به گزارش قدس آنلاین، پیوست عدالت ‏یکی از مطالبات رهبر معظم انقلاب از دولت سیزدهم است که اکنون توسط وزارت اقتصاد و با همکاری دانشگاه‌ها برای الگوی جدید «هوشمندسازی یارانه آرد» تدوین شده است.

طبق آمار هر ایرانی روزانه ۳۰۰ گرم نان مصرف می‌کند که با توجه به جمعیت، ۵/۹ میلیون تن گندم برای پاسخگویی به نیاز کشور کافی است ولی برآوردها حاکی از مصرف بیش از ۵/۱۱میلیون تن گندم و شکاف بیش از ۲میلیون تنی در این حوزه است که نشان از هدررفت و قاچاق منابع غذایی در کشور دارد. همین امر سبب شده جلوگیری از قاچاق گندم به کشورهای همسایه و ضرورت بهینه‌سازی مصرف نان در کشور به یکی از بحث‌های مهم در تیم اقتصادی دولت تبدیل شود.

تبدیل آرد یارانه‌ای به دلار آزاد

به گفته جعفر ایمانیان، رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران تا پیش از این آرد یارانه‌ای ماکارونی تبدیل به دلار آزاد می‌شد و آرد یارانه‌ای نان هم در مسیرهای دیگری غیر از نانوایی قرار می‌گرفت و حتی از مرز خارج می‌شد. بر اساس آنچه او می‌گوید آرد یارانه‌ای به‌ دلیل قیمت پایین از چرخه تبدیل شدن به نان خارج می‌شد. در این راستا دولت طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان را در کشور شروع کرد و این کار را به صورت آزمایشی در برخی از نانوایی‌های استان زنجان اجرا و سپس به استان‌های دیگر کشور تسری داد.

تعلل برای پخت به نیت فروش آزاد سهمیه

رصد میدانی بازار توسط بازرسان نشان داده است که بخش مهمی از صف‌هایی که اکنون در جلو نانوایی‌ها وجود دارد، صف‌های ساختگی است به این معنا که برخی از نانوایان آرد را تبدیل به نان نمی‌کنند و با تأخیر نان را می‌پزند تا باقیمانده سهمیه را به صورت آزاد بفروشند. در واقع ۹۰درصد صف‌های تشکیل شده در نانوایی‌ها ناشی از تعلل واحدهای نانوایی و به عبارتی خودساخته است.

پیوست عدالت برای ممانعت از انحراف یارانه

مهدی سروی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با قدس پیوست عدالت را در صورتی که بتواند از انحراف یارانه در زنجیره جلوگیری کند اقدام بسیار مثبتی ارزیابی کرده و می‌گوید: این گام در طرح دولت اگر به خوبی دیده بشود و از انحراف یارانه پرداختی دولت به آرد و نان جلوگیری کند و از طرفی هم سهم مصرف اقشار آسیب‌پذیر و به ویژه سه دهک پایین درآمدی را تقویت کند، اقدام خوبی است که قطعاً با کارتی شدن پرداخت یارانه نان این موضوع قابل احصا هم خواهد بود.

ضرورت هوشمندسازی یارانه گوشت و روغن

وی می‌افزاید: با توجه به اینکه اطلاعات سرپرست خانوار سه دهک پایین درآمدی موجود است، میزان مصرف نان این خانوار در هفته و ماه قابل احصا خواهد بود و قاعدتاً هزینه‌ای که دولت برای تأمین نان این خانوار انجام می‌دهد هم قابل استخراج است و با توجه به اینکه کل زنجیره از مبدأ تا مقصد شفاف می‌شود می‌تواند از انحراف هم جلوگیری کند.این موضوعی است که باید در سایر کالاهای اساسی مثل گوشت قرمز و مرغ، روغن، شکر و لبنیات هم اتفاق بیفتد که البته نیازمند ایجاد زیرساخت‌های گسترده است.

