«یحیی سنوار» ملقب به «ابوابراهیم» ، نامی است که صهیونیست‌ها همواره به‌شدت از او وحشت داشتند و ابعاد شخصیتی وی، چه زمانی که در داخل زندان‌های رژیم اشغالگر بود و چه زمانی که وارد پست‌های کلیدی در جنبش حماس شد و حتی بعد از شهادتش نیز همواره برای مقامات صهیونیست، نگران‌کننده بوده است.

نام شهید یحیی سنوار بعد از نبرد شمشیر قدس در سال ۲۰۲۱ به‌شکل قابل‌توجهی، بر سر زبان‌ها افتاد. او در طول زندگی مبارزاتی خود بارها توسط دشمن صهیونیستی بازداشت شد و قبل از اینکه در سال ۲۰۱۱ در معامله تبادل اسرا آزاد شود، چهار بار به حبس ابد محکوم شده بود.

زندگیِ سراسر مقاومتی شهید یحیی سنوار

شهید یحیی سنوار در ۷ اکتبر ۱۹۶۲ در اردوگاه خان‌یونس در جنوب نوار غزه به دنیا آمد و خانواده او بعد از روز نکبت و اشغالگری صهیونیست‌ها در اراضی فلسطین در سال ۱۹۴۸، از شهر مجدل در شمال شرقی نوار غزه آواره شده بودند. او همانند دیگر فلسطینی‌ها در شرایط بسیار سختی بزرگ شد و به‌همراه خانواده‌اش همواره مورد آزار اشغالگران صهیونیست قرار می‌گرفت.

شهید یحیی سنوار تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه پسرانه خان‌یونس گذراند و سپس با مدرک لیسانس در گروه مطالعات عربی از دانشگاه اسلامی غزه فارغ التحصیل شد. وی در دوران تحصیل خود در دانشگاه، فعالیت‌های دانشجویی برجسته‌ای داشت و یکی از اعضای فعال تشکل اسلامی بود و به‌عنوان دبیرکل کمیته فنی و سپس دبیرکل کمیته ورزشی در شورای دانشجویی دانشگاه اسلامی غزه فعالیت می‌کرد.

همین فعالیت‌های دانشجویی به شهید سنوار کمک کرد تا تجربه و مهارتی به دست آورد که وی را واجد شرایط به‌عهده گرفتن نقش‌های رهبری در جنبش حماس بعد از تأسیس آن در جریان انتفاضه اول می‌کرد.

شهید یحیی سنوار در سال ۱۹۸۶ به‌همراه خالد الهندی و روحی مشتهی، به‌دستور شیخ احمد یاسین، بنیانگذار جنبش حماس، یک سرویس امنیتی به‌نام سازمان جهاد و تبلیغ موسوم به «مجد» تأسیس کردند که مسئولیت اصلی آن تعقیب و بازداشت جاسوسان دشمن و ردیابی افسران سرویس‌های جاسوسی و امنیتی رژیم اشغالگر است، این سرویس به‌زودی به اولین هسته توسعه سیستم امنیتی داخلی جنبش حماس تبدیل شد.

ابوابراهیم و درس مقاومت در زندان‌های دشمن

شهید یحیی سنوار برای اولین بار در سال ۱۹۸۲ به‌دلیل فعالیت‌های دانشجویی و در حالی که تنها ۲۰ سال داشت، توسط صهیونیست‌ها بازداشت شد و به‌مدت چهار ماه در بازداشت اداری بود. صهیونیست‌ها سپس یک هفته بعد از آزادی یحیی سنوار، مجدداً او را بازداشت کرده و به‌مدت ۶ ماه بدون محاکمه در زندان انداختند. وی در سال ۱۹۸۵ مجدداً بازداشت شد و هشت ماه در زندان‌های دشمن بود.

اشغالگران صهیونیست در ۲۰ ژانویه ۱۹۸۸ بار دیگر شهید یحیی سنوار را به‌اتهام کشتن دو نظامی صهیونیست و چهار جاسوس، بازداشت و او را محکوم به چهار بار حبس ابد کردند.

