دکتر آرش قنبریان، پژوهشگر و متخصص غدد در معرفی با تیروئید این گونه آغاز کرد: تیروئید غدهای است که مقابل گردن قرار دارد و این غده هورمون تیروکسین را ترشح میکند، این هورمون کل متابولیسم و سوخت و ساز بدن و تمام ساختار چهار چرخ های سوختی بدن اعم از رشد و تکامل را کنترل مینماید و البته نقش بسیار مهمی دارد.
دراصل در خیلی از بیماری هایی که فاکتورهای خونی بهم میریزد باید ابتدا تیروئید را چک کنیم و ببینیم آیا درست کار میکند یا خیر؟پس از بررسی سراغ بیماری برویم، حتی در مورد افرادی که قند و چربی بالا دارند عمل تیروئید را بر اساس پرکار و کم کار و یا درستکار بودن آن چک میکنیم و بعد به اصل بیماری می پردازیم.
قنبریان کم کاری تیروئید را شایع ترین بیماری غدد عنوان کرد و افزود: شایع ترین بیماری هایی که در غدد شاهدیم بیماری های تیروئیدی است و در این میان بیماری های کم کاری تیروئید مطرح میباشند. کم کاری به این معناست که غده تیروئید، کمتر از آن مقداری که باید، هورمون ترشح میکند.
کم کاری تیروئید معمولا پرکاری تیروئید را به دنبال دارد بهعنوان مثال بیمار هنگامی که منجر به پرکاری تیروئید میشود، غده بعد از مدتی کم کم فعالیت خود را از دست میدهد و به حالت نرمال باز می گردد یعنی در واقع عامل آن عمدتاً میتواند ویروس ها باشد. ویروسها غده تیروئید را درگیر میکنند و این غدد دچار التهاب می گردند. این التهاب طوری است که در واقع فرد دچار گلودرد است اما به گردن درد شدید دچار میشود و آنقدر دردناک است که حتی توان دست زدن به گردن (جلوی گلوی) خود را ندارد این امر باعث می شود هورمون های تیروئید به خون بریزند و باعث پرکاری تیروئید در فرد شوند پس از نابودی التهابات که با منشأ ویروس همراه است، باعث میشود بخشی از غده تیروئید دچار نقص گردد و فرد دچار کم کاری تیروئید شود.
اینکه بعضی افراد در واقع میگویند بعد از کرونا تعداد بیشتری از افراد دچار کم کاری تیروئید یا به عبارتی تیروئیدیت (ورم تیروئید) شدند به این معناست که در دوران کرونا و پس از کرونا احتمالا ویروس همزمان توانسته غده تیروئید را درمان کند و دچار التهاب گردد و پس از بهبودِ تیروئید ایجاد شده، دچار کم کاری می شود که می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.
کارشناس غدد ادامه داد: به طور کلی چون هورمون تیروئید در متابولیسم بدن اثر می گذارد میتوان در قسمت های مختلف علائم را مشاهده کنیم زیرا هنگامی که تیروئید پرکار و یا کم کار میشود از رشد، وزن، اشتها و خواب گرفته تا مو و ناخن درگیر میشوند.
در بین بیماری غدد تیروئیدی؛ کم کاری تیروئید، تیروئید بالینی و تحت بالینی شایعترین بیماری غدد هستند.تیروئید تحت بالینی به این صورت است که شما علائم را ندارید اما در آزمایش، کم کاری تیروئید شما مشاهده میشود.
دکتر قنبریان با معرفی هیپوفیز بیان داشت: هورمونی به نام TSH وجود دارد که همان هورمون(در واقع تحریک کننده) فعال ساز غده تیروئید است که از هیپوفیز ترشح می شود این هورمون نوعی ترمز و گاز تیروئید است یعنی اگر تیروئید کم کار شود این هورمون بالا می رود و بالعکس اگر تیروئید کم کار شود این هورمون پایین می آید، زمانی که تیروئید کم کار شده و تحت بالینی است می گوییم TSH بالا رفته و اگر در فرد هنوز هورمون تیروئید در همان حالت طبیعی که بوده باقی مانده باشد، تیروئید تحت بالینی و دچار کم کاری می باشد به عبارتی هورمون تیروئید کم بوده و غده هیپوفیز، TSH بیشتر ترشح کرده تا تیروئید را به کار گیرد و هورمون بیشتر تولید کند تا به حد نرمال برسد. بنابراین وقتی TSH بالاست تشخیص میدهیم تیروئید کم کار میکند.
