به گزارش قدس آنلاین، رسانه‌های آمریکایی بامداد دوشنبه از تعطیلی دومین بانک بزرگ این کشور تنها دو روز پس از اعلام ورشکستگی بانک سیلیکون وَلی (Silicon Valley)، در کالیفرنیا خبر دادند. مسئولان ایالت نیویورک گفته اند که برای حفاظت از نظام مالی و همچنین سپرده‌های مردم، بانک سیگنِچر (signature) تعطیل می‌شود و بار مالی آن نیز بر دوش مالیات‌دهندگان نخواهد بود. این بانک در حوزه صنعت ارزهای دیجیتال فعال بود.

به نوشته «رویترز»، ورشکستگی سیگنچر، سومین فاجعه بانکی بزرگ در تاریخ آمریکا است. روز جمعه نیز بانک سیلیکون ولی، با ضرر بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار ارزش بازار طی دو روز، ناگهان ورشکست و تعطیل شد (بانک «میوچوال واشنگتن» نیز در زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸ ورشکست شده بود). بانک مرکزی ایالات متحده در بیانیه ای بسته شدن دومین بانک این کشور را تائید کرده است. سیلیکون ولی که در سال ۱۹۸۳ تأسیس شد و در سانتا کلارای کالیفرنیا مستقر است اصلی‌ترین بانک وام‌دهنده به استارتاپ‌های آمریکایی به شمار می‌آمد. این بانک تا پیش از ورشکستگی شانزدهمین بانک بزرگ ایالات متحده بود.

ترامپ: به سوی یک رکود بزرگ می‌رویم

این بزرگ‌ترین ورشکستگی بانکی در ۱۴ سال گذشته و از زمان بحران بزرگ مالی در سال ۲۰۰۸ در آمریکا به شمار می‌رود. فروپاشی ناگهانی دو بانک مذکور به جو ناامنی در سیستم مالی ایالات متحده دامن زده است. جو بایدن» در نخستین واکنش به این رخداد وعده پیگیری داد و گفت: «مردم و شرکت‌های آمریکایی باید مطمئن باشند که سپرده‌های آنهازمانی که نیازشان دارند، در دسترس هستند». در سوی مقابل، رئیس‌جمهور پیشین این کشور جانشین خود را به خاطر مشکلات اقتصادی مقصر شناخت و رکود بزرگ جدید را پیش‌بینی کرد. دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی خود با نام حقیقت (Truth) نوشت: با اتفاقی که برای اقتصاد ما در حال رخ دادن است و پیشنهاداتی که درباره بزرگترین و احمقانه‌ترین افزایش مالیات در تاریخ ایالات متحده داده می‌شود، جو بایدن مانند هربرت هوور (رئیس‌جمهور آمریکا بین سال‌های ۱۹۲۹-۱۹۳۳) در عصر مدرن شناخته خواهد شد. وی افزود: ما رکود بزرگ، بسیار بزرگتر و قدرتمندتر از سال ۱۹۲۹ خواهیم داشت. به عنوان نشانه، بانک‌ها شروع به سقوط کرده‌اند. رکود بزرگ، بحران اقتصادی جهانی بود که ۲۴ اکتبر ۱۹۲۹ با سقوط بازار سهام در ایالات متحده آغاز شد و تا سال ۱۹۳۹ ادامه یافت. شهرهای صنعتی بیشترین ضربه را دیدند و ساخت‌وساز تقریباً متوقف شد. قیمت محصولات کشاورزی به شدت افزایش یافت و بیکاری گسترده آمریکا را فرا گرفت. اقتصاددانان آمریکایی هم هشدار می‌دهند که در سال جاری اقتصاد این کشور به تعبیر آنها با یک توفان بزرگ آسیب خواهد دید. آنها سیاست های اشتباه پولی و مالی و تصمیم اشتباه بایدن در بودجه این کشور را دخیل می‌دانند.

