محمود امانی طهرانی در گفت و گو با قدس آنلاین با تاکید بر ضرورت بازطراحی دوره‌های تحصیلی اضافه می کند: پیام اصلی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که سال ۱۳۹۰ به تصویب رسیده، این است که باید مأموریت آموزشی و پرورشی را به روشنی بشناسیم و این مأموریت در دوره‌های تحصیلی پیاده‌سازی شود. باید آگاه بود که تدریس هیچ یک از مقاطع و پایه‌های تحصیلی صوری و فیزیکی نیست، بلکه یک موضوع محتوایی جدی در راستای پیاده‌سازی مأموریت آموزشی و پرورشی است، از این رو ضرورت دارد دوره‌های تحصیلی مطابق با مأموریت مورد تأکید سند تحول طراحی شوند.

همسوسازی کتاب های درسی با اهداف سند تحول

این مسئول ادامه می دهد: با تصویب سند به طور ناگهانی تصمیم گرفته شد، پایه ششم ایجاد شود و دانش آموزان پایه پنجم قبل از ورود به دوره بعدی آموزشی وارد پایه ششم شوند و سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی مجبور شد در هر سال کتاب های درسی دو پایه را مناسب سازی کند و تغییرات لازم را با تعدادی عنوان درسی جدید برای جدول درس های پایه ششم و دوره متوسطه اول و دوم تدارک ببیند.به همین دلیل سازمان پژوهش پروژه ای به نام همسوسازی را آغاز کرد وهدف همسوسازی آن بود که کتاب های درسی را از پنج منظر بهبود ببخشد؛ نخست اینکه اهداف کتاب های درسی به الگوی هدف گذاری برنامه درسی ملی یعنی الگوی تفکر، ایمان، علم، عمل و اخلاق نزدیک شود. دوم آنکه از نظر«پداگوژی» یا علم هنر یاددهی و یادگیری، کتاب ها بهبود یابد.

تقویت وجه کاربستی کتاب های درسی  

منظر سوم تعدیل حجم محتوا با توجه به زمان پیش بینی شده برای آموزش بود. چهارمین هدفی که در همسوسازی کتاب های درسی دنبال می شد توجه به فرهنگ و تمدن ایران و اسلام غنی بود و پنجمین هدف نیز تقویت وجه کاربستی یا علم نافع بود به این معنا که هرعلمی اعم از پزشکی، کشاورزی، صنعتی و... به نحوی در منفعت فرد یا جامعه تاثیرگذار باشد و جامعه را از وابستگی سیاسی و اقتصادی به دشمنان رهایی بخشد، که این مهم نیز درهمسوسازی کتاب های درسی با اهداف پیش بینی شده در سند تحول مورد توجه قرار گرفته است.

ضرورت انطباق برنامه های درسی با سند تحول

امانی طهرانی با اشاره به اینکه از سال ۱۳۹۰ تا کنون انطباق برنامه های درسی، بسته های آموزشی و کتاب های درسی با مفاد سند تحول بنیادین اتفاق نیفتاده است، می گوید: تنها اقدام انجام شده در این فاصله همسوسازی کتاب های درسی با سند تحول بوده است و در حال حاضر سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی پیگیر بازطراحی دوره های تحصیلی با هدف افزایش مقبولیت و مشروعیت اجتماعی درس ها است.

به گفته وی در حال حاضر بسیاری از دانش آموزان، اولیای آن ها و کارشناسان این پرسش را مطرح می کنند که چرا برخی از درس را باید دانش آموزان بخوانند که سازمان پژوهش با بازطراحی دوره های تحصیلی می تواند به این پرسش پاسخ دهد و تا کنون اقدامات بسیار خوبی از سوی این سازمان برای تحقق آن انجام شده است.

