می‌دانیم که شهر مشهد به دلیل اینکه محل به شهادت رسیدن امام رضا(ع) است به این نام خوانده می‌شود. این منطقه که سناباد توس نامیده می‌شد تا 100 سال بعد از شهادت حضرت هم تغییر نام پیدا نکرد اما رفته رفته نام این مکان تحت تاثیر حضور پیکر امام رضا(ع) تغییر کرد و مشهد خوانده شد اما آستان مقدس علی‌ابن‌موسی‌الرضا(ع) نیز در گذشته به نام‌هایی خوانده می‌شده‌است. ارض اقدس اصطلاحی در ادبیات فارسی و اسناد مکتوب برای اشاره به مرقد علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع)، هشتمین امام شیعیان، در شهر مشهد است.
نمونه‌های فراوانی در منابع تاریخی، وقف‌نامه‌ها و سفرنامه‌ها وجود دارد که در آنها برای آوردن نام مرقد مطهر ایشان از عنوان «ارض اقدس» استفاده شده است. لغت نامه دهخدا در مدخل ارض اقدس این عنوان را لقب مشهدالرضا (ع) خوانده است. «مجمل التواریخ بعد نادریه» کتابی در تاریخ دوران قاجار نوشته ابوالحسن گلستانه است که در آن از حرم رضوی با عنوان ارض اقدس نام برده شده‌است. کتاب اشرف التواریخ، منبع مکتوب دیگری‌ست که از مرقد امام رضا با عنوان ارض اقدس یاد کرده است. میرزا محمدکاظم مروی نویسنده عالم‌آرای‌نادری نیز ضمن اشاره به زیارت حرم توسط نادر شاه از عنوان ارض اقدس برای آن استفاده می‌کند. در کتاب‌های دیگری مانند مطلع‌الشمس یا تاریخ ارض اقدس و کتابچه صورت موقوفات ارض اقدس این لقب در عنوان کتاب آمده‌است.
همچنین در مشهد نام برخی مدارس نیز بنام ارض اقدس گذارده شده بود. این عنوان فارسی شده، ارتباطی با لغت عربی نزدیک به آن (الأرض المقدسة) که در قرآن و در بیان رویدادهای قوم بنی اسرائیل مورد استفاده قرار گرفته‌است و مکانی دیگر را مورد اشاره قرار می‌دهد، ندارد.
نظر شما