به گزارش قدس آنلاین، صنعت مرغداری کشور به عنوان یکی از بزرگترین تامین کنندگان پروتئین مورد نیاز جامعه ماه ها است در شرایط بحرانی به سر می برد. به طوری که بعد از آزادسازی ارز و افزایش قیمت مواد اولیه تولیدکنندگان از یکسو با مشکل تامین نهاده ها مواجه هستند و از سوی دیگر با قیمت گذاری دستوری روبرو هستند که این عوامل موجب شده در کنار کاهش توان خرید مردم، این روزها حال و روز خوبی نداشته باشند. این در شرایطی است که به گفته فرزاد طلاکش دبیرفدراسیون طیور کشور در صورتی که شرایط به همین نحو ادامه یابد احتمال ضربه خوردن به زیرساختهای مرغ مادری نیز این صنعت را تهدید می کند.

از دیگر عوامل پیرامون این صنعت بحث تامین خوراک است. به عبارت دیگر در حالی که مرغداران دیگر کشورها به خصوص کشورهای توسعه یافته از خوراک آماده طیور استفاده می کنند در ایران هنوز هم مرغداران به طور چشمگیری دان و خوراک لازم برای طیور را در خود واحدهای پرورشی و به وسیله میکسر و آسیاب دستی تهیه می کنند.

مرغداران نقدینگی لازم برای استفاده از خوراک آماده طیور را ندارند

ناصر نبی پور، رئیس اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران در خصوص شرایط استفاده از خوراک آماده، می گوید: نکته مهم اینجا است که وقتی کارخانه خوراک تولید می کند قطعا از نظر کیفی در بهترین حالت است؛ اما مساله اینجا است که اگر الان مرغداران راغب به استفاده از خوراک آماده نیستند به چندعامل بستگی دارد؛ یعنی الان از یک‌طرف بحث نداشتن نقدینگی است. از سوی دیگر مرغداران یک پیش زمینه ذهنی بد نسبت به خوراک آماده دارند که مربوط به گذشته است که کیفیت محصولات در گذشته پایین بود. لذا در حال حاضر کمتر از خوراک آماده استفاده می کنند.

وی ادامه داد: به همین دلیل الان غالبا مرغداران در مرغداری های خود دستگاه و آسیاب میکسر دارند و خودشان دان می گیرند و قیمت تمام شده شان هم کمتر می شود. با این وجود بنده اعتقاد دارم دانی که کارخانه می گیرد بسیار بهتر از دانی است که در مرغداری ها به دست می آوریم.

این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که چند درصد از واحدهای مرغداری از خوراک آماده استفاده می کنند، گفت: در بخش مرغ تخمگدار حتی به ۵-۶ درصد هم نمی رسد؛ اما در بخش مرغ گوشتی استفاده از خوراک آماده حتی بیش از ۷۰درصد است.

بر اساس این گزارش در حالی مرغداران کشور غالبا از استفاده از خوراک آماده امتناع می کنند که این محصولات آماده بعد از حوزه آبزیان حال در بخش طیور نیز به بازارهای جهانی راه یافته است. به طوری که نبی پور در این خصوص نیز اظهار می دارد: همان‌طور که می دانید تولید کننده های کشور در حوزه خوراک آبزیان توانسته اند محصولاتی با کیفیت بالا و متناسب با شاخص های جهانی تولید کنند به همین دلیل شاهد هستیم که توانسته اند به کیفیت های مد نظر دیگر کشورها برسند و محصولات خود را راهی بازارهای جهانی کنند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر تولیدکننده های ما در صادرات خوراک آماده دام و طیور هم مشکلی ندارند چون ماده اولیه زیاد داریم؛ اما در خصوص اینکه چرا مرغداران بخصوص در بخش تخم گذار چندان از خوراک آماده استفاده نمی کنند این است که مرغداران نقدینگی ندارند وگرنه جنس در بازار زیاد است.

صادرات خوراک آماده طیور به افغانستان و عراق

از سوی دیگر کارشناسان معتقدند بحث صادراتی شدن خوراک دام و طیور نیز همچون خوراک آبزیان از نظر کیفی پیش از این قابلیت صادراتی داشته است؛ اما به تازگی صادرات آن آزاد شده است. به طوری که مسعودی دیگر فعال این بخش به خبرنگار بازار می گوید: صادرات خوراک آماده طیور به تازگی آغاز شده و کشورهای اطراف مثل عراق و افغانستان اصلی ترین بازارهای هدف ما هستند.

وی افزود: با این وجود تا پیش از این صادرات خوراک آماده ممنوع بوده است چون ارز آن دولتی بود؛ اما با آزاد شدن ارز، صادرات نیز به تبع آزاد شده است. این فعال بخش طیور همچنین در خصوص تامین نهاده نیز ابراز کرد: در حال حاضر نهاده های مصرفی را با ارز نیمایی از بازارگاه دریافت می کنیم.

وی ادامه داد: در واقع با تمام مسائل و نواقصی که خرید از بازارگاه دارد کلیه تولید کنندگان باید از این سامانه خریداری کنند.

