به گزارش قدس آنلاین، این روزها هرجا صحبت از دستاوردهای ملت ایران در جهان اسلام می‌شود، در نقطه مقابل رسانه‌های غربی کمر به انکار آن بسته و با هجمه ‌رسانه‌ای یا از آن سیاه‌نمایی می‌کنند یا در صدد تهدیدنمایی از آن برمی‌آیند.

نمونه عملی آن رفتار منفی و واپس‌گرایانه آمریکا و انگلیس در معادلات جهانی و نسبت آن‌ها با جمهوری اسلامی ایران است. یک اندیشه‌پژوه مطالعات سیاسی در پاسخ به چرایی شکل‌گیری چنین فرایندی، رفتار غربیان و به‌خصوص آمریکا و انگلیس در عرصه بین‌المللی را حاکی از ابتلای این کشورها به تله روانی استحقاق می‌داند.

نسیبه نوری، کارشناس ارشد علوم سیاسی می‌گوید: ابتلا به خودشیفتگی در غربی‌ها و آمریکا این فکر را ایجاد کرده است که حق دارند به تمام خواسته‌هایشان دست پیدا کنند و در صورتی که دیگران به درخواست‌هایشان جواب منفی بدهند، عصبانی می‌شوند و رفتارهای تکانه‌ای از خود نشان می‌دهند. در اولویت قرار دادن نیازهای خود، بی‌اعتنایی نسبت به خواست دیگران، بی‌توجهی به قواعد و در نهایت اجرای سیاست یک بام و دو هوا برای خود و دیگری از جمله ویژگی‌هایی است که این مبتلایان از خود نشان می‌دهند.

وی با بیان اینکه ابتلای به این معضل روانی در دولت‌های غربی به دورانی برمی‌گردد که آن‌ها در راه کسب مناطق تحت نفوذ برای تأمین منافع خود پا به عرصه سیاست جهانی گذاشتند، می‌افزاید: در این دوران به موازاتی که غربیان مشغول نشان دادن چهره نظامی و سیاسی- اقتصادی خود بودند، شاهد ضعف و از دست رفتن حشمت دستگاه سلطنتی قاجارها نیز هستیم. امری که موجب پیشروی انگلیسی‌ها و عقب‌روی ایرانی‌ها در تعریف و پیگیری منافع ملی و درنتیجه شکل‌گیری عادت‌واره استحقاق میان غربیان شد.

نوری ادامه می‌دهد: به‌طور مثال یکی از مواردی که موجب دخالت انگلیس در ایران شد و مؤلف ناسخ التواریخ نیز به آن اشاره می‌کند، مسئله هرات بود. موضوع از این قرار بود که محمدشاه قاجار در راستای حاکمیتش بر هرات، به این ناحیه لشکرکشی کرد. لیکن چون این مسئله با منافع انگلیس در هندوستان تداخل یافت، با تهدید دولت انگلیس روبه‌رو شد. آنچه در این ماجرا اهمیت دارد، برخورد دولت ایران با توسعه‌طلبی انگلیس است. برخوردی که شالوده تله استحقاق را در میان دولت‌های غربی پی‌ریزی کرد. قاجاریان در برابر پهلو گرفتن کشتی‌های جنگی دولت انگلیس در دریای عمان، بدون هیچ تلاشی برای نشان دادن اقتدار ملی، از هرات دست کشیدند و دوستی انگلیس را ترجیح دادند.

علاوه براین، زمانی هم که به قاجارها توصیه شد چند فروند کشتی برای حفظ و حراست از بندر بوشهر در برابر تهاجمات غربی‌ها خریداری کنند، جواب دادند، کشتی خریدن هم بعد از اطمینان از انگلیس خوب است و الا ما بخریم آن‌ها ضبط کنند، چه فایده دارد؟!

این کارشناس سیاسی خاطرنشان کرد: مرور تاریخ روابط سیاسی و بین‌المللی ایران دوره قاجار، علاوه بر اینکه نمودار بی‌خبری این شاهان از قواعد مملکت‌داری و بی‌کفایتی آن‌ها در برابر اقتضائات سیاست‌ بین‌المللی و قدرت‌های غربی است، نمایانگر عادت دولت‌های غربی به سرسپردگی ایران و شکل‌گیری تله استحقاق در آن‌ها نیز هست. در واقع آن‌ها عادت کرده‌اند به اینکه کشورها عقب‌نشینی کنند تا آن‌ها بتوانند اصول و قواعد بازی را در چنبره خود و منافعشان قرار بدهند. به نظر می‌رسد وجود این تله‌ روانی در دولت‌های غربی، می‌تواند خشم آن‌ها نسبت به انقلاب اسلامی را تبیین کند.

وی در پایان تصریح کرد: انقلاب اسلامی و نظام برخاسته از آن یعنی جمهوری اسلامی به قطع این زنجیره وابستگی و سرسپردگی رقت‌بار انجامید. خودشیفتگی غربی‌ها در مواجهه با ملت ایران تنها با استمرار اتکا به توان ملی، افزایش روابط منطقه‌ای، تقویت دانش بنیان‌ها، جلوگیری از افول طبقه نخبگان و جدیت در برخورد با غرب استکباری قابل پاسخ‌گویی است.

خبرنگار: شمس الدین نجفی