به گزارش قدس خراسان، نوای ضرب دو تار رادیو ضبط قدیمی در ترکیب صدای درهم و برهم "قیژ" کش دار که از برخورد تیکه های عقیق و فیروزه با سنگِ تراش در کارگاه تراش فیروزه تراشی بلند می شود حکایت ناله ای آوازه خوانی است که گلویش از خواندن زیاد خسته است و نیاز به آبی گرم دارد که گلویش تازه شود... مثل حال و روز این روزهای مشهد، شهر جهانی گوهرسنگ ها....
"ما به سختی توانستیم عنوان شهر جهانی گوهرسنگ ها را از یونسکو بگیریم و برای این منظور بازدیدها و طرح‌هایی را به یونسکو ارائه کردیم که در نهایت با توجه به پتانسیل مشهد توانستیم عنوان مشهد شهر جهانی گوهرسنگ ها را در سال ٩۵ برای اولین بار در جهان بگیریم" رئیس دبیرخانه مشهد شهر جهانی گوهر سنگ‌ها این را که می‌گوید ادامه می‌دهد: تا قبل از این انتخاب، در زمینه تراش فانتزی سنگ های قیمتی از جمله الماس و یاقوت و سایر سنگ های ارزشمند، تراشکار به ندرت داشتیم اما بعد از اینکه مشهد شهر جهانی گوهرسنگ ها شد در این زمینه، حتی با وجود سه سال کرونایی مدعی هستیم.

ملیحه سلطانی عنوان می کند: اولین کلاس های تراش فانتزی گوهرسنگ ها را در دبیرخانه شهر جهانی گوهرسنگ ها در سال ٩٧برگزار کردیم و تمام کسانی در این مدت زمان وارد تراش سنگ های قیمتی شده اند الان مشغول به کار هستند. در طراحی زیورآلات در حدی پیشرفت داشته ایم که حرفی برای گفتن در سطح منطقه داریم و خدمات به کشورهای اطراف می دهیم و این حرف ها ادعا نیست و مستند آن وجود دارد.

وی یادآور می شود: این کار ساده نیست، اگر اشتغالزایی را دنبال می‌کنیم در این زمینه گوهرسنگ ها پتانسیل داریم. مشهد در زمینه طلا و جواهر قطب است چرا باید به دنبال راه های دیگر برای اشتغالزایی برویم؟

رئیس دبیرخانه مشهد شهر جهانی گوهر سنگ‌ها ادامه می‌دهد: کار کردن در مشهد خیلی راحت نیست و در میان این همه جاذبه روی یک جاذبه کار کردن مشکلات خود را دارد. هنوز در بخش صادرات و واردات خیلی مشکل داریم. باید قوانین را اصلاح کنیم. برخی از قوانین ما بسیار زنگار گرفته و مربوط به ۴۵ سال قبل است. ترکیه در بخش فروش و صادرات خیلی موفق شده و جریان روانی دارد چرا ما الگو برداری نکنیم؟!

سلطانی تصریح می کند: دوره انتخاب شهر گوهرسنگ ها چهار ساله است و ما در چهار دوم هستیم. حفظ داشته ها مهم است اما ۴ سال دوم با چهار سال اول مقایسه می شود در چهار سال اول دو موزه، یک هنرستان و سایر برنامه‌های آموزشی به ویژه آموزش در زندان ها را دنبال کردیم اما اگر در مدت یک سال و نیم باقی مانده خصوصاً در بحث واردات و صادرات حرکت نکنیم در واقع این امتیاز جهانی از ما گرفته می‌شود و در گزارش سالانه چه موردی باید به عنوان دستاورد جدید به یونسکو ارائه دهیم‌.

وی می گوید: طی چهار سال گذشته ما تا جایی که توانسته ایم حرکت کرده ایم. اما از این به بعد واقعا نیازمند همکاری هستیم. مواد اولیه، استاد، هنرجو، هنرستان، دانشگاه و هنرمند در این زمینه وجود دارد و این یعنی یک بستر آماده برای انجام کار و اگر بقیه دستگاه های اجرایی همراه و همسو شوند می توان از این فرصت به بهترین شکل استفاده کرد.

بازار رضا به عنوان محل اصلی حضور هنرمندان حوزه تراش سنگ به ویژه فیروزه شناخته شده است. در طبقه اول فروشندگان بیشتر از سازندگان فعالاند و در طبقه دوم بیشتر هنرمندان تراشکار و بقیه شاخه های حوزه ساخت جواهرات حضور دارند. هادی رباطی که یکی از هنرمندان با سابقه تراش فیروزه در این بازار عنوان می کند: ما عنوان شهر جهانی گوهر سنگ ها را داریم اما گذر یا سرایی با این نام نداریم. اگر یک سرا یا گذر به عنوان گذر گوهر سنگ ها ایجاد می شد خیلی در معرفی و جذب مشتری و توریست تاثیر داشت.

وی ادامه می‌دهد: بیشتر کسانی که در حوزه کوهرسنگ‌ها در بازار رضا حضور دارند در کنار سایر کسب و کارها مشغولند ضمن اینکه طبقه دوم بازار رضا مثل طبقه اول اقبال حضور مسافران را ندارد اما با توجه به عنوان جهانی می شد که جایگاه بهتری برای فعالان این عرصه در نظر گرفت. در نیشابور چنین محلی وجود دارد، اما مشهد این محل اختصاصی را ندارد.

