برپایه قانون اساسی انتخاب رهبر، عزل رهبر، نظارت بر کار رهبر و تصویب، وضع قوانین مجلس خبرگان و تفسیر آن‌ها و همچنین رسیدگی به بودجه سالانه مجلس خبرگان وظایف اصلی این مجلس یا شورای مشورتی ذکر شده است. قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آن‌ها و آیین‌نامه داخلی جلسه‌های آنان، برای نخستین دوره، باید به وسیله فقهای اولین شورای نگهبان، تهیه و با اکثریت آرای آنان، تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس، هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان، در صلاحیت خود آنان است. نخستین دوره مجلس خبرگان پس از انقلاب اسلامی تشکیل شد و اعضای آن را طلاب فقیه و جوانی تشکیل دادند که بیشترین قرابت را با گفتمان انقلاب داشتند. رویکردهای جوان‌گرایانه در این مجلس هم می‌تواند جان تازه‌ای به آن ببخشد.
ناظر به چنین دغدغه‌هایی به سراغ آیت‌الله سیدمجتبی حســـینی، عضـــو مجلس خبرگان رهبری و نماینده سابق ولی‌فقیه در سوریه و نماینده کنونی ولی‌فقیه در عراق، رفته و گفت‌وگو کرده‌ایم. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
وضعیت عملکرد خبرگان نسبت به وظیفه‌اش درخصوص وظایف این مجلس که رهبر معظم انقلاب در دیدار سال ۱۴۰۰ با خبرگان رهبری مطرح کردند چگونه است؟
از نظر قانونی چارچوب کار خبرگان در مورد رهبری است، اما با توجه به اینکه اعضای مجلس خبرگان هر کدام در جامعه مسئولیتی دارند و بیشتر آن‌ها علما و فضلا و ائمه جماعات هستند و در ارگان‌های مختلف مشغول به خدمت‌اند، موظف‌اند وظیفه انسانی خویش را در مسیر احقاق حقوق مردم دنبال کرده و از موقعیتی که در اختیارشان قرار گرفته به بهترین شکل ممکن بهره ببرند. به‌خصوص وقتی از سوی مردم عنوان (خبره) به آن‌ها تعلق می‌گیرد، یعنی مورد پذیرش ویژه عامه مردم هستند و موقعیت بیشتری برای خدمت پیدا می‌کنند. جایگاه خبرگان نزد جامعه بلند است و با توجه به اقبال مردم به این جایگاه، باید اعضای آن صاحب اقدام‌های مؤثر باشند. با توجه به اینکه همه برای سلامتی و طول عمر رهبر معظم انقلاب آیت‌الله العظمی خامنه‌ای دعا می‌کنیم که خداوند ایشان را برای امت اسلامی حفظ کند، اما مجلس خبرگان موظف است وظیفه وجدانی خویش را درخصوص مردم، قانون و جایگاه والای رهبری انجام دهد.
پس از تزریق واکسن کرونا به رهبر معظم انقلاب برخی رسانه‌ها با دروغ‌پردازی به دنبال تشویش اذهان عمومی با عنوان اقدام بیولوژیکی بودند. نظر شما به عنوان یک فرد مطلع حقیقی در خصوص این قضیه چیست؟
این‌گونه خبرپراکنی‌ها بی‌ریشه و دروغ است. الحمدلله رهبر معظم انقلاب در سلامتی کامل به سر می‌برند. شخص رهبر انقلاب بسیار بیدار و دقیق هستند و در امورشان با هوشمندی عمل می‌کنند. مسئله واکسن نیز یک امر جهانی و تزریق آن نیز طبیعی است. تیم حفاظتی رهبر معظم انقلاب با دقت تمام و احتیاط کامل رفتار می‌کنند و آن‌ها سلامتی رهبر انقلاب را امانت الهی مستضعفان جهان دانسته و حفاظت از ایشان در همه جهات و با اهتمام دنبال می‌شود. سوءظن به مسائل عقلایی که اثر مثبت آن، رویدادهایی چون شروع حرکت ملی برای ریشه‌کن کردن کروناست، جایز نیست. خبرپراکنی‌ها و دروغ‌پردازی‌ها از سر جهل و مقاصد مغرضانه انجام می‌شود.
رسانه‌ها و برخی شخصیت‌های معاند به دنبال طرح برخی چهره‌ها به عنوان گزینه‌های احتمالی رهبری آینده هستند. پاسخ شما به این شبهه‌افکنی‌ها چیست؟
دروغ‌پردازی‌ها از سر کینه‌توزی و برای اختلاف‌افکنی است. مجلس خبرگان رهبری کمیسیون‌هایی دارد که وظیفه آن‌ها شناسایی، ارزیابی و تحقیق درخصوص افراد واجد رهبری است و با تحقیقات دقیق و مستمر و کامل، آن‌ها را رصد می‌کنند. خبرگان در حوزه اقدام‌های پیشگیرانه برنامه‌ریزی دارد که در صورت پیشامد بد دستش خالی نباشد و بتواند نمونه برتر را معرفی کند. البته تصمیم‌گیرنده مجلس عمومی است و آنجا تصمیم‌گیری می‌شود. به عنوان مثال در مورد انتخاب رهبر معظم انقلاب نیز پس از مطرح شدن نام ایشان، شاهد اتفاق‌نظر همه اعضا بودیم. وظیفه خبرگان در حال حاضر حفظ آمادگی برای پس از خدای ناکرده رخداد بد است و حتی در جلسه‌های محرمانه سخن از تعیین رهبر نیست و قرار نیست پیشاپیش نامی مطرح شود.