توجه به رشد تمام ساحتی دانش آموزان

دبیرکل شورای آموزش و پرورش با تاکید براینکه در شرایط فعلی سه سال نخست دوره ابتدایی و دوره متوسطه دوم در اولویت بازطراحی قرار دارند، ادامه می دهد: ابتدا باید در سه سال نخست دوره ابتدایی به سهم رشد تمام ساحتی به صورت متعادل و متوازن پرداخته شود، سپس به سراغ ادامه پایه‌ها رفت.زیرا  بر اساس سند تحول بنیادین؛ سه سال نخست دوره ابتدایی، دوره ای است که شایستگی های پایه یادگیری در دانش آموزان باید مبتنی بر توسعه شایستگی های زبانی دانش آموزان ایجاد شود که امروز این شایستگی ها شامل دیدن، شنیدن، خواندن، نوشتن، سخن گفتن، ابراز کردن و ارائه کردن می شود و ضرورت دارد دوره ای برای این سه سال با ویژگی هایی مثل «ایجاد فضایی بدون تعجیل و فشار بر دانش آموزان با اولویت خواندن بر نوشتن، توزیع زبان آموزی به جای یک سال در سه سال»، «فراهم کردن فرصت جبران تحقق اهداف دوره پیش دبستانی برای دانش آموزانی که این دوره را نگذرانده اند»، «ایجاد فرصت جدی برای انطباق زبانی به دانش آموزان مناطق دو زبانه که زبان مادری آن ها فارسی نیست»، «ایجاد شرایط مناسب برای دانش آموزان پایه اولی که سخت تر از خانه جدا می شوند» و همچنین «توجه به ایجاد موقعیت های یادگیری ترکیبی و تلفیقی یعنی یادگیری همراه با بازی و فعالیت های جذاب برای کودکان با هدف پرورش تخیل در دانش آموزان» طراحی شود تا همه دانش آموزان سه سال نخست دوره ابتدایی از این دوره تحصیلی لذت برده و احساس موفقیت کنند و بتوانند شایستگی های یادگیری را بیاموزند.

این مسئول با اشاره به اینکه پس ازسه ساله نخست دوره ابتدایی ضرورت دارد دوره دوم متوسطه در اولویت بازطراحی قرار گیرد، می گوید: باتوجه به اینکه در این دوره دانش آموزان نسبت به نیازمندی های خود و جامعه شناخت بیشتری پیدا می کنند، لازم است شاخه ها و رشته های تحصیلی مورد بازطراحی جدی قرار گیرد تا در کنار تعلیم و تربیت عمومی، فرصت «انتخاب» نیز برای دانش آموزان این دوره تحصیلی فراهم شود و دانش آموزان بتوانند محورهای رشد مورد علاقه خود را آگاهانه انتخاب کنند و مسیر ادامه زندگی و آینده شغلی و علمی خود را رقم بزنند.

ایجاد فرصت انتخاب آگاهانه برای دانش آموزان

امانی طهرانی می افزاید: یکی از مهمترین مشخصه های بازطراحی دوره دوم متوسطه این خواهد بود که وجه کلیشه ای تعلیم و تربیت در این سه سال کاهش و امکان انتخابگری دانش آموزان افزایش یابد. البته این موضوع طی دوره های گذشته نیز مورد توجه طراحان دوره های آموزشی دوره دوم متوسطه بوده، اما طی سال های قبل فناوری آموزش اینقدر پیشرفت نکرده بود و دانش آموزان نمی توانستند به محتواهای آموزشی کلاس هایی که مخاطب کمتری داشت دست یابند. چرا که  که ممکن بود متقاضیان یک درس  در یک مدرسه به سرانه تشکیل یک کلاس نرسد وامکان برگزاری آن کلاس برای مدرسه مقدور نباشد. اما خوشبختانه اکنون با ورود فناوری های نوین به عرصه یادگیری این فضا فراهم است که حتی اگر یک دانش آموز در یکی از مدارس یک منطقه جغرافیایی کشور به شرکت دریک کلاس علاقمند باشد، بتواند با اتصال به فضای یادگیری الکترونیک (کلاس های مجازی آنلاین)آموزش های لازم را کسب و با شرکت در آزمون آن درس، نمره آن را کسب کند. بنابراین بازطراحی دوره متوسطه دوم می تواند محدودیت های آموزشی دانش آموزان را برطرف سازد و تحقق این مهم نقش موثری درانتخاب آگاهانه تر دانش آموزان برای آینده شغلی و تحصیلی آن ها خواهد داشت.

خبرنگار: اعظم طیرانی