شهید یحیی سنوار در دوره بازداشت خود در زندان‌های دشمن، مسئولیت رهبری هیئت عالی اسرای حماس در زندان‌های رژیم صهیونیستی را به‌عهده داشت. المجدل، حداریم، السبع و نفحه از جمله زندان‌هایی هستند که شهید یحیی سنوار در آنها بود و ۴ سال هم در سلول انفرادی ماند. این رهبر شهید مقاومت فلسطین در دوران بازداشت خود در معرض مشکلات جسمی زیادی قرار گرفت و حتی یک لخته خون در مغز او مشاهده شد. شهید سنوار همچنین در دوره زندان از ملاقات با خانواده خود محروم بود و طی ۱۳ سال پدرش تنها دوبار توانست او را ببیند.

نقش شهید یحیی سنوار در توسعه قدرت نظامی و سیاسی حماس

در نهایت شهید یحیی سنوار در سال ۲۰۱۱ به‌همراه بیش از ۱۰۰۰ اسیر فلسطینی به‌ازای آزادی «گلعاد شالیط» اسیر صهیونیست در معامله تبادل اسرا به‌نام «وفاداری به آزادگان» آزاد شد. صهیونیست‌ها بعد از آزاد کردن شهید یحیی سنوار بارها تأکید کردند که از آزادی وی به‌شدت پشیمان هستند.

شهید سنوار بعد از آزادی در جریان انتخابات داخلی جنبش حماس در سال ۲۰۱۲ به عضویت دفتر سیاسی این جنبش انتخاب شد و مسئولیت شاخه نظامی حماس به‌نام گردان‌های عزالدین القسام را هم به‌عهده گرفت. مأموریت او در این گردان‌ها هماهنگی میان دفتر سیاسی حماس با فرماندهی گردان‌های القسام بود و اولین مأموریت خود را در این زمینه در جنگ سال ۲۰۱۴ با دشمن صهیونیستی به‌خوبی ایفا کرد.

بعد از پایان این جنگ، شهید یحیی سنوار بررسی‌ها و ارزیابی‌های جامعی از عملکرد فرماندهان میدانی جنبش حماس انجام داد.

شهید یحیی سنوار در سال ۲۰۱۷ نیز یک بار به‌عنوان رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس منصوب شده بود.

روزنامه گاردین در مقاله‌ای در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد که ورود سنوار به جنبش حماس، به رقابت داخلی میان جناح‌های سیاسی و نظامی این جنبش پایان می‌دهد و سیاست آن را باز تعریف می‌کند. این مرد، نوار غزه را در اولویت فعالیت‌های سیاسی و نظامی فلسطین می‌داند و حماس را به‌طورکلی از تشکیلات خودگردان فلسطین دور می‌کند.

این رسانه انگلیسی گزارش داد: یحیی سنوار معمار واقعی مذاکرات قاهره در اکتبر ۲۰۱۷ بود که هدف از آن فعال کردن مجدد پرونده آشتی فلسطین بود. وزن سنوار و جایگاه مهمی که در حماس دارد، او را در زمره برجسته‌ترین شخصیت‌های این جنبش قرار داده است و به وی آزادی زیادی می‌دهد تا سیاست مقاومت فلسطین را طبق اولویت‌هایی که در نظر دارد، تنظیم کند.

شهید سنوار؛ کابوس اشغالگران در نبرد شمشیر قدس تا طوفان الاقصی

شهید یحیی سنوار در جریان نبرد شمشیر قدس که در سال ۲۰۲۱ اتفاق افتاد، خودش را به‌عنوان تنها رهبر عربی معرفی کرد که آماده ورود به جنگ ضد صهیونیست‌ها برای دفاع از قدس بود و همین مسئله محبوبیت وی را میان افکار عمومی بالا برد. محافل و کارشناسان صهیونیست، چه در جریان این جنگ و چه در جریان طوفان الاقصی، بارها اعتراف کردند که مردم فلسطین، یحیی سنوار را رهبر تمام ملت فلسطین در نوار غزه، کرانه باختری، قدس و اراضی اشغالی ۱۹۴۸ می‌دانند.

