سریالی پربازیگر که هنرمندانی همچون عبدالرضا اکبری، پرویز فلاحی‌پور، فریبا متخصص، جعفر دهقان، بهزاد خداویسی و... در آن نقش‌آفرینی می‌کنند و با داستانی درام، درگیری‌های دو خانواده را روایت می‌کند. این سریال که در اوج کرونا ساخته شد سختی‌های بسیاری را به گروه تولید تحمیل کرد اما تهیه‌کننده آن معتقد است با همه مصائب و مشکلاتی که به وجود آمد نتیجه‌اش راضی‌کننده است.
با علی مهام درباره روند تولید «آتش سرد» و وضعیت سریال‌سازی در تلویزیون به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

همه عوامل «آتش سرد» کرونا گرفتند!
مهام با اشاره به شرایط ساخت این سریال که با روزهای اوج همه‌گیری کرونا مصادف شده بود، از سختی‌های تولید و مصائب آن می‌گوید و یادآور می‌شود: دو ماه درگیر پیش‌تولید بودیم و تمام تلاش خود را کردیم که تصویربرداری را در ایام کرونا متوقف نکنیم اما سرعت کار پایین آمد و هشت ماه هم تولید به طول انجامید. روزهای تولید برای عوامل واقعاً روزهای سختی بود و اگر بخواهم همه این سختی‌ها را در یک جمله خلاصه کنم این بود که بدون استثنا همه کرونا گرفتیم و همین مسئله، تولید این سریال را بسیار پرمشقت کرد.

آموزه‌های دینی؛ محور اصلی سریال
وی در ادامه با اشاره به تعدد لوکیشن‌ها می‌گوید: یکی دیگر از سختی‌های این پروژه این بود که لوکیشن‌های زیادی داشتیم و همین هم کار را مشکل می‌کرد اما نتیجه‌اش بسیار خوب شد و همه از ما سؤال می‌کنند این فضاهایی که فیلم‌برداری شده کجاست. چون کسی این لوکیشن‌ها را ندیده و برای نخستین بار است که استفاده می‌شود. به طور مثال برای لوکیشن خانه از یک موزه استفاده کردیم که تابه‌حال هیچ کس این کار را نکرده بود. این موزه در امامزاده یحیی و خانه‌ای متعلق به دوران قاجار و خالی از سکنه بود. بنابراین ما مجبور بودیم آنجا را طراحی کنیم و وسایل صحنه را با سه کامیون بزرگ به آنجا انتقال دادیم یا برای لوکیشن گلخانه می‌توانستیم در همین تهران از گلخانه‌هایی که وجود داشت استفاده کنیم اما به گرمدره رفتیم و سکانس‌هایی را فیلم‌برداری کردیم که برای نخستین بار ثبت شده است.
مهام در ادامه به بن‌مایه قصه که درباره یتیم، یتیم‌پروری و دفاع از حق است اشاره می‌کند و با تأکید بر اینکه مهم‌ترین مؤلفه‌های این سریال بر همین آموزه‌های دینی استوار شده و زیربنای قصه است، می‌افزاید: در روح اثر درامی وجود دارد که اتفاقات مختلفی را میان دو خانواده رقم می‌زند. اما آنچه بیش از همه برای ما مهم بود تا به مخاطب برسانیم این پیام است که براساس نص صریح قرآن، خوردن مال یتیم همچون خوردن آتش است و کسی که مال یتیم را می‌خورد در همین دنیا عذاب و عقوبتش را خواهد دید. این از مواردی است که در قرآن به‌صراحت به آن اشاره شده و در دفاع از حق و حقانیت است و برای ما مهم بود این مفهوم را در داستان خود بگنجانیم.

