دکتر مرتضی ضرابی، مدیرعامل مرکز فناوری بن یاخته های رویان با توجه به هدف و میزان ذخیره سازی خون بند ناف گفت: ما حدود ۱۸۵ هزار نمونه خون بند ناف را ذخیره سازی کردیم. با توجه به اینکه جمعیت هدف ما مادران باردار و افرادی که در آستانه تولد فرزندان می باشد، مشخصاً تمرکز ما در اطلاع‌رسانی، مراکز درمانی و مطب های متخصص زنان است و اطلاع‌رسانی را به شیوه های مختلف انجام می دهیم تا از خدمات ذخیره سازی خون بند ناف آگاهی پیدا کنند.
ضرابی به مادران باردار توصیه کرد: به مادران بارداری که مجدداً این دوره را تجربه می کنند توصیه می‌کنیم در راستای ذخیره سازی سلول های بنیادی بند ناف نوزاد اقدام کنند زیرا اصولاً پیوندهایی که انجام می‌شود از سلول‌های خواهر و برادر است خصوصاً خانواده هایی که فرزند بیمار و یا فرزند مبتلا به بیماری ژنتیکی را دارند حتما اقدامات ذخیره سازی را در نظر بگیرند به عنوان نمونه عمل پیوند را در کودکی انجام دادیم که مبتلا به تالاسمی بوده و مادر، بارداری مجدد را تجربه می کرد و ما نمونه خون بند ناف نوزاد تازه متولد شده را ذخیره سازی کردیم که خوشبختانه از نظر ژنتیکی با برادر یا خواهرش تطابق داشت.

وی باتوجه به اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در این زمینه بیان داشت: فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی به روش های رایج انجام می‌گیرد اما لازم است باز هم اطلاع رسانی و توسعه بخشی بیشتری پیدا کند، ما با خانواده‌هایی مواجه می‌شویم که اعلام می‌کنند از این خدمات هیچ اطلاعی ندارند البته ما تقریباً در همه استان ها، در سراسر کشور اطلاع رسانی انجام دادیم و حتی بنرهایی هم در این مورد نصب شده است و اکنون برای اطلاع خانواده ها، برنامه‌های مختلفی را برای پزشکان، متخصصان و اقشار مختلف در سراسر کشور داریم که در این جلسات با موضوع سلول های بنیادی، مزایای آن و خدماتی که انجام گرفته صحبت می شود همچنین با توجه به این موضوع در قالب همایش های علمی، کنفرانس های پزشکی و همچنین با ارائه گزارش پیوندهایی که تا کنون از طریق سلول‌های بنیادی صورت گرفته منعکس می گردد که این مورد هم به افزایش آگاهی و اطلاع رسانی مردم کمک می کند.

وی در پاسخ به اینکه آیا این خون بند ناف برای خود فرد هم قابل استفاده می باشد گفت: در درجه اول از این نمونه ذخیره شده که از نظر ژنتیکی با نوزاد تطبیق دارد، برای شخص نوزاد هم قابل استفاده می‌باشد. افرادی مراجعه کردند که نوزاد دچار نارسایی مغز و استخوان بوده و ما از این نمونه برای پیوند به وی استفاده کردیم. بجز نوزادی که بند ناف متعلق به او می باشد، هر شخصی که تطابق ژنتیکی با نمونه داشته باشد می‌تواند از نمونه استفاده کند چون سلول های بنیادی که در خون بند ناف داریم سلول های خون ساز اند، بنابراین خیلی از موارد می تواند برای خواهر، برادر، پدر و مادر و حتی غیر خویشاوند در صورت تطبیق استفاده می‌شود ما نمونه داشتیم که فردی در یک استان دیگر بوده و ما نمونه از استان دیگری برای آن شخص پیدا کردیم و استفاده نمودیم بنابراین افرادی می‌توانند استفاده کنند که به لحاظ ژنتیک تطابق دارند.

