در هر حال، هر سفری لاجرم بقول مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، پختگی در جسم و جان ایجاد می‌کند، پس بسیار سفر باید تا پخته شود خامی.

حال اگر این سفر، رفتن تا مشهدِ شاه خراسان باشد، شوق رفتنش دو چندان می‌گردد و اگر بار اولت باشد که می‌خواهی به پابوس ضامن آهو بروی، دلت زودتر از خودت رفته است و سیر معنوی، تو را به مرحله‌ای می‌رساند که بقول مولای متقیان، علی(ع) «من عرف نفسه، فقد عرف ربه».

هفت سال است که در چهار فصل از سال «کاروان‌های مهر درخشان رضوی» به راه افتاده است. تابستان گرم باشد یا زمستان سرد فرقی نمی‌کند، مهم این است که بهار زیارت در رواق‌های رضوی با این کاروان‌ها وزیدن می‌گیرد، آن هم برای «زائر اولی‌ها».

خوان گسترده امام مهربانی‌ها برای زائر اولی‌ها

آن روز که به مادربزرگ خبر دادند اسمش بعنوان زائر اولی از مسجد محله اعلام شده است، فکر نمی‌کرد بالاخره امام رضا(ع) هم او را بطلبد. حالا قرعه فال به نامش افتاده و همای سعادت بر سرش نشسته است.

دو سال پیش که کرونا باعث شد سفرهای زیارتی کنسل شود، فکر می‌کرد آرزوی زیارت حضرت امام رضا(ع) را باید از سرش به در کند. ولی حالا قرار است در قالب «کاروان مهر درخشان رضوی» سه شب میهمان امام رضا(ع) باشد.

چه خیالاتی که تا روز اعزام در سر نمی‌پروراند. یک شب بیتوته در حرم، تا سحر چشم به گنبد طلا دوختن و زیر لب مناجات و زیارت نامه زمزمه کردن، شرکت در نماز جماعت‌های حرم و یا گوشه‌ای در خلوت و عزلت به نیاز خالق ایستادن و شفق سحرگاه را با صدای نقاره‌خانه حرم به صبح رساندن، نماز ظهر را به جماعت در مسجد گوهرشاد خواندن و منبر چوبی مسجد گوهرشاد را از پشت شیشه‌های قطور دیدن، رفتن به کتابخانه و موزه آستان قدس رضوی و جرعه‌ای آب از سقاخانه حرم  نوشیدن و گندمی به نذر برای کبوتران حرم پاشیدن و سر آخر بر سفره مهمانخانه حرم رضوی میهمان شدن.

هر بار که از پشت شیشه تلویزیون حرم امام رضا(ع) را می‌دید، بارها و بارها با خود تداعی می‌کرد که او هم آنجاست، با دخترانش که با خون دل و دست تنها بزرگشان کرده است. حالا که نامش را به عنوان زیارت اولی در لیست مسجد می‌دید، اشک شوق زیارت، از چشمانش جاری شده بود و التماس دعای بقیه اهل محله که او را نایب‌الزیاره خود هم کرده بودند. کاش می‌شد آنها را هم با خود می‌برد و یا دست کم تسهیلات سفر برای آنها ها فراهم می‌شد.

آن روز که اتوبوس زائر اولی‌های استان سیستان و بلوچستان به تپه سلام رسید او تمام زانو درد و کمردردش را فراموش کرده بود و مثل سایر مسافران زائر اولی از شوق ایستاده بود. فضای ماشین با چاوش‌خوانی و مدح و ثنای امام الرحمه(ع) پر از معنویت شده بود. حس دیدن گنبد طلای حرم و نخستین سلامی که از دور به حضرت می‌دهند و تشکری که‌ ایشان را طلبیده بود، خستگی این سفر طولانی با اتوبوس را از تن رنجورش می‌زدود با آرزویی بر دل و زمزمه‌ای بر لب که امام هشتم شیعیان(ع) باقی حاجتمندان را نیز بطلبد.

1ونیم میلیون نفر با مهر درخشان رضوی مشهدی شدند

هفت سالی می‌شود که شناسایی زائر اولی‌ها در سراسر کشور با همکاری معاونت خدمات اجتماعی و دبیرخانه‌های کانون خدمات رضوی در سراسر کشور صورت می‌گیرد. طرحی که هم میزبان و هم میهمان را بر سر شوق می‌آورد و سرانجامی جز رضایت باطن ندارد.