قنبریان درمورد مصرف دارو اظهار داشت: در فرد مبتلا به کم کاری تیروئید اگر نیاز به درمان داشته باشد، دارو تجویز می کنیم و خوشبختانه هیچ مشکل خاصی هم در این راستا وجود ندارد به این دلیل که این داروها خوراک هورمون میشود و این همان هورمونی است که داخل بدن ترشح می گردد و خیلی از افراد بابت مصرف دارو نگرانند، من در واقع به این اشخاص توصیه میکنم که این قرصی که مصرف میکنید دارو نیست بلکه همان جبران هورمون کمبود بدنتان می باشد که در حال تامین است.
قطعاً مصرف زیاد دارو می تواند ضرر داشته باشد ولی اگر طبق دستورالعمل پزشک مصرف گردد (معمولاً صبح به صورت ناشتا صرف می شود)، تیروئید نرمال می شود و علائم برطرف می گردد.
این پزشک حوزه غدد در ادامه با معرفی پرکاری تیروئید ادامه داد:طرف مقابل کم کاری، پرکاری تیروئید است عمدتا به صورت مقطعی ممکن است به علت ویروس ایجاد شود.
یک دانشمند ژاپنی این مورد را توضیح داده، بهعنوان هاشیموتو(تیروئیدید هاشیموتو) یا ممکن است حالت دیگری داشته باشد مانند بیماریهای خود ایمنی، در واقع بخشی است به نام تیروئیدیت سمی یا گریوز که همان پرکاری تیروئید می باشد و به علت مشکلاتی که در سیستم ایمنی به وجود میآید این افراد قطعاً علائم پرکاری(کاهش وزن، گرما و حرارت بدن، تپش قلب، ریزش مو اشتهای زیاد، لاغری) خواهند داشت اگر به موقع تشخیص داده شود درمان می گردد اما اگر به مرور متوجه آن شوید، ممکن است باعث بیرون زدگی چشم ها نیز باشد و علائم این افراد نشانه بیماری گریوز می باشد، بیماری این افراد اگر به موقع تشخیص داده شود درمان میگردد و مشکل خاصی پیش نمی آید اما اگر دیر تشخیص داده شود میتواند هورمون تیروئید روی سیستم بدن اثر بگذارد و مهمترین اتفاقی که رخ می دهد این است که به عضله قلب آسیب وارد کند.
چه در کم کاری و چه در پرکاری داروها به راحتی پیدا میشوند، ما شرکت های دارویی خوبی در کشورمان داریم که در زمینه تولید داخلی داروهای باکیفیت موفق هستند. خوشبختانه طی این چندین سال طبابتم از نظر قیمت و کیفیت دارو کمبودی حس نشده است.
وی از تیروئید بعنوان بیماری خوب خاطر نشان کرد و افزود:
تیروئید جزء غددی است که میتوان گفت بیماری خوبی به حساب می آید یعنی عملاً درمان و تشخیص آن راحت است بنابراین هنگامی که بیماری تشخیص داده شود، به راحتی کنترل می گردد.
داروهای ایرانی از دیدگاه من کیفیت خوبی دارند و به لحاظ قیمتی مناسب تر از داروهای خارجی هستند و نکته مهم تر این که تحت نظر بیمه هستند اما شرکتهای خارجی بیمه قبول نمیکنند.
دکتر قنبریان در رابطه با داروهای خارجی خاطر نشان کرد: الزاماً با داروهای خارجی روند درمان کوتاه تر نمی شود، مثلا بعضی مراجعین معتقدند برخی شرکتهای دارویی، داروهای بهتری دارند اما به نظر من دارویی که تاییدیه سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت را داشته باشد قطعاً از کیفیت مطلوب برخوردار است اما در هر صورت گاهی اوقات ممکن است که ماهم داروی خارجی تجویز کنیم که دلایل دیگری برای آن داریم.
خبرنگار: حدیث محمدگلی
نظر شما