در شب های قدر آنچه که مرسوم است مراسم قرائت جوشن کبیر و قرآن به سر است که در آستان های مختلف کشور به میزبانی مساجد و اماکن مقدس برگزار می‌شود، اما هر کدام از استان‌های کشور در این شب‌ها آیین و مراسم خاصی هم دارند که قدمت هر کدام طولانی است و در این گزارش کوتاه می‌خواهیم شما را با برخی از این مراسم و آیین بیشتر آشنا کنیم.
قشم و مراسم «عَلَم شمشیری»
از جنوب کشور و جزیره قشم آغاز می‌کنیم، جزیره‌ای که همزمان با شبهای قدر و فرا رسیدن سالروز شهادت حضرت علی (ع)، تمام کوچه‌هایش سیاهپوش می‌شود. مردم این جزیره همزمان با شبهای قدر مانند ماه محرم مراسمی با عنوان «عَلَم شمشیری» برگزار می‌کنند، به این صورت که در نوزدهم ماه رمضان ساکنان قشم علم شمشیری که روی آن جمله‌هایی با خط کوفی نوشته شده است، را با پای پیاده از شهر به روستای حمیری می‌برند و تا قبل از غروب آفتاب آن را به شهر برمی‌گردانند.
مردم قشم عقیده دارند که این علم از نجف آورده شده و یک نمونه دیگر از آن در حرم حضرت علی(ع)، در شهر نجف، قرار دارد، آنها علم شمشیری را در مسجد علی بن ابی‌طالب نگهداری می‌کنند.
«ختم یا علی» در یزد
به یزد می‌رویم، شهری که مردمانش به جز مراسم احیای شب قدر آیینی به نام «ختم یا علی» دارند. آنها در این مراسم بعد از جمع شدن در مساجد با تسبیح‌های هزار دانه ذکر یا علی می‌گویند. خواندن نمازهای هفت قل هو اللهی، دعای جوشن کبیر و ابوحمزه ثمالی و قرآن به سر گرفتن رسم‌های دیگر شب قدر در شهر یزد است.
در این مراسم مردم یزد به خواندن اشعاری مانند اشعاری مثل یا اله‌العالمین در باز کن/ یا امیرالمؤمنین در باز کن/ مشکلی افتاده در کار من/ با دو انگشت یدالله باز کن و همین طور سرکوه بلند فریاد کردم/ امیرالمؤمنین را یاد کردم/ امیرالمؤمنین ای شاه مردان/ دل ناشاد ما خوشحال گردان و ای خوانده تو را ولی ادرکنی/ بر تو ز نبی نص جلی ادرکنی/ دستم تهی و لطف تو بی‌پایان هست/ یا حضرت مرتضی علی ادرکنی، به منظور مددجستن از مولای متقیان علی «ع» نیز می پردازند.
حرکت دسته‌های عزاداری به سوی مسجدها و تکیه‌ها در بیجار کردستان
مردم کردستان در کنار برگزاری مراسم شب احیا به پخت و توزیع نذورات هم می پردازند و کمک به نیازمندان جزئی از برنامه های ویژه این استان است، البته بیجار که از شهرهای معروف این استان محسوب می‌شود مراسم ویژه‌اش در شبهای قدر حرکت دسته‌های عزاداری به سوی مسجدها و تکیه‌ها است. در مسجد جامع قبای سنندج مردم تا نزدیک سحر دعا می‌خوانند و به راز و نیاز مشغول می‌شوند.
*مهدیه قمری
نذر شیر در استان سمنان
اهالی استان سمنان در شبهای قدر پس از صرف افطار در مسجد محل خود حضور یافته و با خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر، مجیر، افتتاح و ذکر مصیبت به شب‌زنده‌داری مبادرت می‌ورزند؛ زنان نیز در این شب‌ها خرما، انواع نان محلی، شله‌زرد و غیره بین عزاداران تقسیم می کنند.
اهالی نقاط کویری استان سمنان در روز شهادت حضرت علی «ع» از انجام فعالیت‌های روزمره خودداری کرده و مرسوم هست که دامداران شیر دام‌های خود را در این روز به فقرا و نیازمندان داده یا برای تهیه افطار و پذیرایی از نمازگزاران به مساجد محل می‌دهند.
تعزیه‌خوانی در میناب
میناب از شهرهای هرمزگان است، در این شهر مردم همزمان با شبهای قدر به مراسم تعزیه‌خوانی می‌روند، مردم شهرهای دیگر هرمزگان نیز در زمان افطارِ شبهای نوزدهم، بیست‌ویکم و بیست‌وسوم ماه مبارک رمضان قاری قرآن را به خانه‌شان می‌برند و برای آرامش روح درگذشتگان قرآن می‌خوانند.
مراسم سیینه زنی و عزاداری در مساجد گلستان
مراسم احیای شب های قدر علاوه بر منازل در مساجد استان گلستان نیز برگزار می شود با این تفاوت که مردم این استان مراسم سینه زنی و عزاداری نیز در مساجد همزمان با شبهای قدر برگزار می کنند.
نظر شما