اجلاس سران کشورهای عربی امروز در شرایطی در حال برگزاری است که این پرسش به صورت جدی مطرح است؛ آیا اجلاس سران عرب قابلیت حل مشکلات جهان عرب را دارد؟

مسئله فلسطین؛ حرف یا عمل؟!
این اجلاس که با حضور ۱۹تن از سران کشورهای عربی با شعار «همبستگی دوباره» امروز آغاز به کار می‌کند به‌دلیل شرکت نکردن بسیاری از کشورهای مهم به نشست «رویارویی با چالش‌ها» معروف شد. حضور نداشتن سران ۶ کشور عرب، نشان‌دهنده اختلافات شدید بین سران کشورهای عربی است و تحقق شعار همبستگی دوباره را خدشه‌دار می‌کند. محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی نیز به دلیل آنچه شرایط پزشکی عنوان شده، در این اجلاس به نمایندگی از شاه سعودی شرکت نخواهد کرد! امیر کویت و محمد بن زاید، رئیس امارات و سلطان عمان و شاه بحرین نیز در این اجلاس شرکت نمی‌کنند و نمایندگانی را به جای خود اعزام کرده‌اند. به نظر می‌رسد دلیل اصلی، اختلافات موجود این کشورها با الجزایر بر سر مسئله فلسطین است چرا که به‌دلیل روابط حسنه این کشورها با رژیم صهیونیستی حضور در اجلاس با محوریت فلسطین بی‌معنا خواهد بود. اختلاف قطب سازشکار عربی با مواضع الجزایر در حمایت از فلسطین و سوریه و همچنین چالش این کشور با مغرب که با ریاض و رژیم صهیونیستی روابط حسنه دارد بر این نشست سایه انداخته است.
انتخاب الجزایر به عنوان محل برگزاری این اجلاس، به دلیل روابط حسنه این کشور با فلسطین به معنای در دستورکار قرار گرفتن مسئله فلسطین به عنوان محور نشست سران کشورهای عربی است. به‌تازگی نیز نشست سران فلسطینی در الجزایر برگزار شد که در آن، ۹ ماده مورد موافقت گروه‌های فلسطینی قرار گرفت. پیشتر نیز رئیس اتحادیه عرب وضعیت فلسطین را در آستانه انفجار خوانده و گفته بود: رژیم اشغالگر اسرائیل با آتش بازی می‌کند و قدرت‌های بین‌المللی از پایان دادن به بحران فلسطین دفاع نمی‌کنند و فقط به حرف بسنده کرده‌اند. رمطان لعمامره، وزیر خارجه الجزایر هم با تأکید بر همین موضوع اظهار کرد: تحولات اخیر بین‌المللی نباید ما را از مسائل امت مسلمان و در رأس آن‌ها قضیه فلسطین غافل کند، قضیه‌ای که دشوارترین مراحل خود را می‌گذراند.

حضور نداشتن سوریه و لبنان
از سوی دیگر انتظار می‌رود اختلاف الجزایر و مراکش بر سر مسئله صحرای غربی بررسی و روابط دیپلماتیک بین الجزایر و مراکش از سرگرفته شود و دو کشور بار دیگر در مسیر همبستگی و همکاری گام بردارند. هرچند بنابر گزارش خبرگزاری آلمان، انتشار نقشه‌ای از جهان عرب توسط «ای‌ال ۲۴ نیوز» الجزایر که خط فاصل صحرای غربی را نشان می‌دهد، موجب نارضایتی مراکش و خروج هیئت مراکشی از نشست پشت درهای بسته وزیران خارجه عرب شد اما الجزایر از این قضیه عذرخواهی کرد. با وجود همه اختلافات میان مراکش و الجزایر، کشور میزبان از «محمد ششم» شاه مراکش برای شرکت در این نشست دعوت به عمل آورده است.
طبیعتاً میشل عون، رئیس جمهور لبنان نیز که به‌تازگی دوره ریاست جمهوری‌اش به پایان رسید شرکت نمی‌کند و با آنکه سوریه یکی از کشورهای مؤسس اتحادیه عرب است از نشست ۲۰۱۲ بغداد تاکنون در این اجلاس شرکت نکرده است. هر چند رئیس‌جمهور الجزایر، چندی پیش اعلام کرد کشورش به طور جدی شرکت سوریه را پیگیری خواهد کرد اما ظاهراً نتوانسته موفق شود.

مسائل جهان عرب
«الشرق الاوسط»، خبرگزاری رسمی مصرنوشت: تحولات سوریه، لیبی و یمن از مهم‌ترین محور مذاکرات شرکت‌کنندگان در این نشست خواهد بود و شرکت‌کنندگان درباره اثرات امنیت غذایی و راه حل آن که پس از جنگ روسیه و اوکراین رو به افزایش است، تبادل نظر خواهند کرد.
حسام زکی، معاون دبیر کل اتحادیه عرب نیز اعلام کرد: در سی و یکمین نشست سران این اتحادیه تحولات فلسطین و دخالت ایران در امور کشورهای عربی مورد بحث و گفت‌وگو قرار خواهد گرفت. با وجود این به نظر می‌رسد این اجلاس برخلاف اجلاس گذشته به‌دلیل حضور نداشتن کشورهای حاشیه خلیج فارس به اجلاس ضد ایرانی تبدیل نشود. هرچند حتماً مسئله ایران در دستور کار این نشست قرار می‌گیرد.

خبرنگار: زینب اصغریان