به گزارش قدس آنلاین، سال ۸۸ بود که طرح الگوی کشت به تصویب رسید؛ طرحی که باوجود پاشنه آشیل بودن برای اقتصادی کشاورزی و بحث امنیت غذایی کشور؛ اما در این ساله‌ها رغبتی از سوی دولت‌ها برای عملیاتی کردن آن، مشاهده نشد.
باتوجه به شرایطی که امروز در دنیا شاهد آن هستیم؛ از تحریم‌های اقتصادی و سیاسی گرفته تا جنگ و تنش میان روسیه و اوکراین، اصلاح الگوی کشت یکی از ضروریات غیرقابل اغماض به‌نظر می‌رسد، چراکه در شرایطی تحریمی و یا تنش‌های بین‌المللی هیچ کشوری حاضر نخواهد بود که محصولات اساسی را به ما بفروشد.
اخیرا رئیس جمهور کشورمان در نشستی با مسئولان و نیروهای ستادی در وزارتخانه جهاد کشاورزی مهمترین ماموریت این وزارتخانه را امنیت غذایی پایدار کشور دانست و تاکید کرد: «این وزارتخانه باید بتواند غذایی سالم، با کیفیت و ارزان با نگاه به خودکفایی و استقلال کشور داشته باشد، بنابراین تاکید می‌کنم که به نیروهای انسانی کارآمد، انقلابی و با انگیزه تحولی در حفظ امنیت غذایی در وزارتخانه، فرصت و اجازه فعالیت دهید».
رئیسی تاکید کرده بود: «البته رویکرد اصلی باید اصلاح الگوی کشت باشد و نیز اصلاح الگوی مصرف آب که با مصرف کمتر آب، محصول بهتر و بیشتری داشته باشیم».
حالا و پس از گذشت حدود ۱۳ سال؛ محمد قربانی، معاون اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی از اجرایی شدن طرح الگوی کشت از مهر ماه سال جاری خبر داده است. طبق گفته قربانی قرار است این طرح با کشت هشت محصول از جمله سویا، گندم، جو، ذرت، عدس، دانه‌های روغنی، پنبه و کلزا کلید بخورد.
امکان تولید ۳۰۰ میلیون تن محصول در صورت اصلاح الگوی کشت
پیمان فلسفی، معاون وزیر اسبق جهاد کشاورزی در این رابطه به خبرنگار ما، گفت: اصلاح الگوی کشت سال‌هاست که در کشور مطرح است؛ اما تاکنون عملیاتی نشده تا اینکه دولت سیزدهم درصدد عملیاتی کردن و تحقق این سیاست برآمد که یکی از دلایل اجرایی کردن آن سامان دادن به مصرف آب و پایدار کردن تولید در بخش کشاورزی است.
وی یکی از مزیت‌های اجرایی شدن این طرح را افزایش تولید محصولات کشاورزی تا ۳۰۰ میلیون تن دانست و ابراز کرد: در این صورت نه تنها می‌توانیم نیاز داخل را تامین کنیم، بلکه خواهیم توانست دو برابر آن‌هم صادرات داشته باشیم. در حالی‌که این رقم در شرایط کنونی بسیار پایین است که با اجرایی شدن این طرح قطعا شاهد صادرات و ارزآوری بالا در این حوزه خواهیم بود.
این کارشناس ترویج و آموزش کشاورزی از جمله راه‌های عملیاتی کردن سیاست الگوی کشت را تقویت صادرات عنوان و ابراز کرد: این نکته به این معناست که در مناطق مختلف برای محصولاتی که کشت می‌کنیم، مشوق‌های صادراتی قرار دهیم.
فلسفی با بیان اینکه در طرح پیش‌رو محصولاتی چون گندم، جو، ذرت و دانه‌های روغنی مانند سویا و کلزا به عنوان محصولات اساسی مورد توجه قرار خواهند گرفت، تصریح کرد: این‌گونه نیست که دولت تنها اقدام به کاشت محصولات اساسی کند و در دیگر محصولات وارد کننده صِرف باشیم، بلکه سیاست این است که به دلیل بحث امنیت غذایی و خروج وابستگی کشور به واردات این محصولات، کشت این اقلام در اولویت قرار می‌گیرند و سایر محصولات هم در اقلیم متناسب با کشت آن محصول، کشت می‌شوند.
وی در ادامه سخنان خود به نقش کشاورزان در این رابطه اشاره و ضمن مهم خواندن آنان در اجرای این طرح، ادامه داد: در کشور ما کسانی که باید الگوی کشت را پیاده کنند، کشاورزان هستند؛ کشاورزان هم منافع اقتصادی خود را می‌سنجند و بر اساس هزینه- فایده‌ای که تولید محصولات کشاورزی برایشان دارد، تصمیم گیری می‌کنند.