مردم دوست دارند قصه بشنوند
وی درباره بازخورد سریال تا این لحظه تصریح می‌کند: خوشبختانه مردم ارتباط خوبی با آن برقرار کردند و فکر می‌کنم دلیلش هم این باشد که «آتش سرد» داستان و موضوع جذاب و خوبی دارد، مهم‌تر اینکه طولانی نیست و تلاش کردیم پلان‌های کوتاه بگیریم و هر قسمت آن کات‌های تند و کوتاه دارد. تأکید بر این موارد سبب شده شاهد گزافه‌گویی نباشیم و کلیت سریال اصلاً خسته‌کننده نیست.
البته من فکر می‌کنم خود قصه و جذابیت‌هایش هم مسئله دیگری است که مخاطب را پای اثر می‌نشاند. نکته مهم دیگر پربازیگر بودن آن است. در این سریال ۱۳بازیگر اصلی و تعداد زیادی بازیگر فرعی داریم که نقش‌های خوبی دارند و همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردم لوکیشن‌های متنوع و متعددی که تابه‌حال هم دیده نشده به جذابیت این سریال کمک بسیار زیادی کرده است.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا با اینکه سریال‌های متعددی در تلویزیون ساخته می‌شود اما قریب به اتفاق این تولیدات اقبال و موفقیت سریال‌های چند دهه پیش را ندارند، درباره رمز موفقیت سریال‌های قدیمی می‌گوید: یکی از مواردی که همیشه دغدغه ما بوده و هست و البته هیچ‌گاه هم تمامی ندارد «قصه» است. مردم ما دنبال قصه هستند و دوست دارند قصه بشنوند و اصلاً دنبال ساختار نیستند. هر وقت دنبال ساختار رفتیم نتوانستیم مخاطب جذب کنیم، اما هر زمانی که دنبال قصه رفته‌ایم موفق بودیم. به نظرم نخستین مسئله در جذب مخاطب، قصه است و پس از آن، بازیگر و کارگردان. در حالی که به شخصه معتقدم بازیگر هم آن‌قدرها مهم نیست. اگر قصه درست و حسابی داشته باشیم و البته فکر نو، حتماً به جاهای خوبی خواهیم رسید.
مهام معتقد است: در حال حاضر خیلی کهنه هستیم و می‌بینید این روزها فقط ۶ ،۵ نفر به عنوان تهیه‌کننده کار می‌کنند. حالا سؤال اینجاست این تهیه‌کننده‌ها چه تعداد کارگردان جدید پرورش دادند و از آن‌ها حمایت کردند. هروقت از این شبکه به شبکه دیگر تلویزیون می‌رویم فقط یک تعداد بازیگر تکراری ‌می‌بینیم. آدم‌های تکراری که برای مخاطب باورپذیر نیستند! و این فرمول دیگر جواب نمی‌دهد.

به تئاتری‌ها فرصت بدهیم
به باور این تهیه‌کننده، سازمان صدا و سیما و شبکه‌ها اصرار به این بازیگران دارند اما اگر به من تهیه‌کننده اجازه بدهند، سراغ بازیگران تئاتری خواهم رفت که هم مستعد هستند و هم گرفتاری‌های این بازیگران را ندارند. وی افزود: ما بازیگران تئاتری بسیار خوبی داریم که اگر به آن‌ها فرصت دهیم غوغا می‌کنند. باید دنبال این بازیگران برویم و گاهی هم ریسک کنیم. تا کی قرار است یک نفر تا آخر عمرش نقش پدر یا مادر را بازی کند. بازیگران جدید جذابیت ایجاد می‌کنند و مخاطب را به سمت ما می‌کشانند.
نکته دیگری که فکر می‌کنم سریال‌ها را ضعیف و ناموفق می‌کند این است که اغلب سریال‌ها در تهران و لوکیشن‌های تکراری و آپارتمانی ساخته می‌شوند و همین اتفاق خودش به تکرار دامن می‌زند. در حالی که در جای جای ایران مناطق مختلفی وجود دارد که می‌توانیم دوربین را به سمت آن‌ها بچرخانیم و فرهنگشان را معرفی کنیم.

فاصله تلویزیون با شبکه نمایش خانگی؛ زمین تا آسمان
وی در پایان تصریح می‌کند: مسئله مهم دیگر هم این است که باید برآورد مالی منطقی برای این پروژه‌ها وجود داشته باشد و هزینه‌ها را در نظر بگیریم. متأسفانه فاصله ما با شبکه نمایش خانگی زمین تا آسمان است و باید با برنامه‌ریزی درست و برآورد هزینه معقول، این فاصله کم شود.

خبرنگار: صبا کریمی