت ببر» در قالب رمان به نویسندگی مظفر سالاری و با طراحی گرافیکی مهدی بادیه‌پیما در ۲۴۵ صفحه قطع رقعی در مجموع ۱۴هزار نسخه با قیمت ۶۰هزارتومان توسط به‌نشر (انتشارات آستان قدس رضوی) منتشر شده است.
نظر شما