برای چله‌کشی فرش از نخ چله یا همان نخ تار استفاده می‌شود، جنس نخ تار با توجه به نوع فرش، متفاوت است و نخ‌هایی که برای نخ چله استفاده می‌شود، از جنس پشم، پنبه یا ابریشم می باشد. نخ چله از هرچند جنسی که باشد از چند لایه تشکیل شده است و به‌صورت عمودی و به موازات هم این نخ‌ها بر روی دار قالی نصب می‌شوند. درواقع نخ‌هایی که برای بافت فرش به کار برده می‌شود، بر روی نخ چله گره می‌خورد و نخ‌های چله توسط پود به همدیگر متصل می‌شوند و باعث استحکام فرش می‌شود. با توجه به نوع فرش که ازنوع ریزبافت یا درشت‌بافت باشد از نخ چله های متفاوتی استفاده می‌شود که در ادامه در مورد آن‌ها توضیح خواهیم داد.
چله‌کشی فرش
چله‌کشی فرش یکی از اساسی‌ترین مراحل تهیه فرش می‌باشد و قبل از انجام هر کاری باید چله‌کشی فرش به‌صورت اصولی انجام شود. چله‌کشی فرش با توجه به فرشی که بافته می‌شود، متفاوت می‌باشد. هر فرش دارای نقش خاصی می‌باشد و تعداد نخ‌هایی که برای چله‌کشی فرش استفاده می‌شود، باید طبق نقشه باشد. نخ‌هایی که برای چله استفاده می‌شود، به‌صورت موازی با هم و به گونه‌ای بر روی دار قالی نصب می شود که دارای کشش یکسان باشد، به انجام این مراحل چله‌کشی فرش گفته می‌شود. درصورتی‌که نخ‌های چله طبق نقشه نباشد، باعث می‌شود، طرح‌های فرش طبق نقشه بافته نشود و فرش دارای کیفیت بالایی نباشد.
انواع چله‌کشی
برای بافت فرش سه روش چله‌کشی انجام می شود. چله‌کشی فارسی، چله‌کشی ترکی، چله‌کشی ترکیبی، چله‌کشی ترکیبی به‌صورت ترکیب دو روش چله‌کشی فارسی و ترکی می‌باشد.
چله‌کشی ترکی
این چله‌کشی به‌صورت افقی بر روی دار قالی انجام می شود به این‌گونه که دو نفر در دو طرف دار قالی قرار می‌گیرند و نخ‌های چله به‌صورت زیر و رو از زیر دار قالی رد می‌شود و باید این کار با حساسیت و دقت بالایی انجام شود، تا فاصله بین تارها رعایت شود و تعداد تار طبق نقشه و با عرض قالی یکسان باشد. کشش نخ‌ها، دراین نوع چله یکسان می‌باشد و درصورتی‌که در حین بافت فرش این نخ‌ها شل شود، با آچار می‌توان دار قالی را محکم کرد. برای این نوع چله‌کشی ها تسلط بافنده بیشتر است.
چله‌کشی فارسی
در این نوع چله‌کشی تارهای فرش از قبل بر روی زمین آماده می‌شوند و سپس بر روی دار قالی نصب می‌شود. و در این چله کشی نخی که برای چله استفاده می‌شود یک متر بیشتر از طول مورد نیاز برای بافت فرش می‌باشد تا بتوان آن را به‌راحتی بر روی دار قالی نصب کرد و این تارها توسط تسمه مهار می‌شوند و بر روی دار قالی محکم می‌شود، سپس از یک چوب به نام چوب هاف، در بین تارهای فرش استفاده می‌شود تا باعث شود تارها به‌صورت زیرورو قرار بگیرد.
جهت تشخیص چله فرش می توانید از افراد متخصص در قالیشویی راهنمایی بگیرید.
چله ابریشم
نخ چله فرش باید به گونه‌ای باشد که در برابر فشار، استحکام و دوام زیادی داشته باشد. نخ‌هایی که برای چله‌کشی فرش استفاده می‌شود دارای جنس‌های مختلف مانند پنبه، پشم وابریشم می باشد. با توجه به نقش فرش از نخ‌های مختلف استفاده می‌شود. ضخامت نخ چله به تعداد گره هایی که در یک فرش بافته می شود، بستگی دارد، هرچه تعداد گره‌های فرش بیشتر باشد، ضخامت نخ چله ظریف‌تر است.
فرش‌های ابریشم جزء آن دسته از فرش هایی می‌باشند، که نخ چله آن‌ها ظریف می‌باشد و از جنس ابریشم است. چله ابریشم علی‌رغم این‌که دارای ظرافت بالایی می‌باشند، مقاومت بالایی در برابر فشار دارد و سریعاً دچار پوسیدگی نمی‌شود. رنگ نخ چله ابریشمی به رنگ طلایی می‌باشد و بسیار براق و درخشنده می‌باشد، به‌همین دلیل فرش‌های ابریشم دارای جذابیت و لطافت بالایی می‌باشند که چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. بیشتر از نخ چله ابریشم، برای فرش‌هایی که نقش آن‌ها ریزبافت می‌باشد استفاده می‌شود و بیشتر این فرش‌ها جنبه تزیینی و دکوری دارند. درصورتی‌که از این فرش‌ها برای کف منزل استفاده شود بهتر است، در مکان‌هایی فرش استفاده شود که میزان رفت‌وآمد کمتر باشد تا از نظر درخشندگی دچار مشکل نشود و لطافت آن از بین نرود.
