با این حال در چند ماه گذشته انگار ورق برگشته؛ حال، لنز دوربین‌ها به درگیری میان شرق و غرب در جغرافیای دنیای متمدن دوخته شده است. اوج این تنش‌ها بر سر اوکراین است. با این حال شامگاه یکشنبه به یکباره گزارش‌های متعددی از درگیری مرزی میان صربستان و کوزوو منتشر شد. بروز این اتفاق آن هم در منطقه حساس بالکان که وقایع خونبار قومی و مذهبی را پیشتر از سر گذرانده تا جایی مهم بود که برخی رسانه‌های پرمخاطب در سرتاسر جهان با توجه به این رخداد، هشدار آغاز یک جنگ تمام‌عیار دیگر در اروپا را به صدا درآوردند.

اعلام آمادگی ناتو برای مداخله
در این راستا خبرگزاری‌ها روز گذشته از شنیده شدن صدای تیراندازی و آژیر حمله هوایی در مناطق شمالی کوزوو پس از هشدار بلگراد در مورد هدف قرار دادن صرب‌ها خبر دادند. هرچند ریشه تنش موضوع غیرقانونی اعلام کردن پلاک خودروهای صربستانی در کوزوو اعلام شده، ولی بعید است چنین موضوع ساده‌ای دلیل کافی برای درگیری مرزی باشد. اگرچه در ابتدا مقامات صربستان برای آرام کردن اوضاع، گزارش‌های مربوط به درگیری‌های مرزی بین ارتش صربستان و پلیس کوزوو را رد کردند ولی در ادامه، رئیس‌جمهور صربستان مدعی شد در صورت حمله به صرب‌های ساکن کوزوو، با این کشور وارد جنگ می‌شود. الکساندر ووچیچ در ادامه از کوزوو و قدرت‌های غربی خواست از ایجاد تنش بپرهیزند. «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز از پریستینا، آمریکا و اتحادیه اروپا خواست از اقدامات تحریک‌آمیز علیه صرب‌ها خودداری کنند و حقوق آن‌ها را به رسمیت بشناسند. در مقابل در مهم‌ترین واکنش، ائتلاف نظامی ناتو در بیانیه‌ای اعلام کرد اگر ثبات در منطقه بالکان به خطر بیفتد، نیروهای تحت رهبری این سازمان آماده‌اند در شمال کوزوو مداخله کرده و وارد عمل شود. گفتنی است نیروی کوزوو موسوم به کی‌فور (KFOR) تحت رهبری ناتو در سال ۱۹۹۹ میلادی براساس قطعنامه ۱۲۴۴ شورای امنیت سازمان ملل و در واکنش به بحران بشردوستانه جدی در کوزوو تشکیل شد. 

بالکان و  تسویه حساب سیاسی غرب با روسیه
در میان لفاظی‌های غرب و شرق علیه یکدیگر، در ماجرای اخیر هنوز مشخص نیست این تیراندازی‌های مرزی و به صدا درآمدن آژیر خطر در کوزوو مقدمه‌ای بر جنگی بزرگ در بالکان خواهد بود یا خیر. سفیر پیشین کشورمان در رومانی، مجارستان و قبرس اما در توضیح علت رخدادهای اخیر به قدس می‌گوید: ریشه این تحولات را باید در نزاع‌ها و کینه‌های تاریخی گذشته جست‌وجو کرد که تحت تأثیر مداخلات خارجی هر از چند گاهی سر باز کرده و خبرساز می‌شود. علی‌اکبر فرازی در این باره افزود: پس از جنگ جهانی اول صربستان، کرواسی، اسلوونی، بوسنی وهرزگووین و مونته‌نگرو به هم پیوستند و به صورت یک کشور با عنوان یوگسلاوی اعلام موجودیت کردند. پس از جنگ جهانی دوم هم مارشال تیتو موقعیت برجسته‌ای پیدا کرد و توانست به عنوان رهبری قدرتمند، جمهوری فدراتیو یوگسلاوی را به خوبی رهبری کند. 
وی با بیان اینکه با فروپاشی شوروی کشورهای دیگری از دل آن بیرون آمدند که رقابت‌های مرزی آن‌ها که با انگیزه‌های قومی و مذهبی گره خورده بود وضعیت بالکان را طی سالیان اخیر متشنج کرده و به نزاع‌های خونین در این منطقه منجر شده، گفت: بیش از ۳۰ سال از زمان فروپاشی یوگسلاوی می‌گذرد با این‌حال تنش‌های خشونت‌بار در سرزمین‌های این ناحیه اروپا همچنان ادامه دارد و تا کنون جان بیش از ۱۳هزار تن را گرفته است. کوزوو که عمدتاً آلبانیایی‌ها ساکن آن هستند هم در سال ۱۹۹۹ از صربستان جدا شد و در سال ۲۰۰۸ استقلال خود را اعلام کرد اما بلگراد این موضوع را نپذیرفته و این منطقه را جزو خاک خود می‌داند. این در حالی است که بیش از ۱۰۰ کشور از جمله ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، آلمان و ترکیه، استقلال کوزوو را به رسمیت شناخته‌اند اما روسیه، هند، چین و بیشتر کشورهای جدا شده از جماهیر شوروی سابق از موضع صربستان حمایت می‌کنند.
فرازی همچنین با مرتبط دانستن قضایای اخیر با تحولات اوکراین، تشریح کرد: بحران کوزوو را باید در چارچوب تغییرات در ساختار قدرت جهانی و ناشی از شکل‌گیری رقابت‌های جدید تحلیل نمود. در شرایطی که جنگ میان روسیه با اوکراین به جنگ نیابتی مسکو با غرب تبدیل شده، ایالات متحده در کنار کمک‌های بی‌دریغ نظامی به کی‌یف در تلاش است از تمام ظرفیت‌های موجود برای به چالش کشیدن مسکو و فشار بر پوتین استفاده کند. وی عنوان کرد: در این محیط، کشورهای اروپای شرقی که رابطه نزدیک‌تری با روسیه دارند زیر فشار غرب قرار دارند. صربستان یکی از این کشورهاست که به روسیه نزدیک بوده و علاوه بر اینکه عضو ناتو نیست، در مقابل حمله روسیه به اوکراین هم موضوع نرمی در پیش گرفته و به همین دلیل مورد هدف غرب است. از نگاه غرب، تکثر میدان‌های درگیری و انتقال آن به چنین مناطقی از آن نظر که تمرکز روسیه را از مسئله اصلی یعنی اوکراین منحرف می‌کند بسیار جذاب است پس بی‌شک یکی از دلایل بحران را باید در این نوع نگاه غرب دید.

خبرنگار: مهدی خالدی