طولانی‌ترین نامه تربیتی امام علی(ع) نامه سی و یکم نهج‌البلاغه است. خیلی هم مفصل است. فقط چند سطر آن را درباره آداب معاشرت و آداب برخورد با برادران ایمانی و دوستان می‌خوانم... حضرت فرمودند: اگر دیدید برادر شما با شما قطع رابطه کرد شما با لطف و بامحبت ارتباط با او را برقرار کنید، اگر او تندی کرد، شما نرمی کنید. اگر جرمی مرتکب شد شما عذر او را بپذیرید. اگر او بخل ورزید شما اهل جود و بخشش باشید...
حالا این تعبیر را دقت کنید که حضرت فرمود: با برادر ایمانی خود کاری کنید که انگار بنده، نوکر و غلام او هستید. همان که در فارسی در تعارفات می‌گوییم من نوکر شما هستم، من غلام شما هستم، ان‌شاءالله واقعیت داشته باشد نه اینکه رد شد پشت سر او صفحه بگذاریم... و اضافه می‌کنند: «وَ کَأَنَّهُ ذُو نِعْمَهٍ عَلَیْکَ» مثل اینکه همه زندگی تو در دست اوست. اگر واقعاً کسی همه زندگی ما دست او باشد، ولی‌نعمت ما باشد، چه برخوردی با او باید داشته باشیم؟... فرمایش امیرالمؤمنین(ع) به اینجا می‌رسد که می‌فرمایند: وَ لَا تُضِیعَنَّ حَقَّ أَخِیکَ اتِّکَالًا عَلَی مَا بَیْنَکَ ... حق برادرت را به اتکای روابط و صمیمیتی که میان تو و اوست ضایع نکن... خیلی هشدار مهمی است، گاهی اوقات در رفاقت‌ها خیلی صمیمی می‌شویم. فکر می‌کنیم هر کاری کردیم مهم نیست، چون رفیق صمیمی ماست خیلی مهم نیست. گاهی هم یک بهانه‌ای داریم که ما رفیق هستیم و از این حرف‌ها نداریم... آداب نداریم! چرا برای رفیق آداب نداریم؟ می‌فرماید پس از ۴۰سال برادری، ۵۰سال برادری حالا از برادری به قرابت قوم و خویشی می‌رسید، وقتی این جوری است، حق او را ضایع نکنید. اگر رفاقت شما طولانی شد، احترام برادر ایمانی خود را همچنان حفظ کنید. فَإِنَّهُ لَیْسَ لَکَ بِأَخٍ مَنْ أَضَعْتَ حَقَّه‏ ... یعنی کسی که حق او را ضایع کنید دیگر برادری بین شما نمی‌ماند... باید رعایت کنید.
گاهی هم ما آنچنان با دوستان خود گرم و صمیمی هستیم و دائم افتادیم در بازی رفاقت که یادمان می‌رود زن و بچه داریم. خانه داریم، خانواده داریم، لَا یَکُنْ أَهْلُکَ أَشْقَی الْخَلْقِ بِک‏، حواس شما به زن و بچه خودتان باشد. این جور نباشد که فقط رفیق... می‌گویند اگر می‌خواهید من با شما باشم رفیق‌های خود را نمی‌توانم کنار بگذارم! رفیق‌های خود را کنار نگذارید، اما شما زن گرفتید. به چه مجوزی ساعت ۱۲ شب یا ۲ بعد از نصف شب خانه می‌آیید؟