پیوست عدالت به شرط اصلاح رویه‌ها

وی با اشاره به درخواست رهبر معظم انقلاب از دستگاه‌های دولتی مبنی بر اینکه در هر طرح اقتصادی که در کشور اجرا می‌کنند بحث عدالت اقتصادی هم در آن دیده بشود می‌گوید: در طرحی که وزارت اقتصاد اجرا کرده در روی کاغذ نشان داده است که می‌تواند به سمت عدالت حرکت کند، حالا این پیوست کردن عدالت به طرح یارانه نان اقدام مثبتی است به شرطی که شعارگونه نباشد یا دنبال این نباشیم که بگوییم یک طرح اقتصادی اجرا کردیم که پیوست عدالت هم دارد ولی در عرصه عمل ببینیم که انحراف در زنجیره نان همچنان سر جای خودش باقی است و پس از مدتی بازار سیاه نان هم شکل بگیرد و نتیجه این بشود که هیچ تغییری که اتفاق نیفتاده است، هزینه‌های اجرایی و توزیع کارتخوان‌ها را هم به بدنه دولت تحمیل کرده است. بنابراین پیوست عدالت یک گام رو به جلو است به شرطی که رویه‌های اجرایی اصلاح یارانه‌های نان هم به خوبی انجام بشود و اول از بروز انحراف جلوگیری کند و دوم بحث اصابت یارانه به هدف است که قابل اندازه‌گیری و رهگیری است.

راه جلوگیری از تخلفات نانوایی‌ها

سروی با اشاره به اینکه مشکلات و انحرافات در اجرای طرح نان از جمله کم‌فروشی‌ها به اجرای ناقص طرح برمی‌گردد می‌گوید: اگر طرح کامل اجرا شود دولت باید آرد را به قیمت آزاد به نانوایی‌ها بفروشد و از طرفی قیمت نان هم تغییر کند و الان هیچ کدام از این موارد اتفاق نیفتاده و فقط یکسری کارتخوان بین نانوایی‌ها تقسیم شده است که زیرساخت‌ها مهیا شده باشد پس قاعدتاً اتفاق خاصی نیفتاده که نتیجه مناسبی از آن بدست بیاید. دستاورد این مرحله برای دولت این است که آیا این مجوزی که نانوایی دارد معتبر است یا خیر، این نانوایی به فعالیت ادامه می‌دهد یا نه؟ و نانوایی‌هایی که غیرمجاز هستند را شناسایی بکند. چون خیلی از نانوایی‌ها بدون مجوز کسب آرد می‌گیرند و با آن یا نان می‌پزند یا در بازار آزاد می‌فروشند.

این کارشناس ادامه می‌دهد: برای جلوگیری از تخلفات اول باید قیمت نان آزاد شود، دوم قیمت آرد فروخته شده به نانوایی هم تغییر پیدا کند و اهرمی باشد که با توجه به سطح درآمد خانوارهای مختلف یک سقف مصرفی وجود داشته باشد. مثلاً کسی که در دهک۶ درآمدی است هر روز به خاطر تغذیه دامش نتواند روزی ۳۰۰ تا ۴۰۰ نان از نانوایی بخرد.

ضرورت یکپارچه شدن سامانه خرید و فروش نان

وی با اشاره به اولویت یکپارچه شدن سامانه خرید و فروش از مرحله گندم تا نان می‌افزاید: مرحله بعدی هم باید قیمت‌های کالایی که مشتقات گندم و آرد هستند به شکل متعادل و نسبی تعیین بشود و بعد هم سقف مصرف برای خانوارهای مختلف گرفته بشود تا طرح به خوبی اجرا شود.

داوود صادقی، تحلیلگر اقتصادی نیز در گفت‌وگو با قدس با مطرح کردن این پرسش که چطور وزارت اقتصاد برای طرحی که عملیاتی شده می‌خواهد پیوست عدالت را اجرا کند می‌گوید: اعضای تیم اقتصادی دولت در سطوح کارشناسی، اجرایی و تصمیم‌سازی در این حوزه باید در هنگام تدوین طرحی که در حال اجراست به عدالت باور و در نحوه تهیه و تدوین برنامه‌ این مهم را در نظر گرفته باشند. حالا باید دید چطور پس از اجرای برنامه قصد سنجاق کردن عدالت به آن را دارند.

وی ابراز امیدواری کرد با آسیب‌شناسی این طرح بتوان هوشمندسازی یارانه آرد در کشور را بر پایه عدالت محقق کرد.

خبرنگار: زهرا طوسی

انتهای پیام/