سید مصطفی یاهویی از هنرمندان باسابقه و مطرح است که چرخ کارگاهش به واسطه گوهرسنگ‌ها می‌چرخد در این باره می‌گوید: ۶ سالی است که مشهد شهر جهانی گوهرسنگ شده اما کار به خصوصی در این زمینه که متوجه تولیدکننده‌ها باشد انجام نشده است.

وی ادامه می دهد: هر چند دستگاه ها متولی کارهای اجرایی هستند اما من پیشنهاد دادم تا یک موزه زنده که کلیه مراحل ساخت یک جواهر را مسافر یا توریست ببیند احداث کنیم تا همه افراد فرآیندتهیه یک قطعه جواهر یا تراش سنگ را ببیند.

یاهوتی که شغل آبا و اجدادیش تراش سنگ‌های قیمتی است و دغدغه زیادی دارد، عنوان می کند: طرحم را به صنایع دستی ارائه دادم و بعد از آن من به شهرداری معرفی شدم. در انتها خانه ای قدیمی را به من معرفی کردند که تنها هزینه مرمتش ۴ میلیارد تومان بود. براساس طرح ارائه شده بخش تامین تجهیزات، امکانات و آموزش را من عهده دار می شدم و تامین محل با دستگاهی مثل شهرداری بود. جریان سرمایه گذاری مشخص بود چرا باید نهایت بعد از دوندگی‌های فراوان به این مرحله برسیم که از عهده و توان مالی من خارج بود.

وی می گوید: فعالیت در حوزه گوهر سنگ‌ها مسائل مختلف دارد از قانون و مقررات گرفته تا سایر مسائل؛ در نمایشگاه طلا جواهر دبی که شرکت کردم همه نوع سنگ مانند سنگی از غنا شناسایی می شد اما فیروزه نیشابور را نمی‌شناختند! اگر کاری در این زمینه انجام می شد چرا گوهر سنگ های تربت حیدریه به کشورهای تایلند و اندونزی برای تراش برود و با چند برابر قیمت بالاتر برگردد؟ سنگ های گارنت، انواع عقیق خزه ای، قرمز، کبود مربوط به تربت حیدریه است. به غیر از فیروزه، ۸۰ درصد از سنگ های ما خام فروشی می شود.

یاهوتی ادامه می دهد: به احتمال ۹۹ درصد این عنوان جهانی را از ما بگیرند و رقیب جدی ما در این زمینه تایلند و بعد اندونزی است. در آنجا طبق مشاهدات میدانی همکارانمان که به آنجا رفته بودند کارگاه‌هایی وجود دارد که همزمان ۱۰۰ نفر در حال تراش سنگ هستند. ما در مشهد و استان همچنین کارگاهی نداریم که همزمان ۱۰۰ نفر در حال تراش فیروزه باشد! درآمد در این حوزه خیلی بالا است اما متاسفانه توجه به خصوصی در این زمینه نمی شود و قدر این فرصت را نمی دانیم.

معاون صنایع دستی استان خراسان رضوی که یک سالی است در این مسند حضور دارد عنوان می کند: ایران ١١شهر و روستای صنایع دستی دارد که مشهد یکی از این مناطق است و برای اولین بار در ایران و جهان شهر جهانی گوهرسنگ ها به شهرمان تعلق گرفته است.

رضا ابراهیم‌نیا ادامه می دهد: ١۵ نوع گوهرسنگ در معادن خراسان از جمله عقیق، فیروزه، کوارتز، ژاسپیر، گارنت و سایر سنگ ها وجود دارد و حدود ٣هزار نفر در این رشته در این سال ها آموزش دیده اند و اشتغال دارند و این ها تنها بخشی از مزیت مشهد در بخش گوهرسنگ ها است.

وی عنوان می کند: مزیت های یک شهر جهانی اشتغال‌زایی، سوغات، ماندگاری گردشگر، فرصت سرمایه گذاری و بازاریابی است. دبیران شهرهای جهانی، شهرداران هر شهر هستند و در طی این سال ها تغییر شهرداران مشهد یکی از دلایل بود که نتوانستیم از ظرفیت شهرداری استفاده و بهره لازم را در این حوزه ببریم، شهردار بعنوان دبیر شهر جهانی می تواند نقش بسزایی داشته باشد و چنانچه دبیر شهر جهانی توجه ویژه به موضوع گوهر سنگ ها و اقتصاد آن داشته باشند این موضوع موجب اتفاقات قابل توجهی در اقتصاد شهری خواهد شد که می توان به عنوان مثال از شهر جیپور هند یاد کرد توانست پتانسیل های خود را جهانی کند.

وی در پایان می گوید: شهرجهانی گوهرسنگ‌ها، فرصت مغتنمی است که می‌تواند کانون اتفاقات مهمی برای مشهد در زمینه معرفی، سوغات زائر و مهمتر از همه اشتغال جوانان باشد. فرصتی که نیاز به نگاه مسئولانه همه دستگاه های اجرایی دارد تا این عنوان برای سال های متمادی در اختیارمان باشد و برای بهره برداری اقتصادی باید فراتر از نهادی مانند صنایع دستی پای کار بیاید که امیدواریم این اتفاق بیفتد و در یک سال و نیم باقی مانده شاهد اقدامات جبرانی باشیم تا بتوانیم دوباره عنوان شهر جهانی گوهرسنگ را برای مشهد به دست بیاوریم و در همینجا دست همه دستگاه ها را به گرمی می فشاریم.

گزارش: طاهره فجرداودلی

انتهای پیام/