همه ماجرا در یک پاراگراف جمع می‌شود. حتی ویراستارهای محترم، اگر دقت نظری به خرج بدهند، همین پاراگراف را هم می‌شود خلاصه کرد. اصلا شاید بشود ته‌ش همه این پاراگراف را در یک جمله هم فشرده کرد؛ جمله‌ای که عددی را به مخاطب می‌دهد و خلاص. پاراگراف این است:
«آستان قدس رضوی از ابتدای ماه مبارک رمضان هر شب حدود ۶۰ هزار افطاری گرم و سبک میان زائران و مجاوران بارگاه قدس رضوی توزیع می‌کند؛ که از این تعداد ۴۵ هزار افطاری سبک بین صفوف نمازگزاران حرم مطهر، 5 هزار و ۵۰۰ افطاری غذای گرم در مهمانسرای حضرت و سفره اکرام رضوی و ۹ هزار افطاری گرم نیز در مواکب باب الکاظم(ع) و باب الجواد(ع) حرم مطهر توزیع می‌شود. به این افطاری‌ها باید افطاری‌های رواق شیخ حر عاملی را هم اضافه کرد. هر شب دو هزار روزه‌دار در رواق حُر عاملی میهمان خوان پربرکت رضوی می‌شوند.»
اما خدمتی که در این پاراگراف مستتر است را چطور؟ آیا می‌شود آن را هم خلاصه کرد؟ بعید می‌دانم.
تصمیم‌گیری ساعت‌ها بحث کارشناسی
ماجرای افطاری‌های حرم درست بعد از افطار پیشین، شروع می‌شود. خادم‌ها و خادمیارها در بخش‌های مختلف، وظیفه مشخص شده شان را می‌دانند. و این وظایف هر کدام پس از ساعت‌ها جلسه، مشخص شده است. سال‌ها تجربه، به خادمان بارگاه منور رضوی آموخته که برای هر تصمیمی، جلسات متعدد کارشناسی برگزار کنند تا تصمیمات به بهترین و بهینه‌ترین شکل ممکن اتخاذ شود...
درست در همان دقایقی که بناست آیین افطاری برگزار بشود، نمازهای مغرب و عشا هم در صحن‌ها و رواق‌ها منعقد است. امر زیارت هم که تعطیل شدنی نیست. همیشه زائرانی هستند که نمازشان را با دقایقی تأخیر می‌خوانند و در عوض از فرصت نمازگزاری دیگر زائران، برای زیارت استفاده می‌کنند. حالا در این ازدحام مبارک، بناست زائران روزه‌دار افطار هم بکنند و خادمان این حرم قدسی را هم در ثواب روزه‌شان شریک کنند...
برای همین است که هر تصمیمی در حرم مطهر از جهات مختلف سنجیده می‌شود تا در بهینه‌ترین حالت ممکن، انجام بشود و نه تنها خدای نکرده تداخلی با دیگر آیین‌ها و مراسم حرم مطهر نداشته باشد، بلکه بتواند در یک هم‌افزایی ویژه، مددکار دیگر آیین‌ها هم باشد.
فلسفه افطاری‌های سبک
امسال همچون سال‌های دیگر، چند نوع افطاری در جغرافیای وسیع حرم مطهر برگزار می‌شود. هر کدام ازین افطاری‌ها اسمی دارند و رسمی. «افطاری سبک» عنوان پذیرایی مختصری است که از نمازگزارها می‌شود. واقعیت آنکه محدودیت منابع وقفی اجازه نمی‌دهد از همه زائران بارگاه منور رضوی با غذای گرم و به صورت مفصل‌تری پذیرایی بشود؛ اما این هم که نمازگزارها در بارگاه منور رضوی نتوانند روزه‌شان را افطار کنند از ادب میزبانی به دور است؛ افطاری‌های سبک با این فلسفه شکل گرفته‌اند. بین دو نماز، خادم‌ها و خادمیارها، بسته‌های مختصر خوراکی را به نمازگزارها تقدیم می‌کنند؛ این بسته‌ها معمولا شامل یک کیک، یک نوشیدنی، چند دانه خرما و... است؛ خیلی نیست اما آن‌قدری هست که بشود روزه را آن افطار کرد؛ بماند که خیلی از روزه‌دارها همین بسته مختصر را هم به عنوان تبرکی همراه خودشان می‌برند تا آن را در جمع خانواده میل کنند و آن‌ها را هم از این تحفه مختصر حرم مطهر، بی‌نصیب نگذارند.
دعوت به سفره‌های اکرام رضوی
«سفره‌های اکرام رضوی» عنوان پذیرایی‌هایی است که برگرفته از متن وقفنامه‌ها از زائران روزه‌دار می‌شود. این سفره‌ها معمولا در یکی از صحن‌ها یا رواق‌های حرم مطهر پهن می‌شود. روزه‌دارها معمولا با کارت‌های مخصوص به این آیین سفره‌داری دعوت می‌شوند. کارت‌های دعوت به شیوه‌های مختلف میان مجاوران توزیع می‌شود. بیشتر وقت‌ها خدام بارگاه منور رضوی، یکی از محلات شهر را انتخاب می‌کنند و بدون اطلاع قبلی در آن محل حضور می‌یابند و کارت‌ها را درِ خانه‌ها، به مجاوران می‌رسانند و از آن‌ها برای حضور در افطاری حرم مطهر دعوت می‌کنند. هر کدام از خدام انبوهی خاطره دارند از این توزیع کارت‌ها و صحنه‌های شورانگیزی که درست می‌کند.
زائران روزه‌دار، پس از نماز جماعتی که معمولا در محل پهن شدن سفره‌ها برگزار می‌شود، می‌نشینند سر سفره‌ها و با بسته‌های نان و غذای گرم(و نوشیدنی و دسر و...) پذیرایی می‌شوند. آن‌هایی که دیده‌اند می‌دانند برنامه‌ریزی و سرعت عمل خادمان بارگاه منور رضوی در برگزاری این آیین، انصافا مثال‌زدنی است.
لذت افطاری در باب‌الکاظم(ع) و باب‌الجواد(ع)
امسال شکل دیگری هم به افطاری‌های حرم مطهر اضافه شده است؛ آن هم سفره‌های پهن شده در باب‌الکاظم(ع) و باب‌الجواد(ع) حرم مطهر رضوی است؛ یک پذیرایی ویژه از زائرانی که لحظات افطار را در حرم مطهر حضور دارند. این پذیرایی در فضای باز حاشیه دو ورودی صحن پیامبر اعظم(ص) حرم مطهر رضوی انجام می‌شود و زائران می‌توانند سرِ این سفره‌ها روزشان را با چای و خرما و غذای گرم(هلیم و...) افطار کنند و از لذت افطار کردن بر سفره همیشه گشاده عنایت و کرامت حضرت رضا(ع) بهره‌مند شوند.
این مختصری از آیین افطاری در مطهر رضوی است؛ اما همه می‌دانند پشت این پذیرایی‌ها ساعت‌ها و ساعت‌ها کار و خدمت، آن هم با دهان روزها، مستتر است. تنها یک نمونه آن خدمات این است. به پاراگراف آغازین برگردیم. «...از این تعداد ۴۵ هزار افطاری سبک بین صفوف نمازگزاران حرم مطهر...» صرفا و صرفا بسته‌بندی 45 هزار بسته افطاری سبک می‌دانید چقدر کار دارد؟
دعا کنید خادمان و خادمیاران بارگاه منور رضوی همچنان در امر خدمت به زائران بارگاه منور رضوی، قرین توفیق باشند.
نظر شما