سخنرانی‌های ملی و حماسی که شهید یحیی سنوار در جریان نبرد شمشیر قدس انجام داد و به‌ویژه تمجید وی از فلسطینیان ساکن اراضی اشغالی ۱۹۴۸، نقش زیادی در اتحاد همه فلسطینی‌ها ضد دشمن صهیونیستی داشت و اشغالگران را به‌شدت وحشت‌زده کرد.

در آن زمان و هنگامی که صهیونیست‌ها به‌شدت در تعقیب یحیی سنوار بودند، او تصاویری از بازدید میدانی خود از خیابان‌های غزه بدون تدابیر امنیتی و دیدار با مردم فلسطین منتشر کرد. مقامات اسرائیلی این اقدام سنوار را یک سیلی به صورت سرویس امنیتی و اطلاعاتی این رژیم دانستند.

مردی که اشغالگران از تبدیل شدن او به نصرالله دوم وحشت داشتند

شهید یحیی سنوار همچنین به مدیریت عالی در جنگ روانی ضد دشمن شهرت داشت و منابع عبری هشدار می‌دادند با وجود آسیب‌های زیادی که فلسطینی‌ها در جنگ با اسرائیل متحمل می‌شوند، اما رفتارهای شجاعانه و سخنرانی‌های قاطع سنوار، احساس پیروزی به فلسطینی‌ها می‌دهد و به همان اندازه وحشت افکار عمومی اسرائیلی‌ها را بالا می‌برد.

از این نظر، بسیاری شهید سنوار را با شهید سید حسن نصرالله مقایسه و تاکید می‌کردند صهیونیست‌ها بسیار نگرانند که یحیی سنوار به عنوان «نصرالله دوم» در فلسطین ظهور کند.

یکی دیگر از عوامل نگرانی صهیونیست‌ها درباره شخصیت شهید یحیی سنوار این بود که او یک هماهنگی عالی و منسجم میان شاخه سیاسی و نظامی حماس به وجود آورده است و اسرائیلی‌ها معتقد بودند تفاوتی میان شهید سنوار و شهید محمد الضیف، فرمانده گردان‌های عزالدین القسام در سطح فرماندهی نظامی وجود ندارد.

شجاعت و شهادت‌طلبی از دیگر ویژگی‌های برجسته شهید یحیی سنوار بود ؛ به‌طوری که او همواره در دل میدان، نبرد ضد دشمن را مدیریت می‌کرد و این ویژگی در آخرین تصاویر او قبل از شهادتش کاملا مشهود است.

شهید یحیی سنوار یک بار در پاسخ به تهدیدات مقامات دشمن برای ترور وی، با لحنی تمسخرآمیز گفت: «بهترین هدیه‌ای که آنها می‌توانند به من بدهند، ترور کردن من است، من الآن با خودروی خود از اینجا راه می‌افتم و به خانه‌ام برمی‌گردم، صهیونیست‌ها می‌دانند من کجا زندگی می‌کنم، پس منتظر آنها هستم».

شهید سنوار؛ مردی که صهیونیست‌ها او را معمار طوفان الاقصی می‌دانند

بعد از عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر، شهید یحیی سنوار در کنار شهید محمد الضیف، تبدیل به اولین هدف تعقیب و ترورهای رژیم صهیونیستی شد، این در حالی است که صهیونیست‌ها از زمان آزادی شهید یحیی سنوار در سال ۲۰۱۱ همواره به‌دنبال ترور او بودند و تلاش‌های آنها برای رسیدن به این هدف در جریان نبرد شمشیر قدس هم به نتیجه نرسید.

صهیونیست‌ها، شهید یحیی سنوار را معمار و مغز متفکر عملیات ۷ اکتبر می‌دانند و نام او تا ابد کابوسی بزرگ در ذهن اشغالگران خواهد بود.

