این رویداد عصر دیروز به کار خود پایان داد که منتج به تولید بیش از دهها اثر هنری با موضوع هیئت و مکتب اهل بیت(ع) توسط ۴۰۰ هنرمند هیئتی از سراسر کشور شد. خلق اثر هنری با محور آموزههای دینی و مکتب اهل بیت(ع) دغدغه مشترک هنرمندان دعوت شده به این رویداد بود که با حضور ۳۰ استاد در رشتههای تصویرسازی، نقاشی، پوستر، حروفنگاری، نشان، عکاسی، مستند کوتاه، گرافیک متحرک، پرچم و کتیبه و پادکست برگزار شد. تولید اثر هنری خوب و خلاقانه با محوریت هیئت و عرضه معارف شیعی در قالب هنری از اهداف برپایی این رویداد مردمی بود که اجتماعی از هنرمندان دغدغهمند و مکتبی را از سراسر کشور گرد هم آورده بود. در ادامه با تعدادی از استادان بخشهای مختلف این رویداد درباره کم و کیف برگزاری این رویداد گفتوگو کردیم که میخوانید.
گردهمایی هنرمندان مکتبی
علیرضا خالقی، استاد کارگاه نقاشی با بیان اینکه اصل این حرکت بسیار خوب است، میگوید: آنچه در کارگاه نقاشی این رویداد مورد توجه قرار گرفته، موضوع واقعه مسجد گوهرشاد است. شاید برخی از جوانان با موضوعات مرتبط با تاریخ معاصر چندان آشنا نباشند و لازم است که در این باره تولید اثر شود. این اتفاق حدود ۱۰۰سال پیش رخ داده و هنرمندی که قرار است در این باره تولید اثر موضوعی داشته باشد باید درباره آن بینش و دانش کافی بدست آورد تا بتواند محتوایی غنی را نشان دهد.
وی عنوان میکند: امیدوارم مشابه این حرکت مردمی در شهرهای دیگر هم اتفاق بیفتد تا انسجامی در میان هنرمندان مکتبی ایجاد شود و بتوانند سالی یک بار در رویدادی اینچنینی گرد هم بیایند و متناسب با نیاز جامعه، تولید اثر داشته باشند.
او با بیان اینکه این رویداد، قدم اول است و نباید انتظار بالایی از تولیدات کارگاهی داشت، یادآور میشود: قطعاً اگر این حرکت تداوم پیدا کند میتواند اتفاقهای خوبی رقم بزند. در کارگاه نقاشی که ۲۰ هنرمند در حال تولید اثر درباره واقعه مسجد گوهرشاد هستند دستکم پنج اثر قابل توجه و شاخص در این بین تولید میشود.
خالقی با بیان اینکه هنری که در ذیل هنر دینی میگنجد هنرمند را نیازمند کسب دانش و معرفت میکند، میگوید: مثلاً واقعه مسجد گوهرشاد، یک واقعه مهم در تاریخ معاصر است که اگر اثری درباره آن تولید نشود، کمکم رو به فراموشی میرود. تداوم رویدادهایی مانند سفینة النجاة موجب جلب نظر هنرمندان به موضوعات دینی و تاریخی میشود و سطح کیفی آثار در صورت تداوم چنین حرکتهایی ارتقا مییابد.
چراغ راه جوانترها
سهیل کریمی، استاد کارگاه مستند کوتاه درباره تأثیر برگزاری این رویداد در تولید آثار موضوعی درباره هیئتها و آیینهای دینی میگوید: اتفاق خوبی رخ داده است که ۴۰۰هنرجو و هنرمند با یک هدف مشخص در یک مکان واحد اجتماع دارند و مدرسان و استادان، تجربه و دانش خودشان را به صورت کارگاهی در اختیار این افراد میگذارند.
او اضافه میکند: کمتر شاهد برگزاری چنین رویدادهایی در کشور هستیم و اگر برنامهریزی شود تا شاهد افزایش رویدادهایی مشابه این در رشتههای تخصصی باشیم، بسیاری از علاقهمندان جذب موضوعات دینی و مذهبی میشوند.
این مستندساز خاطرنشان میکند: بسیاری از کسانی که در این رویداد شرکت کردهاند، دغدغه تولید اثر در حوزههای دینی و آیینی را دارند اما چراغ راهنما نداشتند، چنین رویدادی به یافتن مسیرشان و هدایت آنها کمک میکند.
کریمی درباره حوزه مستند کوتاه توضیح میدهد: در این رویداد موضوع هیئت و دلدادگی به اهل بیت(ع) محور تولید است. بچههایی که فیلم کوتاه کار میکنند دغدغههای خوبی دارند اما به دنبال تجربهاندوزی هستند. معمولاً دورههای آموزشی، تئوریاند ولی در این کارگاهها درباره ایدهها حرف میزنیم، بچهها میروند و راش میگیرند، این راشها در کارگاه، تدوین میشود و فرصت کار عملی به بچهها میدهد. ما بچههای بااستعدادی داریم که باید شناسایی شوند و در مسیر درست قرار بگیرند.
