روایاتی که دال بر گریه ی نظام هستی در عزای امام حسین (ع) می باشد در اکثر منابع شیعی و سنی (از جمله سیوطی) نقل گردیده شده است و حتی میثم تمار و ابوذر غفاری نیز از گریه ی همه چیز بر شهادت امام حسین (ع) حتی وحوش

بیابان ها، ماهیان دریاها، پرندگان آسمان ها، خورشید، ماه، ستارگان، آسمان، زمین، مومنان از انس و جن، تمامی ملائکه آسمان ها و زمین، رضوان (نگهبانان بهشت)، مالک (نگهبانان دوزخ) و حاملان عرش خبر داده اند.
محمدرضا جباری درباره ی این رویداد شگرف می نویسد:
اگر شهادت ابی عبدالله علیه السلام اجزای مختلف عالم هستی را به گریستن واداشت، امر غریبی نیست که انبیای الاهی، فرشتگان و جنیانِ با ایمان نیز بر این مصیبت بزرگ بگریند و عزادار شوند. این حقیقت را می توان از روایات متعددی که در منابع شیعی و سنی نقل شده، به دست آورد.

ابن قولویه قمی، روایت مسندی را از ابوبصیر بدین مضمون نقل کرده است:
نزد امام صادق علیه السلام بودم و با آن جناب سخن می گفتم که فرزند حضرت وارد شد. آن حضرت او را بوسید و به خود چسبانید و فرمود: خداوند کوچک بدارد آن که شما را کوچک کند و انتقام کشد از آنکه شما را تنها گذارد و خوار سازد. و لعنت کند آنکه شما را به قتل رساند، و خداوند ولی و حافظ و یاری کننده شما باشد. همانا گریه زنان و انبیا و صدیقین و شهدا و فرشتگان آسمان برای شما بسیار بوده است.
سپس حضرت گریست و فرمود: ای ابابصیر، هرگاه به اولاد حسین علیه السلام می نگرم، به علت آنچه بر پدرشان (حسین علیه السلام) و بر ایشان گذشته، خودداری نتوانم کرد... .

ابن قولویه روایت دیگری را از امام صادق علیه السلام نقل کرده که طی آن، به گریه صدیقه کبری سلام الله علیها به همراه هزار پیامبر و هزار صدیق و هزار شهید و هزاران هزار تن از کرّوبیان بر شهادت امام حسین علیه السلام اشاره شده است.

اما درباره گریه فرشتگان روایات زیادی در منابع به چشم می خورد. این معنا، در خطبه امام سجاد علیه السلام در مجلس یزید در قالب این جملات آمده که: «من فرزند کسی هستم که فرشتگان آسمان بر او گریستند». همچنین در خطبه آن حضرت به هنگام ورود کاروان اسرای اهل بیت علیهم السلام به مدینه چنین آمده:
ای مردم! کدام یک از مردانتان پس از قتل حسین علیه السلام دلشاد خواهد بود؟ و کدامین قلب غیرمحزون؟ و کدامین چشم، بی اشک؟ در حالی که هفت آسمان بر او گریستند و دریاها با امواجشان، و آسمان ها با ارکانشان، و زمین به وسعتش، و درختان به شاخه هایشان، و ماهیان در عمق دریاها و ملائکه مقرب الهی و همه اهل آسمان ها... .

در روایت ابوحمزه ثمالی از امام باقر علیه السلام نیز می خوانیم که پس از شهادت ابی عبدالله علیه السلام، فرشتگان با گریه و ناله و ضجّه از خداوند، انتقام خون آن حضرت را خواستار شدند، و خداوند نیز در پاسخ فرشتگان، از انتقام گیری توسط قائم آل محمد عجل الله تعالی فرجه الشریف خبر داد.

ابن قولویه روایات متعددی از امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام نقل کرده که از حضور تعداد زیادی فرشته با هیئت غبارآلود و عزادار بر سر قبر امام حسین علیه السلام در تمامی ساعات شبانه روز خبر داده اند و آنان به گریه برای مظلومیت آن حضرت و نیز دعا برای زوّار او مشغولند. روایت صفوان جمال از امام صادق علیه السلام در این باره را مرور می کنیم؛ وی چنین نقل کرده:
در مسیر مدینه به مکه در محضر امام صادق علیه السلام بودم و آن حضرت را محزون و شکسته و غمناک دیدم. علت را جویا شدم، فرمود: اگر آنچه من می شنوم را می شنیدی چنین پرسشی نمی کردی! عرض کردم: چه می شنوید؟ فرمود: ناله فرشتگان و نفرین آنان بر قاتلان امیر مؤمنان علی علیه السلام و قاتلان حسین علیه السلام، و ناله جنیان و گریه فرشتگانی که دور قبر حسین علیه السلام هستند و به شدت در جزع و فزع اند. با این وجود، چه کسی می تواند غذا و نوشیدنی و خواب گوارایش باشد؟!

گریه و عزای جنیان مؤمن
جنیان مومن نیز- براساس روایات متعدد- در کنار دیگر موجودات نظام هستی عزادار امام حسین علیه السلام بوده و هستند. اینکه امام صادق علیه السلام «جمیع ما خلق الله» را گریان بر امام حسین علیه السلام معرفی کرد شامل جنیان نیز می شود. در روایت ابوبصیر از امام باقر علیه السلام نیز خواندیم که: «انس و جن و پرندگان و وحوش، آنچنان بر حسین علیه السلام گریستند که اشکشان سرازیر گشت».