وی در ادامه نسبت به مزیت های خون بند ناف اظهار داشت: مهم‌ترین مزیت خون بند ناف، قابل دسترس بودن آن است که داریم از این منبع استفاده می کنیم، اصطلاحاً یک منبع دور ریز می باشد و به عنوان زباله بیولوژیک بعد از تولد نوزاد دور ریخته می‌شود اما همین سلول وقتی ذخیره سازی شود در درمان بیماری‌های بدخیم خصوصاً بیماری هایی که منشأ خونی دارند استفاده می‌گردد و این خود مهم‌ترین مزیت است. از طرفی دسترسی به آن سهل می باشد و با ذخیره سازی آن (بانک خون بندناف) هر زمانی که خواستید در اختیارتان است در غیر این صورت همان‌طور که اطلاع دارید اگر کسی نیاز به پیوند سلول‌های بنیادی داشته باشد باید در وهله اول بین بستگان نزدیک به دنبال نمونه باشد تا تطابق ژنتیکی را بیابد و بعد از آن اگر موردی یافت نشد سراغ غیر خویشاوند برود. بنابراین با ذخیره سازی در بانک خون، سلول آماده است و در کوتاه‌ترین زمان می تواند در اختیار مراکز پیوند قرار گیرد.

مرتضی ضرابی در ادامه از ارائه شرایط تسهیلات برای بانک بند خون خاطرنشان کرد: از نظر هزینه در حال حاضر، ۶ میلیون تومان هزینه ذخیره سازی خون بند ناف می باشد و همچنین سالیانه ۲۸۰ هزار تومان بابت شارژ دریافت می‌گردد، این در صورتی می باشد که اگر خانواده قصد حفظ بندناف را داشته باشند باید شارژ سالیانه را پرداخت کند.

در بحث هزینه اولیه خوشبختانه استفاده از تسهیلات قرض الحسنه بانک با شرایط تقسیط میسر می باشد و مشکلی بابت پرداخت هزینه وجود ندارد.

وی در ادامه افزود: این سلول های بنیادی که در بند ناف وجود دارند خون ساز می باشند و برای بیمارهایی که منشأ خونی دارند مانند: بیماری‌های تالاسمی، انواع سرطان خون، کم خونی های مادرزادی، بیماری‌های نقص سیستم ایمنی با سلول های بنیادی بند ناف خون قابل درمان می باشند.
سلول بنیادی دیگری هم در خون بند ناف داریم که در بافت بند ناف می باشد و سلول بنیادی «مزانشیمی» نام دارد. این سلول بنیادی برای بیماری های غیر خونی مانند: بیماری های عصبی، فلج مغزی، اوتیسم، SMA یا آرتروز، سکته های قلبی و مغزی استفاده می گردد.
البته در حال حاضر از این نوع سلول برای کاریزمای بالینی انجام می‌شود یعنی در مراحل فاز ۱ و فاز ۲ تحقیقاتی است که میزان تاثیر این سلول ها را اثبات کند.بنابراین در بیماری‌های خونی و غیر خونی از سلول‌های بنیادی میتوان استفاده کرد.

مدیرعامل مرکز فناوری بن یاخته در پایان با اشاره به فرآوری ضمائم زایمانی گفت: خوشبختانه در حال حاضر در کنار جمع آوری خون بند ناف این امکان فراهم شده که از ضمائم زایمانی (همه‌ی زباله های بیولوژیکی) همانند: بافت بند ناف، پرده های جنینی و جفت فرآوری شود همچنین امکان اینکه برای استفاده بتوانیم محصولات دیگری را از این ضمائم زایمانی استخراج کنیم( فرآوری شود) میسر گردد. هدف و برنامه بر این است که اولین پالایشگاه محصولات زایمان را راه اندازی کنیم و محصولات ارزش‌مندی که در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند تولید کنیم.

خبرنگار: حدیث محمدگلی