به گزارش قدس آنلاین، برخی از فعالان محیط‌ زیست نیز با نگاهی بدبینانه معتقدند با ادامه روند کنونی تا ۵۰سال آینده تمامی جنگل‌ها و در ۸۰سال آینده تمامی مراتع کشور نابود خواهند شد.

آن‌گونه که «نامی»، رئیس سازمان مدیریت بحران می‌گوید حدود ۱۰۰هزار هکتار از اراضی جنگلی و مرتعی در پنج سال گذشته طعمه حریق شده است. برخی از فعالان محیط‌ زیست نیز با نگاهی بدبینانه معتقدند با ادامه روند کنونی تا ۵۰سال آینده تمامی جنگل‌ها و در ۸۰سال آینده تمامی مراتع کشور نابود خواهند شد.این در حالی است که مسئولان محیط زیست کشورمان با استناد به آمارهای موجود، از وضعیت قابل قبول اطفای حریق‌ها در کشورمان در مقایسه با بسیاری از کشورها خبر می‌دهند.

کاهش آتش سوزی‌ها

رضا اکبری، فرمانده یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به ما می‌گوید: در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ شاهد کاهش ۴۶درصدی آتش‌سوزی‌ها به لحاظ تعداد وقوع و همچنین مساحت حریق‌ها بودیم؛ اما از ابتدای فروردین امسال تا امروز ۳۶۹ فقره آتش‌سوزی در جنگل‌ها و عرصه‌های طبیعی رخ داده و هزارو۱۸۵ هکتار از عرصه‌های طبیعی کشور هم دچار حریق شده است که نسبت به سال گذشته از نظر تعداد وقوع آتش‌سوزی‌ها ۷۳ درصد و از نظر مساحت ۹۵درصد کاهش را نشان می‌دهد.

وی با بیان اینکه در اکوسیستم‌های جنگلی، آتش‌سوزی به چهار شکل زیرسطحی، سطحی، تنه‌ای و تاجی اتفاق می‌افتد، می‌افزاید: در آتش‌سوزی‌های زیرسطحی و سطحی آسیب چندانی به درختان وارد نمی‌شود که ۸۴درصد حریق‌های امسال زیرسطحی و سطحی و ۱۴درصد به شکل تنه‌ای بوده‌اند. یعنی فقط ۲درصد از آتش‌سوزی‌ها تاجی بوده‌اند. ضمن اینکه ۸۳درصد آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌های زاگرس اتفاق افتاده‌اند که درختان این مناطق نسبت به جنگل‌های هیرکانی بسیار پراکنده هستند. یعنی تعداد کمی از درختان از ناحیه تنه و تاج آسیب دیده یا از بین رفته‌اند که البته طبیعت خود را بازسازی می‌کند. البته ما هم برای بازسازی و احیای مراتع و جنگل‌ها اقدام به بذرکاری و نهال‌کاری در مناطق آسیب‌دیده می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه در سه دهه اخیر هیچ وقت شاهد کاهش ۷۳درصدی وقوع آتش‌سوزی‌ها و همچنین کاهش ۹۵درصدی مساحت حریق‌ها در عرصه‌های طبیعی کشور نبوده‌ایم، می‌افزاید: دلایل مختلفی برای این اتفاق مطرح است. نخست اینکه در سال‌های گذشته موضوع پیشگیری و مدیریت اطفای حریق که پنج مرحله پیش‌بینی و پیش‌آگاهی، پیشگیری، کشف، اطفا و بازسازی دارد، چندان انجام نمی‌شد. مثلاً مرحله نخست آن که پیش‌بینی و پیش‌آگاهی حریق است کمی مغفول مانده بود؛ در حالی که این مرحله چون موضوع و نقشه ریسک و ظرفیت حریق را دربرمی‌گیرد، بسیار مهم است و شاید دلیل عمده کاهش امسال آمار و مساحت آتش‌سوزی‌ها اقدامات انجام شده در این حوزه بوده است.

