عرفی که فقط مردم خسارت می‌بینند
این موضوع عرف شده است که مردم هنگام خرید گوشت از قصابی، هزینه کالا را براساس وزن آن پرداخت می‌کنند و تصور نمی‌شود فردی در جامعه وجود داشته باشد که به فروشگاهی مراجعه کند و گوشت بسته‌بندی را بدون وزن کردن و به صرف قیمت اعلامی از سوی فروشنده خریداری کند، اما در مورد برنج این‌گونه نیست و روزنامه قدس از باب دفاع از حقوق شهروندان چند ماه پیش به ماجرا ورود کرد.
اما هر چه در عمق ماجرا دقیق‌تر شویم پی می‌بریم که سود کم‌فروشی در کیسه‌های برنج فقط به جیب دلالان سرازیر و تنها زیان‌دیده ماجرا هم مردم و همان مصرف‌کنندگان هستند، چراکه در بازار این عرف ناپسند به یک رویه تبدیل شده که برنج به صورت کیسه‌ای فروخته می‌شود حال آنکه فروشنده هنگام سؤال و جواب در مورد برنج، قیمت را به کیلوگرم عنوان می‌کند اما هنگام فروش این‌گونه رفتار نمی‌شود و نه‌تنها کلاه گشادی سر مردم می‌رود بلکه خدا می‌داند در تناژ بالا چه سود نامشروعی نصیب دلالان می‌شود.
جهاد کشاورزی استان پای کار
از همین رو با توجه به اینکه بازار برنج چند ماهی است در نوسان است و هر روز شاهد یک نرخ و قیمت در این حوزه‌ایم، از مدیر نظارت و بازرسی محصولات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی خواستیم برای بررسی ماجرا و در پی یک اقدام مشترک رسانه‌ای راهی بازار شویم که از ماجرا استقبال می‌شود.
نخستین مقصد به پیشنهاد رسانه، انبار نگهداری محصولات یک برند معروف و شناخته شده در حاشیه شهر مشهد بود. بازرسی از محل صورت گرفت و مشخص شد محموله‌های برنج از تهران به صورت تناژ راهی مشهد و به صورت کیسه‌ای در شهر فروخته می‌شد که در پی آن، مستندات میزان موجودی و قیمت‌های فروش هرکیسه برنج این برند اخذ و در صورتجلسه‌ای تنظیم شد. سوء‌جریان نحوه فروش برنج در بازار همان‌جا تا حدود زیادی روشن شد. اما برای تحقیق بیشتر، نحوه خرید و فروش برنج در بازار مصلی و چند عمده‌فروش برنج هم مورد پایش میدانی قرار گرفت.
وقتی در فاز اول مصلی چند کیسه ۱۰ کیلویی برنج را روی ترازو قرار می‌دهیم صفحه نمایش نشان می‌دهد که در هر کیسه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم کسری از وزن ۱۰ کیلوی درج شده روی کیسه‌ها وجود دارد.
واقعیتی تلخ از زبان یک خرده‌فروش
اما وقتی یک نمونه دیگر وزن شد عدد دقیق ۱۰کیلو را نشان می‌داد که البته میزان آن در مقابل حجم سودجویی ناچیز بود. دو فروشگاه دیگر هم مورد تحقیق میدانی قرار گرفتند، یکی بارانداز برنج‌های پاکستانی و دیگری برنج‌های ایرانی که در هر دو مکان کم‌فروشی چند صد گرمی در هر کیسه برنج ۱۰ کیلویی نمایان بود. ضمن تنظیم گزارش کم‌فروشی صورت گرفته، در ادامه به سراغ یک خرده‌فروشی برنج می‌رویم. او مدعی بود این کم‌فروشی‌ها عمدی و درچند سال اخیر ایجاد شده است. او ادامه داد: نمونه برنج در فروشگاه وجود دارد که فروشنده به صورت وزنی می‌فروشد و من هم وزنی می‌فروشم البته او فقط یک نفر است و مابقی بدون استثنا برنج را کیسه‌ای می‌فروشند که ماهم مجبور هستیم کیسه‌ای بفروشیم. کیسه‌هایی که تا ۳۰۰ گرم و بیشتر از آن هم کسری دارد!
کم فروشی علنی است
پس از جمع‌بندی ماجرا، مدیر نظارت و بازرسی محصولات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی به خبرنگار ما گفت: در راستای طرح نظارتی که آغاز شده شنبه برای رصد ماجرای فروش برنج به شهروندان به صورت کیسه‌ای، انبار نمایندگی فروش محصولات یک برند شناخته شده و چند عمده‌فروشی به صورت میدانی مورد پایش قرارگرفت.
ناصر شعربافیان تصریح کرد: متأسفانه عمده بازار خرید و فروش برنج بر مبنای کیسه است. این رویه چه در سطح شرکت واردکننده و چه بنکداران بزرگ شهر و چه خرده‌فروشان وجود دارد و عموماً وزن کردن کیسه‌ها در محل نشان داد که غریب به اتفاق تمامی کیسه‌ها با کسر وزن مواجه بودند.
وی گفت: فقط موارد معدودی بود که وزن درج شده روی کالا با محتویات داخل کیسه‌ها برابری می‌کرد. ازاین‌رو وقتی در بازار به مردم براساس کیسه‌شمار برنج فروخته می‌شود، مبنا باید این باشد که هرکیسه ۱۰ کیلوگرم وزن داشته باشد. اما واقعیت این بود که این‌گونه رفتار نشده است.
مدیر نظارت و بازرسی محصولات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی بیان کرد: این اقدام از مصادیق کم‌فروشی است که در قانون تعزیرات حکومتی برای آن جرایمی درنظر گرفته شده است. متأسفانه این مصداق رایج شده و واردکننده، عمده‌فروش و خرده‌فروش به همین صورت هر کیسه برنج ۱۰ کیلویی را می‌فروشند.
به نظر می‌رسد باید متولیان امر در استان و کشور تصمیمی برای ماجرا بگیرند، باید دستورالعملی قاطع صادر و درکل کشور اجرایی و بر همین اساس نظارت‌ها و برخوردها به مراتب شدیدتر شود.
عمدی در کار است
شعربافیان بیان کرد: آنچه نتیجه ماجرا بود به این نکته اشاره داشت افرادی که پشت ماجرا قرار دارند کیسه‌ها را با وزنی که مدنظرشان است پر می‌کنند و با علم و آگاهی دست به این کم‌فروشی می‌زنند. حتماً گزارش ماجرا در استان تنظیم و به وزارتخانه ارسال خواهد شد. همان‌طور که در موضوع دیگر کالاها هنگام خرید به صورت وزنی پول پرداخت می‌شود، باید شهروندان هم مراقب باشند و هنگام خرید چون روی کیسه‌ها درج شده ۱۰ کیلوگرم هزینه را بر مبنای وزن محتویات داخل کیسه پرداخت کنند تا دیگر شاهد این کم‌فروشی‌ها نباشیم. همچنین گزارش تخلفات تنظیم شده پس از تکمیل به تعزیرات حکومتی ارسال خواهد شد اما باید برای حل ماجرا فکر اساسی کرد که همان پای کار آمدن تمامی مسئولان مربوط در استان است.
خبرنگار: عقیل رحمانی
نظر شما