به گزارش قدس آنلاین، حتماً خبر دارید دو روز دیگر(۱۴مهر) قرار است برنده نوبل ادبی در شهر استکهلم معرفی شود. این را هم می‌دانید که جایزه نوبل در نوع خودش یک وقف به حساب می‌آید. اما آیا این را هم می‌دانستید که ما ایرانی‌ها هم خودمان جایزه‌ای همین مدلی داریم که برخی‌ها از آن به عنوان نوبل ایرانی یاد کرده‌اند؟

موقوفه البرز

شاید بهتر باشد برای شناخت بیشتر این جایزه ابتدا درباره مرحوم حسینعلی البرز اطلاعات داشته باشید. او یکی از ۵۰ فعال اقتصادی ایران در طول ۱۵۰سال گذشته و عضو نخستین هیئت امنای دانشگاه صنعتی شریف بود.

جالب است بدانید هیچ ارثی از پدرش به او نرسیده بود، اما در سال ۱۳۱۲ دست به ابتکاری زد و در مناقصه ساخت زنجیره محوطه بیرونی اولین بانک ملی ایران برنده شد.

این اقتصاددان توانست از سودی که در این پروژه نصیبش شد، مغازه‌ای در خیابان فردوسی بخرد و در سه سال کار شبانه‌روزی، نمایندگی ۱۳شرکت معتبر خارجی را بگیرد. محصولات این شرکت‌ها شامل رادیو، گرامافون، دوچرخه، موتورسیکلت و غیره بود.

بنیاد البرز در سال ۱۳۴۲ توسط مرحوم البرز با سرمایه‌ای معادل تأسیس یک بانک خصوصی در کشور تأسیس شد و او به عنوان یک میلیونر دهه ۴۰ شمسی همه اموالش را بر این بنیاد وقف کرد.

ماجرا به اینجا ختم نشد بلکه مرحوم البرز در وصیت‌نامه خود دو هتلی که داشت را به سه دخترش سپرد، اما آن‌ها نیز این دارایی‌ها را به بنیاد البرز واگذار کردند و این ماجرا وقتی بیشتر شنیدنی می‌شود که مرحوم البرز منزل چند هزار متری خود را هم می‌فروشد و پول آن را هم به بنیاد می‌بخشد. او تا زمانی که در ایران زندگی کرد در یکی از اتاق‌های هتل لوزان روزگار خود را می‌گذراند.

باسابقه‌ترین جایزه علمی کشور

اگر بخواهیم اطلاعات بیشتری درباره جایزه البرز کسب کنیم، این جایزه را می‌توان باسابقه‌ترین جایزه علمی کشور و شاید قدیمی‌ترین جایزه کشور عنوان کرد. این جایزه که در سال گذشته با عنوان «شصتمین سال» برگزار شد، تنها جایزه علمی است که تماماً بر مبنای سنت حسنه وقف انجام می‌شود، جایزه‌ای مستقل و بدون هرگونه وابستگی به نهادهای دولتی و حاکمیتی که هیچ هزینه‌ای هم بابت ثبت‌نام از متقاضیان دریافت نمی‌شود.

بیش از ۵هزار نفر در طول این سال‌ها از طریق وام و جایزه البرز حمایت شده‌اند و چهره‌هایی همچون آیت‌الله صادق آملی لاریجانی، عبدالله جاسبی، پروفسور دانشور پدر عمل قلب باز، استاد تجویدی از هنرمندان صنایع‌دستی، علامه آشتیانی، پروفسور احمدی، حجت‌الاسلام محمد قمی و غیره در میان آن‌ها به چشم می‌خورند. این جایزه در همه شاخه‌های علوم به برندگان اعطا می‌شود شامل علوم پزشکی، علوم پایه، علوم انسانی و غیره؛ دارندگان شرایط لازم می‌توانند از این جایزه بهره‌مند شوند.

اهداف این جایزه چیست؟

آنچه از شواهد پیداست، چون در دهه ۴۰ تحصیلات پولی بود، بسیاری از مردم نمی‌توانستند هزینه‌های دانشگاه را پرداخت کنند. مرحوم البرز وام دانشجویی را با عنوان وام شرافتی ابداع کرد تا متقاضیان بدون ضامن و اعتبار تنها با شرافت عنوان دانشجو از این وام استفاده کنند، اما در دهه ۵۰ به دنبال تغییر شیوه تحصیلات آکادمیک و رایگان شدن آن، مرحوم البرز وام‌ها را در مسیر اشتغال‌زایی و کارآفرینی هدایت کرد تا از مهاجرت نخبگان جلوگیری کند، بدین ترتیب که نفرات برتر دانشگاه‌ها می‌توانستند از این وام بهره‌مند شوند و پس از یک دوره تنفس پنج‌ساله به بازپرداخت آن اقدام می‌کردند.

انتهای پیام/