با این حال پس از گذشت نزدیک به ۹ماه از آغاز جنگ، روز گذشته رخدادی به وقوع پیوست که می‌تواند آینده بحران را دستخوش تغییر و تحولاتی جدی کند. در این راستا و در اتفاقی کم‌نظیر، منابع خبری از کشته شدن دو نفر درپی اصابت موشک به روستای لهستانی «پرزوودو» در نزدیکی مرز اوکراین خبر دادند. اهمیت این موضوع به این خاطر است که لهستان به عنوان عضوی از ناتو محسوب شده و این مسئله می‌تواند راه ورود این ائتلاف نظامی به مناقشه را هموار کند.

بایدن: کار اوکراین بود

از همان ابتدای ماجرا، این مسئله مورد توجه بود که پشت پرده حادثه چیست و اینکه آیا این مسئله می‌تواند پای ناتو را به جنگ باز کند؟ در واکنش ابتدایی، مقامات غربی انگشت اتهام را به سمت مسکو نشانه گرفته و تلاش داشتند این‌گونه وانمود کنند روسیه به یکی از کشورهای عضو ناتو حمله کرده است. لهستان به عنوان کشوری که مورد تهدید قرار گرفته، به سرعت نشست اضطراری شورای امنیت ملی را برگزار و در پی آن، سفیر روسیه را به وزارت امور خارجه احضار کرد. علاوه بر آن، سطح آمادگی نظامی افزایش یافته و جنگنده‌های این کشور شروع به گشت‌زنی هوایی کردند. حتی «ماتئوش موراویتسکی» نخست‌وزیر لهستان از تصمیم احتمالی ورشو درباره فعال‌سازی ماده ۴ پیمان واشنگتن مربوط به سازمان آتلانتیک شمالی سخن گفت. براساس ماده ۴ منشور ناتو، هر گاه یکی از اعضا احساس کند «تمامیت سرزمین، استقلال سیاسی یا امنیتش» به خطر افتاده می‌تواند درخواست نشست مشورتی کند. مشورت بر اساس ماده ۴ می‌تواند منجر به اقدام جمعی هر ۳۰کشور عضو شود.

با وجود این، نکته جالب توجه نوع واکنش ایالات متحده به این رخداد بود. در واکنش ابتدایی، «پاتریک رایدر» وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد در حال حاضر نمی‌توان صحت گزارش‌ها درباره اینکه موشک‌های مورد اصابت به لهستان روسی بوده‌اند را تأیید کرد. مقام‌های آمریکایی اما در ادامه گفتند یافته‌های اولیه نشان می‌دهد موشک برخورد کرده با لهستان، توسط نیروهای اوکراینی برای رهگیری موشک‌های روسی شلیک شده بود. در نهایت «جو بایدن» به‌صراحت اعلام کرد حمله موشکی به خاک لهستان، کار پدافند هوایی اوکراین بوده است. جالب‌تر آنکه «آندره دودا» رئیس‌جمهور لهستان هم تأیید کرد این موشک‌ها به احتمال خیلی زیاد از سامانه پدافند اس۳۰۰ اوکراین هستند، موضوعی که پس از نشست اضطراری ناتو بر زبان «ینس استولتنبرگ» دبیرکل این پیمان نظامی هم جاری شد.

همه در برابر روسیه محافظت شوند!

با وجود همه این موضع‌گیری‌ها، ولودیمیر زلنسکی تنها کسی بود که این موقعیت را فرصتی مناسب برای حمله دوباره به روسیه یافت. رئیس جمهور اوکراین تنها ساعاتی پس از این اتفاق با برقراری تماس تلفنی با همتای لهستانی خود مدعی شد: «اروپا و همه جهان باید در برابر روسیه تروریست محافظت شوند». زلنسکی ۱۸ مهرماه پس از انتشار خبر عبور موشک‌های روسی از آسمان مولداوی برای اصابت به اهدافی در اوکراین هم موضع‌گیری تندی داشته و خواستار دخالت جدی‌تر کشورهای غربی در تقابل با روسیه شده بود. این تحولات در حالی است که در چند روز گذشته اخباری از دیدار پنهانی «ویلیام برنز» مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) با مقامات اطلاعاتی روسیه در ترکیه برای بررسی بحران اوکراین به گوش می‌رسد. در این شرایط به نظر رئیس‌جمهور اوکراین که ۲۰درصد خاک کشورش را از دست رفته می‌بیند، بدش نیاید با بهره‌برداری از شرایط ایجاد شده، ناتو را به مداخله در بحران فراخواند. این موضوعی است که از سوی نمایندگی دائم روسیه در سازمان ملل هم مطرح شده است. این نهاد روز گذشته با انتشار بیانیه‌ای ضمن رد دخالت کشورش در حادثه اصابت موشک به خاک لهستان، آن را تلاش برای برانگیختن درگیری مستقیم نظامی بین مسکو و ناتو خواند. اما آمریکایی که تاکنون با وجود گسیل حجم گسترده کمک‌های مالی و تسلیحاتی به اوکراین از ورود مستقیم به درگیری خودداری کرده، حال هم بعید به نظر می‌رسد بر سر چنین موضوعی خطر کرده و به رویارویی با یک قدرت اتمی تن دهد.

خبرنگار: مهدی خالدی