سیستم مافیای مشکل اصلی

آشفتگی سیستم مالی آمریکا و اعلام تعطیلی دو بانک موضوعی است که نمی توان نسبت به آن بی تفاوت بود. یافتن اینکه پشت پرده رخداد چیست پرسشی مهم است. فواد ایزدی کارشناس ارشد مسائل آمریکا در گفت و گو با قدس در تشریح تحول می گوید: اقتصاد سرمایه سالار آمریکا بسیار شکنند است. این سیستم بر اساس معادلاتی تنظیم شده که اگر جایی این معادلات درست پیش نرود اتفاقی می افتد که در سال 2007، 2008 روی داد. وی تشریح کرد: مقامات آمریکایی آن زمان گفتند که اگر ما کاری نمی کردیم فروپاشی اقتصادی روی می داد و این دقیقا همان حالت شکنندگی ذاتی نظام سرمایه داری غربی است. شرکت هایی که اینگونه دچار مشکل می شوند معمولا با نفوذی که دارند سیاستمداران و افرادی که وظیفه نظارت بر هیمن نهادها را دارند را می خرند و در نتیجه سیاست و ناظری که باید کار خود را انجام دهد هم همراه سیستم فاسد می شود. ایزدی با بیان اینکه این سیستم باعث شده که اقتصاد آمریکا تجربه چنین روندهای را داشته باشد افزود: در گذشته به خاطر این ایالات متحده ابرقدرتی یکه تاز بود می توانست چالش ها و بحران را مدیریت کند. اکنون هم ممکن است چنین اتفاقی بیفتد ولی با گسترده تر شدن افول امریکا می رسد زمانی که ساختار اقتصادی آمریکا توان تخلفات روی هم انباشته شده را نداشته و دچار مشکل جدی شود.

این تحلیلگر در باره تاثیر روندهای خارجی مانند کمک های بی شائبه اقتصادی و نظامی واشنگتن به اوکراین و تنش تجاری گسترده با چین بر بحران مالی اخیر تصریح کرد: مشکل اصلی بحث سیاسی خارجی نیست. همانگونه که گفته شد سیستم فاسد است. اینکه نفوذ پول در سیستم امریکا زیاد است و همین باعث شده سیاستمداران و ناظرانی که باید جلوی مشکل را بگیرند توسط خلافکاران خریده می شوند و به هیمن دلیل هر از چند گاهی چنین مشکلاتی را در امریکا می بینیم و این ساختاری هم هست. البته اشتباهات در حوزه سیاست خارجی هم قطعا بر این روندها اثر می گذارد.

نگرانی از تکرار بحران مالی سال 2008

مرتضی مکی دیگر تحلیلگر مسائل آمریکا هم در این باره معتقد است: ورشکستگی دو بانگ بزرگ آمریکایی باعث تداعی بحران مالی سال 2008 و احتال گسترش ان در ایالات متحده و کل جهان شده و تحلیل هایی مختلفی به دنبال داشته است. وی در این باره توضیح داد: اما حقیقت این است که ماجرای اخیر با ورشکستگی بانک لیمن برادرز در سال 2008 که مانند دومینو باعث تعطیلی بسیاری از بانک های امریکایی و اروپایی شد تفاوت دارد. لیمن برادرز در حوزه مسکن فعال بود و بسیاری از بانک های اروپایی در آن سرمایه گذاری گسترده ای داشتند و همین مسئله سقوط دومینووار را رغم زد ولی سیلیکون وَلی که گفته می شود شانزدهمین بانک بزرگ آمریکایی هست در حوزه فناوری و استارت اپ فعال است و سهم سرمایه گذران خارجی در ان حدود 3 درصد می باشد. از سوی دیگر دولت آمریکا به سرعت وارد عمل شده و کنترل این بانک را بر عهده گرفته است و سعی دارد سرمایه مردم را حفظ کند. مکی تصریح کرد: اینکه دلیل ورشکستگی دو بانک آمریکایی چه بوده تحلیل ها متفاوت است. اما برخی معتقد هستند اقدام اقدام بانک مرکزی آمریکا که تصمیم گرفته برای کنترل تورم بهره را افزایش دهد موجب شده سلیکون ولی و سیگنِچر نتوانند تعهدات مالی خود را انجام دهند. سناریوی بدبینی این است که این دومینو می تواند به بانک های دیگر آمریکایی سرایت کرده و رکودی بزرگ این کشور را فرا گیرد. نگاه خوشبینانه هم این است که فدرال رزو این توانایی را دارد که بحران را کنترل کند. ولی اینکه این تحلیل ها خوشبینانه و بدبینانه تا چه امکان تحقق دارد بستگی به واکنشی دارد که بازار سهام و دیگر بانک های آمریکای به ان نشان خواهند داد. طی روزهای اینده با متغیرهایی دقیق تری می توان پیامدهای این ورشکستگی را تحلیل کرد.

مکی هم تاثیر فاکتورهای خارجی در بحران مالی آمریکا را کم ارزیابی کرده و عنوان کرد: این مسائل چندان تاثیرگذار نیست و فعلا هیچ متغیر خارجی در مورد این دو بانک مطرح نشده. آنچه که بیشتر گفته شد همان افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو بوده است. بطور مشخص ریشه مشکلات به ذات نظام سرمایه داری بازمی گردد. اینکه خلع هایی در این نظام است که در دوره هایی چنین چالش هایی ایجاد می شود و اگر کنترل نشود مانند سال 2008 می توان بحران گسترده در سرتاسر جهان ایجاد کند.

نام خبرنگار: مهدی خالدی