به گزارش قدس آنلاین، افغانستان در سال ۹۹ در بین کشورهای همسایه ایران چهارمین و در بین کل کشورهای طرف تجاری ایران، پنجمین بازار صادراتی ایران بود، همچنین حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد بازار افغانستان و طبق گفته برخی کارشناسان تا ۴۰ درصد بازار این کشور در اختیار ایران بود.

در سه‌ماهه ابتدای سال ۱۴۰۰ میزان صادرات ایران به افغانستان از نظر ارزشی ۳۶۵ میلیون دلار بوده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸ درصد رشد داشت.

از طرف دیگر میزان واردات ایران از افغانستان از نظر وزنی در سه ماه ابتدای سال گذشته ۴/ ۱ میلیون تن بوده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۹۳ درصد رشد داشت.

طبق گفته رایزن سابق بازرگانی ایران در افغانستان میله‌های آهنی و فولادی، برخی محصولات کشاورزی مانند سیب درختی و سیب‌زمینی، برخی محصولات صنایع غذایی و همچنین کفپوش‌ها از جمله اقلام صادراتی ایران به افغانستان و اقلام وارداتی ایران از افغانستان نیز سنگ‌های ساختمانی، برخی از محصولات کشاورزی و همچنین کنجد بوده است.

اما چندی پیش آماری از میزان تجارت ایران به افغانستان در سال جاری منتشر شد که نشان می‌دهد ایران سهم قابل توجهی از بازار افغانستان را از دست داده است.

طبق این گزارش آمار گمرک نشان می‌دهد که بیشترین میزان صادرات ایران در پنج ماهه نخست سال جاری، به مقصد کشور چین، عراق، امارات، ترکیه و هند بود. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته افغانستان در رده چهارم به جای کشور هند قرار داشت.

همچنین اخیرا مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در گزارش خود به کاهش ۴۰ درصدی تجارت ایران و افغانستان اشاره کرد.

بالا بود تعرفه‌های گمرکی یکی از علل از دست رفتن بازار افغانستان

کارشناسان و فعالین اقتصادی عوامل بسیاری را عامل این اتفاق می‌دانند به همین منظور با سید هادی نبی‌زاده، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در این خصوص گفت‌وگو کردیم.

نبی‌زاده ضمن اشاره به اینکه بر اساس آمار در سال گذشته با ۳۸ درصد افت صادرات به افغانستان مواجه بودیم و این رقم در پنج ماهه سال جاری ۴۰ درصد را نشان می‌دهد، ابراز کرد: یکی از عللی که در این خصوص گفته می‌شود این است که توان خرید مردم افغانستان کاهش یافته که این عامل بین ۱۰ تا ۱۵ درصد علت کاهش صادرات را شامل می‌شود.

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان به تعرفه گمرکی اشاره و اظهار کرد: تعرفه گمرکی در کشور افغانستان بالاست به همین دلیل برای صادرکننده ایرانی صرفه ندارد که بخواهد کالایی را به افغانستان ارسال کند.

وی نقش دیپلماسی اقتصادی به منظور کاهش میزان این تعرفه را مهم ارزیابی کرد و گفت: باید تعاملات سازنده بین مسئولان دو کشور ایجاد و طی نشست‌های مشترک در خصوص میزان این تعرفه مذاکره و میزان آن تعدیل شود.

تعهدات ارزی، یکی از مشکلات پیش‌روی صادرکنندگان

نبی‌زاده در ادامه سخنان خود به دلایل داخلی کاهش میزان صادرات هم اشاره و تصریح کرد: الزام صادرکنندگان به آوردن ارز از کشوری که به آن صادرات انجام می‌شود یکی از مشکلات پیش روی صادرات است و این در حالی است که در آن کشور نه بانکی وجود دارد و نه صرافی.

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان اضافه کرد: به همین منظور صادرکنندگان مجبور به استفاده از دلالان می‌شوند که این خود هزینه سنگینی برای صادرکننده به دنبال دارد، چراکه هر دلار دو تا چهار هزار تومان برای صادرکننده هزینه دربردارد که این میزان بر روی قیمت تمام شده کالا اثر می‌گذارد.