کمبود پادکست در حوزه هیئت
حامد حجتی، مدرس کارگاه پادکست توجه به فرمتهای جدید هنری در رویداد سفینةالنجاة را فرصتی مغتنم دانسته و خاطرنشان میکند: مواجهه با این فرمتهای جدید باید حرفهای باشد و اینکه مجموعههای مردمی مانند هیئتها به فرم تولیدات توجه میکنند، اتفاقی مغتنم است.
او اضافه میکند: ویژگی این رویداد توجه به فرمهای جدید در تولید محتواست. یکی از فرمتهای مورد توجه در هیئتها، صوت است و در این رویداد به شکل تخصصی با صوت مواجه میشویم یعنی به هنرجوها، آموزشها را به شکل تخصصی و عملی درباره تولید پادکست که یکی از اشکال فرمی صوت است، میدهیم. کسانی که در حوزه «صوت» کار میکنند در حاشیه هستند اما اینجا یک هویت جداگانهای برای خودشان پیدا کردهاند که بسیار مهم است، شأنیت دادن به موضوع صوت در کنار دیگر هنرهای حاضر در این رویداد ملی، بسیار مهم است.
او با بیان اینکه اگر این شکل رویدادها تداوم پیدا کند در تولیدات صوت مرتبط با هیئت، شاهد جهش خوبی خواهیم بود به خلأ تولیدات پادکست در حوزه هیئت اشاره کرده و میگوید: در سالهای اخیر، توجه جدی به تولید پادکست با موضوعات مختلف اتفاق افتاده است اما در محیطهایی مانند «کستباکس» تولیدات متکثری با تنوع موضوعی بالا وجود دارد اما سهم موضوعات مذهبی بسیار کم است. در این رویداد، تولید پادکست با موضوعات مذهبی مورد توجه است و به گمانم تا یکی دو سال آینده، تولیدات خوبی را در این حوزه خواهیم داشت.
تولیدات تصویری از روضههای خانگی
محمدرضا دوستمحمدی، مربی بخش تصویرسازی درباره اینکه آیا این قالب هنری در موضوعات مذهبی دچار کمبود اثر است، میگوید: موضوعاتی مانند عاشورا، کربلا و هیئتهای مذهبی با وجود اینکه سالها قدمت دارند اما به دلیل زیست جدید جامعه بشری که مسائل جدیدی را پیش روی انسان قرار میدهد، موضوعات جدیدی را هم پیش روی هنرمندان برای انجام کارهای جدید قرار میدهد.
او اضافه میکند: در ۴۰سال پس از انقلاب اسلامی در حوزه رسانه کمکاری داشتیم ولی حرکت قشر جوان و هنرمند در یک دهه اخیر سرعت بسیار خوبی را در مقایسه با سه دهه پیش از آن داشته که یک علت آن ارتقای امکانات رسانهای است و دلیل دیگر هم ارتقای مسائل معرفتی و دانشی.
وی با بیان اینکه آثار خوبی با نگاههای متفاوت درباره موضوع هیئتها و آیینهای مذهبی در حوزه تصویرسازی تولید شده است، میافزاید: موضوع کارگاه تصویرسازی در این رویداد، روضههای خانگی است که با نگاههای جدید و خلاقانهای در آثار تولیدی روبهرو هستیم. معمولاً نگاه به موضوعات مذهبی در بین هنرمندان با کلیشه و سطحینگری مواجه است و چنین رویدادی میتواند به رفع این آسیب کمک کند. دوستمحمدی یادآور میشود: در حوزه روضههای خانگی و دستهجات عزاداری کمکاری شده است که موضوعی کردن این کارگاه به تولید اثر جدید در این باره منتج میشود.
حروفنگاری نامها و القاب امام هشتم(ع)
محسن غریب، استاد کارگاه حروفنگاری که اهل بحرین است نیز رویداد ملی سفینة النجاة را یک اتفاق مبارک دانسته و میگوید: اینکه ۴۰۰هنرمند و هنرجو در حوزههای مختلف هنری با دغدغههای مضمونی مشترک دور هم جمع شوند، ظرفیت بسیار خوبی است که باید بیشترین بهره را از آن برد.
او اضافه میکند: مثلاً من که هنرمند حوزه خوشنویسی هستم برای تکمیل اثرم نیاز به نگاه یک نقاش دارم که همان فرد را با دغدغه مشترک خودم در این رویداد میبینم، این اجتماع هنری، ظرفیت بالایی برای همافزایی در تولید آثار کیفی و شاخص دارد و هنرجوهای بسیار خوبی را با دغدغههای والای هنری و دینی دیدم، ضمن اینکه عشق به اهل بیت(ع) در این بچهها موج میزند و در آثارشان نمود دارد.
غریب یادآور میشود: در کارگاه حروفنگاری با موضوع القاب و نامهای مبارک حضرت رضا(ع) تولیدات خوبی داشتیم که خروجی هنری آن در سالروز شهادت امام هشتم(ع) برای تبلیغات محیطی مورد استفاده قرار میگیرد.
خبرنگار: زهره کهندل
نظر شما