سال‌هاست که در کشور نیاز به تولید برخی برنامه‌های مشابه اینستاگرام و... احساس می‌شود. در حوزه تولید برنامه‌های اجتماعی دیگر مانند ایتا، سروش، بله و... اقدامات قابل ملاحظه‌ای صورت گرفته و همین امر سبب شده در حال حاضر تعداد زیادی از کاربران تلگرام پس از فیلترینگ به سمت استفاده از نرم‌افزارهای تولید داخل گرایش پیدا کنند.
متأسفانه خارج از کشور بودن سرورهای نگهداری اطلاعات برنامه‌هایی مانند اینستاگرام و واتساپ، کار را به جایی رسانده که در بحران‌های طراحی شده علیه امنیت کشور، این نرم‌افزارها تبدیل به بازوی قوی انتشار خبرهای کذب و غیرواقعی می‌شوند؛ اما این، همه ماجرا نیست و دشمن سال‌ها برای جذب مخاطب و وابستگی افراد به این نرم‌افزارها تلاش و برنامه‌ریزی کرده و برای بحران‌سازی در مواقع لزوم میلیاردها دلار هزینه نگهداری و تولید محتوا در این بسترها کرده است. آموزش‌های خرابکاری، ساخت بمب، ایجاد انفجار و جذب جوانان ناآگاه معمولاً در این‌گونه بسترها رقم می‌خورد.
پس بی‌شک هر کشوری که امنیت مردم و تمامیت ارضی برایش مهم باشد، در نخستین گام دست به غیرفعال کردن این نرم‌افزارها می‌زند؛ اما این اقدام در کنار قطع ارتباط عاملان ناامنی با طراحان و پشت صحنه‌های خارج‌نشین، دیگر کاربرانی را که فقط کاربر معمولی نرم‌افزار هستند و حتی از این مسیر درآمدزایی می‌کنند، با دردسرهای فراوانی مواجه می‌کند.
تمامی این موضوع‌ها و خسارت‌های مادی از یک سو و نبود زیرساخت‌های مناسب در داخل کشور کار را به سمتی هدایت می‌کند که افراد برای خرید، دانلود و نصب فیلترشکن و استفاده دوباره از اینستاگرام و... دست به هر اقدام خطرآفرینی بزنند.

VPN چگونه خطرناک می‌شود؟
رشد فزاینده فروش اکانت‌های VPN (Virtual Private Network) و نرم‌افزارهای فیلترشکن که با قیمت‌های بسیار نازل و حتی تست‌های چند روزه رایگان عرضه می‌شوند، تهدیدهای بی‌شماری را متوجه تلفن‌های همراه، رایانه‌های شخصی و حتی شرکت‌های داخل کشورمان کرده و این موضوع متصور است که کاربران به دلیل آگاهی نداشتن، بخش عظیمی از اطلاعات‌شخصی، محرمانه و داده‌های مهم را در اختیار کشورهای بیگانه قرار دهند.
متأسفانه بیشتر سرورهایی که اشتراک VPN را در اختیار کاربران قرار می‌دهند، نه تنها می‌توانند تمامی اطلاعات رد و بدل شده را بررسی کنند، بلکه توسط پورت‌های باز رایانه کاربر و... به اطلاعات درون رایانه و حتی تلفن‌های همراه کاربر نیز دسترسی داشته و با استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته، بدون اطلاع کاربر، اقدام به کپی‌برداری یا دیدن اطلاعات محرمانه او کنند. این موضوع، زمانی که کاربر از طریق رایانه محل کار، تلفن همراه و... اقدام به برقراری ارتباط VPN می‌کند، اهمیت دو چندانی دارد؛ چرا که وی‌پی‌ان‌های ناشناخته، آنجا برای دسترسی به موارد ذکر شده وارد عمل می‌شوند.
در این مسیر، کاربر با استفاده از سرویس VPN و یا نرم‌افزارهای فیلترشکن، به یک سرور در خارج از کشور که معمولاً در کشورهای آمریکا و انگلیس مستقر هستند، متصل می‌شود. این اتصال از هر نقطه دنیا، موجب اختصاص یک آدرس IP خارجی به رایانه و حتی گوشی تلفن‌همراه کاربر شده و موقعیت مکانی وی را به آن کشور تغییر داده و در اینترنت به عنوان کاربری از کشور ثالث شناخته می‌شود. پس از برقراری ارتباط، کاربر توسط سرور خارجی وارد اینترنت ‌شده و بدین وسیله سعی می‌کند از برنامه فیلتر شده استفاده کند.

سرقت رمزها و اطلاعات محرمانه در یک لحظه
یکی از روش‌های پر کاربرد طراحان برنامه‌های آلوده که همان کلاهبرداران اینترنتی هستند این است که در پوشش استفاده کاربران از یک VPN و پس از نصب و فعال کردن آن نرم‌افزارهای مخرب که اغلب Trojan یا key logger هستند، به دزدیدن اطلاعات نام کاربری، کلمه عبور افراد و همچنین اطلاعات محرمانه آن‌ها اقدام می‌کنند. از سوی دیگر برخی افراد برای دور زدن تحریم‌های یک کشور و دسترسی به برخی منابع و اطلاعات مورد نیاز از VPN شناخته شده استفاده می‌کنند که روی صحبت با این افراد نیست.
بررسی‌های میدانی ما حاکی از آن است که در حال حاضر عده‌ای در برخی فروشگاه‌های تلفن همراه و حتی سایت‌های نامعتبر و یا گروه‌های فعال در فضای مجازی اقدام به فروش گسترده فیلترشکن با رقم‌های عجیب و غریب می‌کنند که بی‌شک کاربران فضای مجازی در خطر سرقت اطلاعات بانکی، تصویرهای خصوصی داخل گوشی‌ها یا رایانه و... هستند. این موضوع هم باید هرچه سریع‌تر توسط مسئولان امر مورد پیگیری قرار گیرد که نیاز کاربران در داخل کشور به برنامه‌هایی مشابه اینستاگرام که داخل کشور تولید شده بسیار زیاد است؛ چرا که این نوع نرم‌افزارها بین فضای تولید و فروش محصولات، پیوند زیادی ایجاد کرده و گردش مالی بالایی را برای صاحبان کسب و پیشه در پی دارند.

خبرنگار: عقیل رحمانی