بر اساس این گزارش خرید نهاده از سامانه بازارگاه نیز خود یکی از چالشهای فعالان این بخش است که چه برای واحدهای مرغداری و چه برای کارخانجات خوراک آماده خرید از این سامانه دشواری هایی به همراه دارد. به طوری که حبیب اسدالله نژاد، مدیر عامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران در خصوص موانع خرید از بازارگاه به بازار می گوید: تامین نهاده از این سامانه با یکسری مشکلات انجام می شود و مشکل در بحث بارگیری است به طوری که بارگیری ها حتی تا یک ماه با تاخیر انجام می شود.

وی افزود: البته در حوزه تامین نهاده مشکل اصلی بحث تامین ارز است که امیدواریم این مشکل حل شود تا تولید در این بخش تسهیل شود.

پیش بینی بازاری به ارزش ۱۲۳میلیارد دلار برای خوراک آماده طیور تا سال ۲۰۳۳

بر اساس این گزارش در حالی استفاده از خوراک آماده در ایران چندان خریدار ندارد که در بازارهای جهانی این بخش بسیار پویا است و آینده ای پویاتر برای آن پیش بینی شده است.

در واقع براساس گزارشی که جدیدا موسسه تحلیلی-تحقیقی Fact.Mr در خصوص خوراک آماده دام و طیور منتشر کرده است بازار جهانی خوراک طیور تا پایان سال ۲۰۲۳ به ارزشی معادل ۱۲۳.۵ میلیارد دلار خواهد رسید.

همچنین در این گزارش آمده است پیش بینی می شود تا ده سال آینده یعنی تا پایان ۲۰۳۳ ارزش بازار جهانی خوراک طیور به ۲۲۸.۱ میلیارد دلار افزایش می یابد. به گفته کارشناسان این جهش به این دلیل است که طی ده سال آینده، فروش جهانی خوراک طیور در سراسر جهان بیش از ۶درصد افزایش می یابد و بسیاری از کشورهای در حال توسعه نیز به سمت استفاده از این نوع کالاها رو می آورند.

بر اساس این گزارش با توجه به اینکه مرغ و تخم مرغ به عنوان منابع بسیار محبوب پروتئین برای مردم در سراسر جهان ظاهر شده اند، متعاقباً تقاضای خوراک طیور را افزایش داده است.

از سوی دیگر اجرای استانداردهای سختگیرانه ایمنی مواد غذایی در سراسر جهان، تغییر ترجیحات مصرف کنندگان، رشد جمعیت جهان، افزایش مصرف تخم مرغ و گوشت مرغ، افزایش اولویت برای خوراک دام ارگانیک، افزایش درآمد سرانه یکبار مصرف، جهانی شدن و سرمایه گذاری رو به رشد در صنعت خوراک طیور می باشد. عوامل دیگری که در آینده مصرف خوراک طیور را شکل می دهند.

داده های آماری منتشر شده از سوی سازمانهای مربوطه از جمله فائو بیانگر این است که در بحث خوراک طیور، از نظر منطقه ای تقاضا برای خوراک طیور در آمریکای شمالی بیش از ۳۰درصد از سهم درآمد جهانی را در سال ۲۰۲۲ تشکیل داده است. به این ترتیب پیش بینی شده است تا یک دهه آینده این منطقه به دلیل شرایط پیش‌ بینی شده، نشانگر بسیار جذابی برای تولیدکنندگان خوراک طیور شود.

ایالات متحده، برزیل و چین کشورهای برتر تولید مرغ گوشتی در سال ۲۰۲۲

در حالی که بیش از ۸۵درصد از ماده اصلی خوراک آماده طیور غلات و فرآورده های جانبی غلات، دانه های پروتئین ساز و کنجاله تهیه شده از آنها مانند کلزا یا کنجاله سویا است، در سال ۲۰۲۱ کشور چین بیشترین تولید را در این بخش رقم زده است. از سوی دیگر کشورهای ایالات متحده و برزیل در جایگاه های دوم و سوم تولید خوراک آماده طیور قرار دارد. همچنین کشورهای «هند، مکزیک، اسپانیا، روسیه، ترکیه، ژاپن و آلمان» در رتبه ها بعدی قرار دارند.

از سوی دیگر در بخش دیگری از گزارش منتشر شده از سوی سازمان فائو آمده است: در سال ۲۰۲۲ در حوزه تولید مرغ گوشتی ایالات متحده بیشترین تولید را داشته به طوری که در این مدت بیش از ۲۰.۵ میلیون تن در این کشور تولید شده است. علاوه بر این در مدت نامبرده بیش از ۱۴.۸ میلیون تن مرغ گوشتی در برزیل تولید شده و به این ترتیب در جایگاه دوم قرار دارد. در این گزارش همچنین آمده است چین نیز به عنوان سومین کشور برتر تولیدکننده بیش از ۱۴.۳ میلیون تن مرغ گوشتی تولید داشته است.

بر اساس گزارش فائو بعد از کشورهای نامبرده نیز کشورهایی همچون «اتحادیه اروپا با تولید ۱۰.۸ میلیون تن، روسیه با ۴.۸ میلیون تن، مکزیک با ۳.۹ میلیون تن، تایلند با ۳.۲ میلیون تن، ترکیه با ۲.۴ میلیون تن، آرژانتین با ۲.۳ میلیون تن، انگلیس با ۱.۸ میلیون تن و کلمبیا با بیش از ۱.۷ میلیون تن» در رتبه های بعدی تولید قرار دارند.