در همین زمینه جعفر رییسیان زاده، معاون خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی می‌گوید: یکی از اقدامات این معاونت، تلاش برای شناسایی و تسهیلات سفر برای زائر اولی هاست و شناسایی این افراد با کمک خادمیاران رضوی بویژه در مناطق محروم کشور صورت می‌گیرد.

او با بیان اینکه شناسایی زائر اولی‌ها در دو بخش و رده سنی توسط خادمیاران رضوی صورت می‌گیرد، می‌افزاید: شناسایی افراد محروم بالای 35 سال که تاکنون به زیارت نرفته‌اند و دانش‌آموزان زائر اولی در مناطق محروم کشور، توسط خادمیاران رضوی در ۲۳ استان کشور صورت می‌گیرد. حمایت‌های تسهیل سفر برای زائران محروم و اقداماتی که در این زمینه انجام شد در مجموع کمک کرد سال گذشته حدود 100 هزار نفر؛ در قالب طرح‌های مهر درخشان و مجموعه برنامه‌هایی که به عنوان دارالکرامه در دهه آخر صفر و عید نوروز انجام شد، به زیارت امام هشتم(ع) مشرف شوند. طبق آماری که در مجموع هفت سال فعالیت این طرح ارائه می‌شود تا کنون بیش از یک و نیم میلیون زائر اولی موفق به زیارت بارگاه علی بن موسی الرضا(ع) شده‌اند.

این مقام مسئول اضافه می‌کند: محرومین زیارت اولی با کمک رابطین و کانون‌های محله‌ای شناسایی شده و به کانون زیارت اولی معرفی می‌شوند. این زائران در قالب «کاروان‌های مهر درخشان رضوی» با این پیش شرط که سن این افراد بالای 35سال محرومیت‌شان محرز شده و یا از آخرین سفرشان به مشهد سال‌های زیادی گذشته باشد، به حرم منور رضوی مشرف می‌شوند. زائران زیارت اولی با هزینه آستان قدس رضوی، سه روز در مشهد مقدس اقامت نموده و از خدمات و تسهیلات سفر بهره‌مند می‌شوند.

برنامه‌های متنوع کاروان‌های مهر درخشان رضوی برای زائر ‌اولی‌ها

رییسیان زاده با اشاره به اینکه ویژه برنامه‌های تشرف گروه‌های زیارتی در قالب مهر درخشان رضوی در چهار بازه زمانی بهار، تابستان، پاییز و زمستان صورت می‌گیرد، یادآوری می‌کند: طرح مهر درخشان رضوی از سال ۱۳۹۵ کار خود را آغاز کرده و هدف آن ارائه تسهیلات سفر زیارتی برای افرادی است که بضاعت مالی ندارند و از زیارت ثامن الحجج(ع) محروم بوده‌اند.

او در توضیح ارائه خدمات در قالب کاروان‌های مهر درخشان رضوی، می‌گوید: رویکردهای فرهنگی به زائر اولی‌ها، برنامه‌ای مدون از مبدأ تا مبدأ می‌باشد و در مسیر مبدا و بعد از بازگشت از زیارت نیز خادمیاران تبلیغی، پیرامون آداب زیارت و اهداف مؤمنان، برنامه‌های تبلیغی دارند.

معاون خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی ادامه می‌دهد: برنامه‌های متنوعی همچون بیان آداب زیارت، احکام سفر، برپایی نماز جماعت در طول سفر و پاسخ به شبهات دینی و... در طول سفر برای زائر اولی‌ها بیان می‌شود.

رییسیان زاده همچنین، از برنامه‌های جانبی دیگر در حین سفر می‌گوید و اضافه می‌کند: حرم‌شناسی و بازدید از مکان‌های دینی آستان قدس رضوی از جمله موزه آستان قدس، معرفی رواق‌ها و بخش‌های مختلف حرم، کارکردهای موقوفات حرم و... از دیگر برنامه‌های این سفر است. برنامه‌های معنوی همچون برپایی نماز جماعت، مجالس مداحی و روضه خوانی و... توسط کاروان‌های مهر درخشان رضوی صورت می‌گیرد.

مریم احمدی شیروان