ناصر حافظی مقدس در گفت‌وگو با قدس خراسان آنلاین با اشاره به بازه زمانی شروع فرونشست در مشهد گفت: بیش از 20 سال پیش متوجه فرونشست در مشهد شدند که در 12 الی 15سال گذشته مشهودتر شد و در بازه زمانی 4 ساله و قبل از سال 96 ایستگاه نقشه‌برداری محدوده نیروگاه توس عدد 80 سانت فرونشست را نشان داد.

استاد گروه زمین‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد درباره داده‌های این ایستگاه در سال‌های بعد اظهار کرد: این ایستگاه نقشه‌برداری که در محدوده منطقه توس بود با توجه به پروژه‌های گازرسانی محل GPS یا ردیاب تخریب شد و دیگر مورد استفاده قرار نگرفت؛ بعد از ایستگاه گازرسانی منطقه توس ایستگاه ثابت دیگری نداشته‌ایم، از طرفی به دلیل نگرانی در بابت تاثیرگذاری این موضوع روی خطوط گاز به ویژه ایستگاه گازرسانی سرخس _شمال حساسیت‌ها بیشتر شد و سازمان نقشه‌برداری هر چند وقت یک بار از ایستگاه‌های دیگر خود اطلاعاتی را به صورت تناوبی برداشت می‌کند. اطلاعات ایستگاه‌های نقشه‌برداری سازمان نقشه‌برداری در طول جاده چناران نشان می‌دهد که نشست زیادی در دشت مشهد محدوده توس داریم.

پژوهشگر حوزه بررسی فرونشست در دشت مشهد تشریح کرد: در هسته مرکزی دشت مشهد یعنی منطقه توس به طور کلی فرونشست وجود دارد که این نشست در شهر مشهد قطع شده اما در شرق و غرب مشهد این بحران دیده می‌شود که در غرب مشهد این فرونشست شدیدتر است. عدد فرونشست یک نرخ است و هر سال برای آن عدد متفاوت وجود دارد به طوری که در سال 96 بیشترین مقدار عدد 32 سانتی‌متر بوده است. در محدوده مرکزی برداشت آب از چاه‌ها زیاد است و با بررسی چاه‌ها متوجه می‌شویم که پدیده لوله‌زایی یا بالا آمدن لوله‌ها رخ داده که در اغلب چاه‌ها در 10 سال گذشته به علت این پدیده مجبور به ترمیم اتصالات لوله‌ها شده‌اند. در شهر مشهد زبانه‌های نشست به غرب مشهد رسیده اما هنوز وارد شهر نشده که دلیل آن هم فاضلابی است که در شهر تزریق می‌شود.

وی درباره موفق بودن یا نبودن طرح اگو در مشهد گفت: طرح اگو پیشرفت زیادی نداشته و از برنامه‌ای که انتظار می‌رفت عقب‌تر است، وجود اگو لازم است چون از آلودگی آب زیر زمینی جلوگیری می‌کند، پس مجبور به استفاده از این طرح هستیم. از طرفی اگر اگو راه بیفتد و سطح آب پایین بیاید، انتظار نشست در شهر مشهد را خواهیم داشت، این نشست برای سازه‌های منفرد مشکلی ایجاد نمی‌کند زیرا همه با هم نشست می‌کنند. جایی مشکل به وجود می‌آید که خطوط پیوسته داشته باشیم مانند خطوط گاز،خطوط آب، راه آهن، مخصوصا خط مترو دو که شمالی جنوبی حرکت می‌کند، زیرا سبب شکستن خطوط می‌شود، بنابراین سازه‌های خطی در فرونشست آسیب‌پذیرتر هستند.

حافظی مقدس درباره وضعیت فرونشست در منطقه آرامگاه فردوسی و محوطه تاریخی توس عنوان کرد: این منطقه در محدوده‌ فرونشست زیاد است به خصوص در لبه نشست که ترک‌های زیادی ایجاد می‌کند و محلی مثل آرامگاه فردوسی مشکل زیادی ایجاد نمی‌شود چون یک پروژه خطی نیست.

استاد گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد متذکر شد: در مورد فرونشست برای زمان حال راهکاری وجود ندارد چون در سال‌های بعد نتیجه می‌دهد اما بهتر است کاری را شروع کنیم که در سال آینده بدانیم وضعیت بهتری نسبت به قبل داریم، حداقل کار این است که اولاً میزان آبی که از دشت مشهد برداشته می‌شود به میزان تغذیه آبخوان باشد. دوما برداشت آب کشاورزی کنترل شود زیرا در برابر آبی که برداشت شده محصولاتی که ارزش اقتصادی داشته باشند تولید نمی‌شود.

وی در پایان گفت: محدوده کشف‌رود وضعیت تصفیه پساب به طوری است که کشاورز حاضر نیست پساب را تحویل بگیرد و چاه کشاورزی را تحویل بدهد، این به دلیل نبود سیاست‌های تشویقی است و از طرفی هم تصفیه پساب باید به گونه‌ای باشد که کشاورز با استفاده از آن بتواند محصولی با کیفیت تولید کند، ما می‌توانیم با یک برنامه‌ریزی و مطالعات به این اهداف برسیم کاری که دنیا انجام داده ما هم می‌توانیم انجام دهیم به شرط برنامه‌ریزی و اجرای دقیق برنامه‌هایی که مطالعه شده باشد.

گفت‌وگو از طاهره فجرداودلی

انتهای پیام