چله پشم
همانگونه که می‌دانید نخ‌های پشمی از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار هستند و می‌توان از این نخ‌ها برای فرش‌هایی استفاده کرده که میزان گره آن‌ها نسبت‌به فرش‌های ابریشمی، کمتر است. درگذشته استفاده از نخ‌های پشمی برای فرش بیشتر بوده و این فرش‌ها دوام و استحکام بالایی در برابر گرما و رطوبت داشته‌اند. این فرش‌ها بیشتر برای عشایر کوچ‌نشین، استفاده می‌شود، زیرا جنس پشم به‌گونه‌ای می‌باشد که باعث ایجاد گرما می‌شود و زیرانداز مناسبی برای عشایر می‌باشد، همچنین می‌تواند یک گزینه مناسب برای مناطق سردسیر باشد و به دلیل این‌که یک عایق گرما می‌باشد، برای افرادی که استخوان درد دارند، می‌تواند گزینه مناسبی برای زیرانداز باشد و نقش زیادی در سلامت در حفظ سلامتی این افراد دارد. فرش‌هایی با چله پشم نسبت‌به فرش های چله ابریشم درشت بافت تر هستند و می‌توان از این فرش‌ها برای مکان‌هایی استفاده کرد که میزان رفت‌وآمد آن مکان زیاد می‌باشد، و این رفت‌وآمد تأثیری بر روی بافت فرش ندارد. البته نوع پشم استفاده شده برای چله متفاوت می‌باشد و نخ چله هایی که از پشم گوسفندان اصیل ایرانی مانند گوسفند کردی و افشاری یا بلوچی تهیه شده باشد، بسیار اعلا و گران‌بها می‌باشد. استفاده از این پشم‌ها برای نخ چله باعث ارزنده شدن فرش می‌شود و این‌گونه فرش‌ها از ارزش و مقاومت بالاتری نسبت به سایر فرش‌های پشمی برخوردار می‌باشد.
تفاوت چله ابریشم با چله پشمی
۱- ظرافت
فرش‌هایی که از چله ابریشم تهیه می‌شود نسبت‌به فرش‌های چله پشمی دارای ظرافت بالاتری هستند زیرا نخ چله ابریشم نسبت‌به نخ چله پشمی، ضعیف‌تر می‌باشد. پس اگر قصد دارید از فرش به‌عنوان دکوری یا تابلوفرش، استفاده کنید بهتر است چله به کاربرد در فرش، از نوع ابریشم باشد.
۲- درخشندگی
فرش‌های چله ابریشم، نسبت‌به فرش‌های چله پشمی، دارای درخشندگی بیشتری می‌باشند و این‌مورد باعث افزایش جذابیت در فرش‌های چله ابریشم می‌باشد.
جهت شستشوی فرش های ظریف می توانید از قالیشویی معتبر خدمات بگیرید.
۳- استحکام
فرش‌های چله پشمی، نسبت‌به فرش‌های چله ابریشم دارای استحکام و مقاومت بالاتری هستند، هرچند فرش‌های ابریشمی نیز دارای استحکام و مقاومت بالایی می‌باشند، اما استفاده از فرش‌های پشمی، برای مکان‌هایی که دارای رفت و آمد زیاد می‌باشد مناسب‌تر است. فرش‌های ابریشمی زمانی‌که در معرض رفت و آمد قرار می‌گیرند از میزان درخشندگی و لطافت آن‌ها کاسته می‌شود، پس گزینه مناسبی برای مکان‌های شلوغ نمی‌باشند.
۴- قیمت
چله ابریشم نسبت به چله پشمی دارای قیمت بالاتری می باشد، بنابراین فرش هایی که از نخ چله ابریشم در آن‌ها استفاده‌شده است، نسبت‌به فرش‌های دیگر دارای قیمت بالاتری هستند. همچنین این‌گونه فرش‌ها دارای بافت ریزتری می‌باشند و الیاف به کار برده در این‌گونه فرش‌ها بیشتر است وهر چه میزان الیاف به کار برده در فرش بیشتر باشد، قیمت آن بالاتر است.
در پایان باید ذکر کنیم، چله فرش به‌عنوان اساس و پایه یک فرش می‌باشد و نوع چله استفاده شده در فرش، بسیار بر روی استحکام و زیبایی فرش تاثیر گذار می‌باشد. بنابراین هنگام خرید فرش باید به این‌مورد بسیار دقت کنید، تا بتوانید با هزینه‌ای که برای خرید فرش انجام می‌دهید، بهترین خرید را داشته باشید و فرش شما استحکام بالاتری داشته باشد و طول عمر آن بیشتر باشد.
نظر شما