به جز این گونه روایات، در برخی از روایات دیگر، کسانی شنیده های خود از نوحه سرایی و گریه و عزای جنیان را گزارش کرده اند، که ام سلمه- همسر گرامی رسول خدا صلی الله علیه و آله- از این جمله است، وی روزی به خادمش گفت:
گویا فرزندم (حسین علیه السلام) کشته شده است، زیرا پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله صدای گریه و نوحه جنیان را نشنیده بودم جز دیشب که شنیدم می گفتند: ای دیده من با جدیت گریه کن، و پس از من چه کسی بر شهدا خواهد گریست؟ و چه کسی خواهد گریست بر گروهی که مرگ آنان را در حال حکومت یک برده به سوی [خداوند] قاهری حرکت می دهد.

ابن قولویه در کتاب کامل الزیارات بابی تحت عنوان «نوح الجنّ علی الحسین» مشتمل بر ده روایت گشوده که روایت پیشین از ام سلمه از آن جمله است. در منابع روایی و تاریخی اهل سنت نیز نمونه های متعددی در این باره به چشم می خورد؛ از جمله، روایت ابوجناب کلبی است که چنین نقل کرده:
به کربلا رفتم و به یکی از اشراف آنجا گفتم: شنیده ام شما صدای نوحه جن را می شنوید! گفت: در اینجا کسی نیست که صدای آنان را نشنیده باشد. پرسیدم: چه شنیده ای؟ گفت: شنیدم که می گفتند:
مسح الرسول جبینه فله بریق فی الخدود
ابواه من عُلیا قریش و جدّه خیر الجدود

در برخی گزارش ها نیز آمده که مردم پس از شهادت ابی عبدالله علیه السلام در بعضی مناطق ندای هاتفی غیبی را شنیده اند که اشعاری در رثای آن حضرت می خوانده، اما صاحب صدا را نمی دیده اند. بعید نیست این گونه نداها نیز از جنیان بوده، و امکان آن نیز هست که فرشتگان و مأموران غیبی خداوند چنین نداهایی را سر داده باشند.

گریه و عزای حیوانات
روایات دیگری در دست است که از عزای بعضی حیوانات برای آن حضرت به صورت مستمر و همیشگی حکایت دارند. به عنوان نمونه، روایت سکونی از امام صادق علیه السلام را که در برخی منابع معتبر شیعه آمده، نقل می کنیم.

آن حضرت درباره نوعی کبوتر- معروف به کبوتران راعبی (منسوب به سرزمین راعب، یا کبوترانی با صدای قوی و دارای رعب)- فرمود: «کبوتران راعبی را در خانه هایتان نگهداری کنید، چرا که قاتلان حسین علیه السلام را لعن می کنند. و خدا قاتلش را لعن کند».

در روایتی مشابه، از داوود بن فرقد چنین نقل شده:
در خانه امام صادق علیه السلام نشسته بودم که ناگاه صدای کبوتر راعبی بلند شد. حضرت نگاهی به من کرد و فرمود: ای داوود! آیا می دانی این پرنده چه می گوید؟ عرض کردم: نه، فدایت گردم. فرمود: بر قاتلان حسین علیه السلام نفرین می کند. این پرنده ها را در خانه هایتان نگهداری کنید.

عجیب تر، روایات مربوط به «جُغد» است. ابن قولویه، طی حدیثی مسند از حسین بن ابی غُندُر چنین نقل کرده است:
روزی امام صادق علیه السلام از اصحابش پرسید: آیا کسی از شما، جغد را به هنگام روز مشاهده کرده؟ گفتند: خیر، جز در هنگام شب دیده نمی شود. حضرت فرمود: این حیوان همواره در نقاط آباد می زیست، ولی از زمان قتل حسین علیه السلام با خود عهد کرد که در نقاط آباد زندگی نکند و جز در خرابه ها به سر نبرد. این حیوان تمام روز را روزه دار و حزین است تا اینکه شب در رسد و در دل شب تا صبح برای حسین علیه السلام ناله سر می دهد.

روایت مسند ابن قولویه از علی بن صاعد بربری (متولی قبر امام رضا علیه السلام) و او از پدرش، و او از امام رضا علیه السلام گویاتر از روایت پیشین است. ترجمه این روایت چنین است:
روزی به حضور امام رضا علیه السلام رسیدم. آن حضرت پرسید: مردم درباره جغدها چه نظری دارند؟ عرض کردم: آمده ایم از شما بپرسیم. فرمود: این حیوانات در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله در خانه ها و قصرها می زیستند و هنگام غذا در برابر مردم نشسته و از غذاهایی که مقابلشان می انداختند خورده و از آب سیراب می شدند، سپس به لانه خود بازمی گشتند. اما پس از قتل حسین علیه السلام از آبادی ها خارج و به خرابه ها و کوه ها و بیابان ها رفتند و گفتند: چه بد امتی هستید شما، که فرزند دختر پیامبرتان را کشتید و ما از شما بر خودمان ایمن نیستیم.