خبرگان برای چابک‌سازی ساختار فعالیتش چه برنامه‌ای دارد؟
در مجلس خبرگان رهبری کمیسیون‌های پژوهشی و تحقیقاتی وجود دارد که در بحث دفاع از نظام جمهوری اسلامی، شناخت سیاسی و حوزه‌های دیگر فعالیت دارند. این کمیسیون‌ها به خبرگان کمک می‌کنند تا به بهترین شکل ممکن رسالتش را انجام دهد و همان‌طور که اهتمام به امر رهبری که مربوط به کل نظام است، دارند، درخصوص مسائل جاری کشور نیز حساسیت دارند و اصلاح آن‌ها را جزو رسالت خود می‌دانند. در همین راستا در هر جلسه خبرگان دو تن از مسئولان نظام دعوت می‌شوند و گزارش‌هایی از کارهایشان در دستگاه مربوط به خود ارائه می‌دهند و با حضور در جلسات پرسش و پاسخ به نکات طرح شده از سوی اعضا پاسخ می‌دهند و اگر اعضای مجلس خبرگان رهبری در این جلسه‌ها به پاسخ‌های ارائه شده انتقاد داشته باشند به مسئول مربوط منتقل و تا حصول نتیجه پیگیری می‌شود.
رویکرد مجلس خبرگان درخصوص جوان‌گرایی چیست؟
نوع کار مجلس خبرگان دو بُعد دارد؛ بُعد نخست بصیرت است. عضو مجلس خبرگان باید فردی باشد که با بهره‌مندی از درک بالای اجتماعی، فکری و تخصصی بتواند به واسطه قدرت تشخیص حاصل از پختگی و تجربه، فقیه جامع‌الشرایط را از غیر آن تشخیص دهد. بُعد دوم مقبولیت مردمی است که از راه حضور طولانی در میان مردم و اثبات صداقت حاصل شده و بر این اساس مردم به او رأی داده‌اند. امروز اعضای خبرگان رهبری از سوی مردم به بصیرت و صداقت شناخته می‌شوند و به پشتوانه اعتماد مردمی در این جایگاه قرار گرفته‌اند. بالطبع جوانانی که امروز در جامعه ما حاضر هستند مستعدند و توانمندی‌های بالایی دارند ولی مردم تجربه مدیریت، صداقت و بصیرت آن‌ها را درک نکرده‌اند به همین خاطر در خبرگان شاهد اجتماع متخصصانی هستیم که در دوران جوانی وقتشان صرف رشد و پختگی برای تصمیم‌گیری‌های بزرگ شده است. مأموریت اجتماعی اعضای خبرگان رهبری به‌شدت مهم است. البته از نقش جوانان در خبرگان رهبری غفلت نشده است و در موقع و جایگاه خودش از جوان‌گرایی استفاده و استقبال می‌شود.
برای رهبری کشور شرط سنی خاصی وجود دارد؟
برای رهبری هیچ شرط سنی لحاظ نیست. هنگامی که امام خمینی(ره) آیت‌الله خامنه‌ای(دام ظله‌الشریف) را توصیه کردند توجهی به سن ایشان نداشتند. امام خمینی(ره) محبوبیت و توانمندی رهبر معظم انقلاب در هنگام استقبال پرشور مردم پاکستان از ایشان را بسیار پسندیدند و این اتفاق را مایه اعجاب قرار دادند. ایشان پس از دیدن صحنه حضور آیت‌الله خامنه‌ای در سفر به پاکستان، فرمودند همین آقای خامنه‌ای خوب است. اما این توصیه امام خمینی(ره) به معنای وضع قانون نبود. در آن زمان خبرگان به مدبرترین و دقیق‌ترین و بهترین گزینه‌ها برای قبول مسئولیت رجوع کردند و حضرت امام خمینی(ره) مصداق بارز فردی بود که راهبری‌اش مؤثر و کامل بود. دستورات شرعی و مدبرانه امام خمینی(ره) همواره مانع از بروز هرج و مرج می‌شد.
در جلسه‌های خبرگان رهبری اجماع می‌شود یا اتفاق‌نظر؟
اجماع‌سازی یعنی اجماع بی‌اراده و تحت تأثیر قرار گرفتن. این مسئله در مجلس خبرگان هرگز وجود ندارد. در خبرگان این‌طور نیست که افراد یارکشی کنند. حتی در بحث انتخابات رئیس خبرگان نیز بحث زیادی نمی‌شود و کسی حریص نیست که حتماً او انتخاب شود. محیط خبرگان محیط تفاهم است و کسانی که در جلسه اشراف و اطلاعات بیشتری دارند می‌توانند افراد دیگر را قانع کرده و در خصوص آگاه‌سازی بیشتر مجموعه اهتمام ورزند. در دوران انتخاب رهبر معظم انقلاب ریاست جلسه با مرحوم آیت‌الله رفسنجانی بود و ایشان مدیریت مؤثری داشتند تا به اتفاق آرا رهبر انقلاب انتخاب شدند. در آن جلسه آیت‌الله رفسنجانی موجب اتفاق‌نظر شدند.
خبرنگار: حسین محمدی اصل
نظر شما