معاون وزیراسبق جهادکشاورزی ضمن تاکید بر اینکه دولت باید ساز و کارهای اقتصادی را به منظور حمایت از کشاورزان به‌کار گیرد، به نقش و جایگاه مهم دانش، فن آوری و آموزش در حوزه کشاورزی اشاره و تصریح کرد: با بهره‌گیری از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانیم حوزه کشاورزی را به‌روزرسانی کنیم و با دانشِ روز ضمن افزایش بهره‌وری و کاهش هدررفت منابع، صادرات را هم افزایش دهیم.
عملیاتی کردن طرح الگوی کشت باید همراه با حمایت از کشاورز باشد
همچنین سید مهدی میردامادی، کارشناس اقتصاد کشاورزی هم، هدف اصلی از اجرایی کردن این طرح را صرفه جویی در مصرف آب دانست و ابراز کرد: البته نکته‌ای که باید مد نظر قرار گیرد این است که این طرح ۱۳ سال پیش به تصویب رسیده و از آن تاریخ تاکنون، الگوی کشت تغییرات زیادی را به خود دیده، بنابراین در زمان اجرا باید این طرح متناسب با شرایط امروز بروزرسانی شود.
وی از جمله مزایای این طرح را حمایت از کشاورزان خواند و گفت: در حال حاضر وضعیت کشت در کشور ما با بی‌برنامگی پیش می‌رود به طور مثال وقتی شاهد کاهش تولید سیب‌زمینی و در نتیجه افزایش قیمت آن در بازار هستیم، جمع زیادی از کشاورزان برای سال آینده خود برنامه‌ریزی کشت سیب‌زمینی می‌کنند که همین اتفاق افزایش سیب‌زمینی در بازار و به تبع آن کاهش نرخ و در نهایت ضرر کشاورز را به دنبال دارد.
میردامادی اضافه کرد: طبق این طرح ما در تولید محصولات اساسی به خودکفایی می‌رسیم و از وابستگی رها می‌شویم و باتوجه به اینکه ایران اقلیمی چهار فصل دارد، از کشت سایر محصولات هم غافل نمی‌شویم.
دانشیار دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه علوم تحقیقات ضمن بیان اینکه البته صِرف الگو دادن به کشاورز کافی نیست، بلکه کشاورز باید از جانب دولت حمایت شود، درخصوص تکلیف سایر محصولات کشاورزی درصورت تحقق این الگو، خاطرنشان کرد: محصولات جالیزی و آب‌بر می‌توانند در شهرک‌های گلخانه‌ای کشت و بر اساس نیاز بازار و پیش‌بینی بازار ضمن بررسی میزان مصرف سال قبل، عرضه شوند.
وی در خصوص سود این روش کشت برای کشاورز، ابراز کرد: در عرصه اقتصادی این‌گونه نیست که افزایش محصول در واحد سطح را داشته باشیم، بلکه وقتی هزینه‌های کشت هم کاهش یابند، افزایش سود برای کشاورز رقم خواهد خورد.
باصادرات محصولات کم‌آب‌بر؛ اما ارزآور می‌توانیم به واردات محصولات آب‌بر یارانه بدهیم
همچنین زارع، کارشناس اقتصاد کشاورزی ضمن ارائه تعریفی از الگوی کشت، ابراز کرد: طبق این طرح مناطق مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و متناسب با آب، خاک و به طور کلی اقلیم؛ کشت محصول متناسب با شرایط در دستور کار قرار می‌گیرد.
وی ضمن تاکید بر این نکته که دلیل وجود ندارد در مناطقی که با تنش آبی مواجه هستیم محصولات آب‌بر کشت کنیم، تصریح کرد: طبق این طرح اقدام به کشت محصولات اساسی به منظور خودکفایی از صادرات آنان می‌کنیم و در مناطقی هم که با کمبود آب مواجه هستیم می‌توانیم محصولات کم آب‌بر با ارزآوری بالا همچون گیاهان دارویی و زعفران کشت کنیم و با صادرات آنان ضمن افزایش درآمدهای غیرنفتی، امکان پرداخت یارانه برای واردات محصولات آب‌بر به کشور را فراهم کنیم.
زارع ادامه داد: همچنین برای کشت دیگر محصولات که اساسی محسوب نمی‌شوند، می‌توانیم از ظرفیت کشت گلخانه‌ای بهره ببریم.
این کارشناس اقتصاد کشاورزی در پایان خرید تضمینی محصولات از کشاورز را یکی از راه‌هایی دانست که می‌توان با بهره‌گیری از آن کشاورزان را با این طرح همراه کرد.
خبرنگار: فرزانه زراعتی
انتهای پیام/
نظر شما