راهبرد هوشمندسازی

اکبری سپس به موضوع پیشگیری از آتش‌سوزی می‌پردازد و می‌گوید: در این حوزه حدود هزار اقدام باید صورت گیرد. برای مثال فرهنگ‌سازی و آموزش جوامع محلی، گشت‌زنی ۲هزار و۵۶۰ واحد خودرویی و موتوری و همچنین راه‌اندازی و استفاده از مرکز مانیتورینگ، پایش و هشدار مخاطرات منابع طبیعی از عوامل کاهش آتش‌سوزی‌ها در چند ماه اخیر است؛ با وجود این، تمرکز خود را به سمت مناطق با ریسک بالای آتش‌سوزی برده‌ایم.

وی در خصوص راهبردهای سازمان متبوعش برای مدیریت اطفای حریق در عرصه‌های طبیعی هم می‌گوید: برای این منظور چند راهبرد داریم که نخستین آن، مردمی کردن و استفاده از جوامع محلی در حفاظت از منابع طبیعی است؛ در این زمینه اکنون ۲۰۰هزار همیار طبیعت داریم که ظرفیت بسیار خوبی محسوب می‌شود در صورتی که چند سال پیش واقعاً چنین چیزی نداشتیم. راهبرد دیگر، هوشمندسازی است. در این خصوص استفاده از بی‌سیم دیجیتال، مراکز مانیتورینگ، دوربین‌های حفاظتی و پایش حفاظتی ضرورت دارد. برای این منظور مرکز مانیتورینگ، پایش و هشدار مخاطرات منابع طبیعی را راه‌اندازی کردیم. ضمن اینکه در ۶ استان ۳۶ دوربین پیشرفته برای حفاظت از عرصه‌های طبیعی نصب شده که ان‌شاءالله در سایر استان‌ها هم این دوربین‌ها را نصب می‌کنیم. استفاده از پهپادها را هم در دستور کارمان قرار داده‌ایم. در واقع می‌خواهیم در حفاظت از منابع طبیعی از انسان‌محوری به سمت فناوری‌محوری پیش برویم.

نیاز به بودجه ۷۰۰ میلیاردی برای افزایش تجهیزات

وی از فرهنگ‌سازی و آموزش جوامع محلی به عنوان راهبرد دیگر در اطفای حریق یاد می‌کند و می‌گوید: معمولاً کشاورزان پس از برداشت محصولشان اقدام به آتش زدن کاه و کلش آن می‌کنند که همین موضوع موجب آتش‌سوزی عرصه‌های طبیعی و جنگلی می‌شود. آگاهی‌بخشی به کشاورزان مبنی بر خطرناک بودن چنین اقدامی، نقش قابل توجهی در پیشگیری از آتش‌سوزی‌ها دارد که در چند ماه گذشته در این زمینه تلاش‌های زیادی انجام داده‌ایم.

اکبری اگرچه وضعیت سازمان متبوعش را در برخورداری از تجهیزات مدیریت و اطفای حریق بهتر از گذشته می‌داند اما می‌گوید: در زمینه بودجه باید خیلی به این سازمان کمک شود تا بتوانیم تجهیزات موردنیاز یگان حفاظت را افزایش بدهیم. برای این منظور به ۷۰۰میلیارد تومان بودجه نیاز داریم.

وی می‌گوید: سال گذشته ۴۷ فقره از آتش‌سوزی‌ها عمدی تشخیص داده شد و ۴۷ نفر هم به اتهام آتش‌سوزی عمدی عرصه‌های طبیعی بازداشت شدند که برای ۶ نفر از آن‌ها حکم هم صادر شده است.

براساس ماده ۴۷ قانون بهره‌برداری و حفاظت از جنگل‌ها دست‌کم بین ۳ تا ۱۰ سال حبس در انتظار چنین اشخاصی است؛ گرچه امسال هنوز آتش‌سوزی عمدی نداشته‌ایم.

خبرنگار: محمود مصدق

انتهای پیام/