وی به ۹ درصد ارزش افزوده صادرات اشاره کرد و افزود: از زمانی که صادرکننده این ۹ درصد ارزش افزوده را پرداخت و تا زمانی که آن را از دولت دریافت کند، زمان طولانی و حداقل دو سال سپری می‌شود که به دلیل وجود تورم در کشور، عملا این پول ارزش خود را از دست می‌دهد و این درحالی است که در دیگر کشورها از جمله ترکیه به محض ارائه صادرات از گمرک، ارزش افزوده به آنان بازمی‌گردد.

نبی‌زاده محصولات نباتی، شوینده‌ها، ماکارانی و دیگر کالاهای مصرفی را از جمله محصولاتی دانست که به افغانستان صادر می‌شوند و بیشترین کالای مورد نیاز مردم این کشور را کالاهای مصرفی عنوان کرد.

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان یادآوری کرد: در سال ۹۹ حدود دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار به افغانستان کالا صادر می‌کردیم که این رقم در سال ۱۴۰۰ به یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار رسید و امسال پیش‌بینی می‌شود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار باشد.

هیچ کشوری منتظر صادرات کالاهای ما نمی‌ماند

وی در پاسخ به اینکه در صورت رفع مشکلات گفته شده ظرفیت چه میزان صادرات به این کشور را داریم، تاکید کرد: هنگامی که صادرکننده ما بازاری را در کشوری از دست می‌دهد، زمان زیادی صرف می‌شود که بار دیگر اعتماد آن کشور را به‌دست آورد و صادرات را به میزان سابق بازگرداند، چراکه هیچ کشوری منتظر صادرات کالاهای ما نمی‌ماند و قطعا جایگزین دیگری را برمی‌گزیند و در این میان ما متضرر می‌شویم، بنابراین این‌گونه نیست که به سرعت بازار از دست رفته را بار دیگر به‌دست گرفت، لذا در صورت رفع مشکلات چنانچه به میزان صادرات در سال ۹۹ برسیم، گام مثبتی است.

نبی‌زاده پیشنهاد کرد: دو دولت باید با هم مذاکره کنند تا دیپلماسی اقتصادی بین دو کشور فعال شود، از طرفی علاوه بر کاهش میزان تعرفه از سمت دولت افغانستان، باید واردات از افغانستان به ایران هم افزایش یابد تا تراز تجاری این کشور بالا برود.

وی ادامه داد: ایران می‌تواند هم خود از کالاهایی که از افغانستان وارد می‌شود استفاده کند و هم نقش ترانزیت این کالاها را داشته باشد و آنان را به اروپا و دیگر کشورها صادر کند.

دولت آزمایشگاه‌های مرزی را فعال کند

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان به وجود قرنطینه‌های سخت‌گیرانه در ایران اشاره کرد و گفت: متاسفانه ما آزمایشگاه‌های مرزی نداریم و همین امر سبب شده محصولات کشاورزی که از افغانستان به ایران وارد می‌شوند طی یک فرآیند طولانی تایید شوند و گاهی همین قرنطینه‌های طولانی منجر به فاسد شدن محصولات می‌شود که باید در این خصوص چاره‌اندیشی و آزمایشگاه فعال در مرز احداث کرد.

همچنین پیش از این حسین سلیمی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان درخصوص دلایل کاهش صادرات ایران و افغانستان گفته بود: پس از تسلط طالبان حدود سه ماه عملا ارتباط تجاری این کشور قطع شد که این امر بر میزان مناسبات تجاری این کشور اثرگذار بود و پس از استقرار طالبان و باز شدن گمرکات دوغارون، هرات و میلک ارتباط تجاری برقرار شد؛ اما به حجمی که باید می رسید هنوز نرسیده است.

وی پیش‌بینی کرده بود: میزان صادرات ایران به افغانستان باتوجه به مشکلاتی که وجود دارد به یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار برسد.

خبرنگار: فرزانه زراعتی

انتهای پیام/