اما پایان زندگی دنیوی شهید سنوار هرگز پایان واقعی او نبود. عصر روز پنجشنبه، ۱۶ اکتبر ۲۰۲۴ بود که ناگهان تصاویر جسم بی‌جان این فرمانده بی‌نظیر و استثنایی حماس که بیش از یک سال با بزرگ‌ترین قدرت‌ها و شیاطین عالم می‌جنگید منتشر شد؛ وسط خرابه‌ها و بُتن‌ها و میلگردها، و در میان شقی‌ترین موجودات عالم، در حالی که دست راستش از آرنج به شدت زخم برداشته و انگشت اشاره دست چپش هم با چاقو بُریده شده بود!

هیچ کس حتی خود صهیونیست‌ها باور نمی‌کردند او، یحیی سنوار باشد. اشغالگران کاملا اتفاقی و در جریان نبرد تن به تن و نابرابر با او مواجه و با استفاده از انواع تکنولوژی‌ها و گلوله‌های ‌تانک او را به شهادت رساندند. چند ساعتی گذشت که صهیونیست‌ها اعلام کردند، با آزمایش دی‌ان‌ای اطمینان پیدا کرده‌اند که او، همان یحیی سنوار معروفی است که بیش از ۲۰ سال و از نوجوانی در زندان‌های رژیم صهیونیستی بود و طی یک سالی که از عملیات طوفان‌الاقصی می‌گذشت، بزرگ‌ترین ضربه‌ها را به این رژیم و متحدانش وارد کرد.

وقتی اشغالگران از شهید سنوار هم وحشت دارند

صهیونیست‌ها چون کاملا اتفاقی در شهر رفح به شهید یحیی سنوار رسیده بودند، آمادگی لازم برای نمایش رسانه‌ای نداشتند. آنها بلافاصله تصاویر پیکر بی‌جان او را منتشر و اقدام به شادی کردند. حتی تصاویر ویدئویی که کوادکوپترهای این رژیم از لحظات آخر این رزمنده بی‌نظیر گرفته بودند، منتشر شد و اشغالگران ناخواسته از او یک قهرمان ساختند.

تصاویر نشان می‌داد، مردی زخمی، در حالی که دست راستش به شدت مجروح و از کار افتاده و سر و صورتش با چفیه پوشانده شده بود، به کوادکوپتری که برای شناسایی وارد این ساختمان مخروبه شده خیره می‌شود و با این که خون زیادی از او رفته و بی‌حال بود، چوبی که جلوی دست چپش است را برداشته و به سمت کوادکوپتر پرتاب می‌کند. این تصاویر، ورق را علیه صهیونیست‌ها برگرداند و بنا بر اعلام رادیو و تلویزیون رژیم اسرائیل «از سنوار عملا یک اسطوره ساخت.»

سازمان رادیو و تلویزیون این رژیم اعلام کرد «صحنه‌هایی که ما می‌بینیم با آن چیزی که حماس یا جهاد اسلامی در فلسطین و حزب‌الله در لبنان می‌بینند، متفاوت است، آنها مردی را دیدند که تا واپسین لحظه و آخرین قطره خون مبارزه کرد؛ حتی هنگامی که زخمی شده بود...سنوار عملا به یک اسطوره تبدیل شد».

بعد از آن، ارتش اشغالگر با همه ابزارهای رسانه‌ای خودش و حامیان غربی و آمریکایی تلاش کرد تا این تصویر سیاه از خود را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های سراسر جهان پاک کند و اتهامات جدیدی به شهید سنوار وارد سازد؛ اما همه این تلاش‌ها با شکست مواجه شد و اسرائیل نتوانست تصویر قهرمان و مقاومتی یحیی سنوار را از بین ببرد. اشغالگران حتی به فکر بمباران خانه‌ای افتادند که یحیی سنوار در آنجا با دشمن جنگید و به شهادت رسید.

امروز با گذشت یک سال از شهادت این فرمانده قهرمان مقاومت فلسطین، نام و تصاویر او نه تنها در خیابان‌های غزه، بلکه در سراسر جهان بالا می رود و او تا ابد به نماد شجاعت، قهرمانی، آزادگی و مبارزه با ظلم تبدیل شده و پرچمش توسط نسل‌های آینده فلسطین و همه مقاومان و آزادگان برافراشته خواهد ماند.